The paradigmatic aspect of compounding and derivation

Abstract

This study aims to show the dynamic aspect of word-formation paradigms in autonomous morphology by examining the compound marker in Turkish Noun–Noun compounds, as in buz paten-i ‘ice-skate (ice skate-cm)’, and its relation to derivational suffixes. The study proposes a process-based morphological paradigm structure which involves compounding and derivational operations. In this system, the compound marker has a formal paradigmatic function: it creates correct lexeme forms based on bare Noun–Noun compounds, which would otherwise serve as input to certain derivational operations. The current system thus accounts for both permitted and unpermitted suffix combinations involving compounding and the optionality in certain combinations, such as buz paten-ci (-si) ‘a/the ice skater (ice skate-agt-cm)’, where the compound marker may (not) appear in combination with the (derivational) agentive -CI. The study also presents a survey which implies that a group of derivational affixes is in a paradigmatic relation with the compound marker, and all of these affixations constitute alternative paths in a dynamic paradigm structure. The findings of the study are considered to contribute to the understanding of the nature of the autonomous morphological operations and paradigms, which cannot be restricted to the lexicon or manipulated by syntax.

Interactive Grammar and Complex Nominalizations in Turkish

“…-mA'lı adlaşmadaki birinci üyeden durum çekimini uzaklaştıracak olursak da ortaya, (8b)'deki gibi, ilk birimin herhangi bir çekim içermediği, bir ad-ad bileşiği çıkmaktadır: Talay bak-ma-sı. Burada adlaşma sonrası bir bileşik oluşmakta ve ilk birim bileşiğin ilk tabanı, ikinci birim ikinci tabanı ve -(s)I(n) eki de türetimsel bir işlevle bileşik eki olarak karşımıza çıkmaktadır (Kunduracı, 2013(Kunduracı, , 2019a; bileşikteki ilk birimin, bir ad tabanı olması nedeniyle çekim içermesi söz konusu değildir. Yani, -mA'lı yerleşik adlaşmadaki birinci üye ya ilgi eki içermektedir ya da bir bileşiğe dahil olarak hiçbir durum yüklenmemektedir; Türkçede sınırlı yapılarda özne durumu olan yalın durumu yüklenememektedir.…”

“…Ayrıca DM'de biçimsel dizillerin kuramsal bir değeri ve etkinliği de yoktur; ED'de ise dizil kuramsal bir gereklilik ve üretken, etkin, dizgesel bir olgudur (bkz. Kunduracı, 2013Kunduracı, , 2019a. DM, Evrensel Dilbilgisi'ne ait dizimbiçimsel (morphosyntactic) özellikler geometrisi varsaymaktadır; ED ise, yukarıda da belirtildiği gibi, diller arası ortak özelliklerin sözdizimden çok İY ve İY'deki dilbilgisel ulamlarla ilgili olduğunu varsaymaktadır.…”

Türkçede Bileşik Eki ve Türetimsel Dizil

“…Bu çalışma da bu ikinci çok işlevli görüşü izlemekle beraber, -(s)I(n) ekinin ad-ad bileşiklerindeki görevinin bileşik gösterme eki olmaktan öte, türetimsel olarak biçimsel taban oluşturma olduğunu göstermektedir (bkz. Kunduracı, 2017Kunduracı, , 2019a.…”

“…40 Kunduracı (2013Kunduracı ( , 2015Kunduracı ( , 2017 "Kişi" gibi "Aitliğ"in de Türkçede alt değerleri olan (+/-gibi) bir dilbilgisel ulam olduğunu tartışmaktadır. Bu sebeplerle, bu çalışma biçimbilgisini/biçimyapısını sözlükçe, sözdizim, anlambilgisi ve sesçil yapıdan ayrı ancak bu bileşenlerle etkileşim içinde olan, sözdizimsel süreçlerden önce olduğu gibi sözdizimsel süreçlerden sonra da işlem gerçekleştirebilen (Kunduracı 2013(Kunduracı , 2019a(Kunduracı , 2019b, özerk bir dizge olarak değerlendirmiş; Türkçede bileşik ekini bir biçimleyici olarak sunmuş ve bu ekin eklenme/eklenememe süreçleriyle biçimsel özerkliği göstermeyi hedeflemiştir.…”

Saltbiçim İşlemleri ve Taban Biçimleme

“…Bermúdez-Otero, 2007 (İspanyolca);Kastovsky, 2006 (Eski İngilizce) Kastovsky (2006). de Eski İngilizcede taban-yapanların türetimsel birimler olduğunu düşünmektedir.26 Bkz Göksel, 1998Göksel, , 2001Göksel, , 2006Kunduracı, 2013Kunduracı, , 2015Kunduracı, , 2017Kunduracı, , 2018Kunduracı ve Göksel, 2016;Erdem, 2018..…”