Uluslararası Göç ve Kalkınma Tartışmaları: Beyin Göçü Üzerine Bir İnceleme

Abstract

ÖzetSon yıllarda,uluslararası göç ve kalkınma tartışması, uluslararası kuruluşlar, akademisyenler ve politikacıların artan ilgisini kazanır hale gelmiştir. Bu tartışmalarda, göç ve kalkınma üzerine iyimser beklentiler yükselişe geçmektedir. Göç ve kalkınma sorunu, havaleler, geri dönüş ve diaspora etkileri olmak üzere üç ana kanal üzerinden tartışılmaktadır. Bu çalışma beyin göçü üzerinden, uluslararası göçün kalkınma üzerine etkilerini araştırma amacı taşımaktadır. Çalışmanın temel varsayımı, göçün tüm göç veren ülkeler için otomatik olarak gelişme etkisi yaratmayacağıdır. Bu etki göç biçimine ve göç veren ülkelerin ekonomik, sosyal ve siyasal koşullarına göre değişecektir. Bu varsayım temelinde, çalışma, genel olarak beyin göçü düzleminde havalelerin pozitif etkisinin ortaya çıkmadığını; potansiyel olarak geri dönüş ve diaspora etkisinin, havalelere göre daha büyük olduğunu göstermektedir. Bu potansiyel ise, ancak gerekli ortamın yaratılması durumunda ortaya çıkacaktır. Bu ortamın yaratılması ise, genel olarak "beyin göçünden beyin gücüne" yaklaşımını amaçlayan, kamusal politikaların oluşturulması ve uygulanmasına bağlıdır.Anahtar Kelimeler: Uluslararası göç, kalkınma, beyin göçü,havaleler, geri dönüş. The Debates on International Migration and Development: An Investigation on Brain Drain AbstractIn recent years, international migration and development debate has been gained increasing attention of international organizations, academics and politicians. Optimistic expectations on migration and development have risen in this debate. Migration and development issue has been discussed through three main channels: remittances, return migration and Diaspora effects. This study is aimed at exploring positive development effects of international migration in the case of brain drain. The main assumption of this study is that migration doesn't automatically generate development impacts for all sending countries. These effects depend on migration types and economic, social and political conditions of sending countries. Based on this assumption, this study indicates that remittances effects don't emerge brain drain level generally. It seems that potential of return migration and Diaspora effects are bigger than remittances. But this potential depends on necessary conditions. To acquire positive development impact form brain drain, it is essential to formulate and apply public policies aiming at "brain drain to brain gain" approach generally.

Hemşirelik Dördüncü Sınıf Öğrencilerinin Beyin Göçüne Yönelik Tutumlarının Yordayıcısı Olarak Kariyer Karar Verme ve Kariyer Karar Verme Yetkinlikleri

“…[2][3][4] En ciddi yatırım olan beyin gücünün kaybı kabaca beyin göçü olarak ifade edilmekte ve son yıllarda uluslararası göç hareketleri içinde payı en fazla artan göç kategorisini oluşturmaktadır. [5][6][7] Detaylandırılacak olursa beyin göçü, sermayesi insan beyni olan kaynakların, uluslararası transferi anlamını taşımaktadır. Sıklıkla gelişmekte olan ülkelerdeki yüksek eğitimli ve zeki bireylerin gelişmiş ülkelere doğru göç hareketini ifade etmektedir.…”

Hemşirelik öğrencilerinde Beyin Göçüne Yönelik Tutum Ölçeği geliştirilmesi: güvenirlik ve geçerlik çalışması

“…Gelişmiş ve gelişmekte olan ülkeler için beyin göçü farklı anlamlar ifade etmektedir. Gelişmiş ülkeler, nüfus artışının fazla, eğitimin pahalı ve üretilen ürünlere talebin fazla olması nedeniyle artan iş ve hizmet taleplerini, göçmenler yoluyla daha ucuza ve karlı olarak karşılayabilirken; gelişmekte olan ülkelerde göçmenler iş, ticaret, teknoloji transferi, akademik işbirliği gibi yollarla ülkelerinin insan sermayesinin güçlenmesine ve ekonomik kalkınmasına katkı sağlamaktadır 1,3,4 . Ancak Uluslararası Çalışma Örgütü gelişmekte olan ülkelerde, yüksek nitelikli insan sayısının toplam nüfusun %5'inden az olması durumunda ve vasıflı işgücünün %20'sinden fazlasının göç etmesi halinde, göçün kalkınmaya olan olumlu etkilerinin geçerli olmadığını bildirmektedir 3 .…”

“…İnsanlığın her döneminde görülen yer değiştirme hareketi, farklı nitelikler kazansa da genellikle insanların ihtiyaçlarını karşılamak için kaynak arayışı ve yaşam koşullarını değiştirmesi şeklinde olmuştur. Beyin göçü, son yıllarda uluslararası göç hareketleri içinde payı en fazla artan göç kategorisidir 1,2 .…”

“…İtici faktörler çalışanların kendi ülkelerinden ayrılma kararını etkileyen, çoğunlukla içinde bulunulan ülkenin koşullarıyla ilgili faktörlerdir. Çekici faktörler ise çalışanları, hedef ülkeye çeken iş bulabilme fırsatlarının varlığı, daha iyi yaşama ve çalışma koşulları, mesleki olarak yükselebilme olanakları, dini/ politik özgürlükler gibi şartlardır 1,8,9 . Göç veren ülkeler ile göç alan ülkeler arasındaki kazanç farklılıkları, göç veren ülkelerdeki yaşam şartlarının kötü olması, ekonomik zorluklar, güvenlik sorunları, siyasi problemler, baskıcı politik iklim, savaşlar, istihdam imkânlarının sınırlı olması, güvencesizlik, sağlık yönetiminin zayıf olması ve belirsizlikler hemşireler için göçte itici faktörler olurken; çekici faktörlerin başında gelişmiş ülkelerdeki istikrarlı hayat, aile güvenliği, nitelikli işgücüne olan ihtiyaç, eğitim, iş ve kariyer olanakları gelmektedir [8][9][10]12 .…”

“…Yoğun göç hareketlerinin olduğu Türkiye'de son yıllarda beyin göçünün arttığına dair bilgiler olsa da, yeni ve güvenilir istatistikler yoktur. Bu alanda yapılmış araştırma sayısı ise oldukça sınırlıdır 1,6 . Ülkemizde hemşirelikte nitelikli insan gücü açığının olduğu ve gelecekte de bu açığın süreceği bilinmektedir 13 .…”