Özel Eği̇ti̇m Li̇sans Dersi̇ni̇n Öğretmen Adaylarinin Bi̇lgi̇ Düzeyleri̇ne Ve Engelli̇lere Yöneli̇k Tutumlarina Etki̇si̇

Abstract

ÖZETBu araştırmanın amacı eğitim fakültelerinde farklı branşlara okutulan 2 kredilik özel eğitim lisans dersinin öğretmen adaylarının bilgi düzeylerine ve engellilere yönelik tutumlarına etkisini belirlemektir. Araştırmanın çalışma grubunu Gazi Eğitim Fakültesi'nde öğrenim gören 106 son sınıf öğrencisi oluşturmaktadır. Araştırmadan elde edilen nitel veriler içerik analiziyle, nicel veriler ise SPSS paket programına ile analiz edilmiştir. Araştırma bulgularına göre öğretmen adaylarının bilgi testinde ön test ve son test puanları arasında istatistiksel olarak anlamlı fark bulunmuştur. Öğretmen adaylarının özel eğitim ve engelliler hakkında bilgi düzeyleri artmış olmasına karşın engelli bireylere yönelik tutumlarında anlamlı bir değişikliğin meydana gelmediği görülmüştür. Ancak sosyal geçerlik bulgularına göre katılımcıların büyük çoğunluğu bu dersi aldıkları için memnun olduklarını, dersin bilgi gereksinimlerini karşıladığını, bu dersi daha önce almayan öğretmen adaylarına da önerdikleri, dersin bundan sonraki yaşamlarına katkı sağladığına inandıklarını belirttikleri görülmüştür Anahtar Kelimeler: Öğretmen eğitimi, engellilere yönelik tutum, özel eğitim THE EFFECT OF SPECIAL EDUCATION UNDERGRADUATE COURSE TO THE TEACHER CANDIDATES' KNOWLEDGE LEVEL AND ATTITUDES TOWARDS THE DISABILITY ABSTRACTThe purpose of this study is to determine teacher candidate's knowledge levels and attitudes towards disability after special education undergraduate course which is 2 credits and taught in different branches of education faculties. Working group of the study is constituting 106 senior students studying at the Gazi Faculty of Education... In the study, a single group experimental design was used as a pretest-posttest. The obtained data were analyzed by qualitative content analysis and quantitative data were analyzed with SPSS package program. According to research findings, there was a statistically significant difference between pre-test and post-test scores in the information test of the teacher candidates. Despite the increased level of knowledge of teacher candidates about special education and disabilities. it seems that no significant change has taken place in the attitudes towards disabled people. However, according to the findings of social validity, the majority of the participants are satisfied that they have taken this lesson, that they meet the information requirements, they also offer it to candidate teachers who have not taken this course before and that they believe that the lesson contributes to their future lives.Key Words: Teacher education, attitudes towards disabilities, special education * Bu çalışma IX. Uluslararası Eğitim Araştırmaları Kongresi'nde bildiri olarak sunulmuştur. ** Arş. Gör.Dr., Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi, mahmutcitil@hotmail.com *** Öğr.Gör.Dr., Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi, tarcem@gmail.com **** Arş.Gör., Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi, mskozyigit@gmail.com Mahmut ÇİTİL, Tamer KARAKOÇ, Mehmet Salih KÜÇÜKÖZYİĞİT 816 1.GİRİŞÖzel gereksinimli bireylere s...

Okul Öncesi Öğretmen Adaylarının Özel Gereksinimli Çocuklara Yönelik Algıları

“…As a result of the research, it was seen that teacher candidates gave more place to negative connotations such as needy, disabled and inadequate for individuals with special needs. In similar studies (Akyıldız, 2017;Cimsir, 2019;Çitil, Karakoç and Küçüközyiğit, 2018;Mountains, 2011;Dolapçı and Yıldız Demirtaş, 2016;Güven and Çelik, 2011;Kuzu, 2011;Orel, Zerey and Töret, 2004;Sarı and Bozgeyikli, 2002) the majority of the teacher candidates in the faculty of education stated that they were pleased to take the special education course, that the course met their knowledge needs, they gave positive attitude towards individuals with special needs and they believed that the course contributed to their future lives.…”

“…Araştırmada katılımcılar, aldıkları özel eğitim dersinin bilgi ve farkındalıklarını arttırdığı için faydalı olduğunu ifade etmişlerdir. Benzer olarak yapılan araştırmalarda (Akyıldız, 2017;Çimşir, 2019;Çitil, Karakoç ve Küçüközyiğit, 2018;Dağlar, 2011;Güven ve Çelik, 2011;Kuzu, 2011;Orel, Zerey ve Töret, 2004;Sarı ve Bozgeyikli, 2003) Sınıfında özel gereksinimli çocuk olmasını istemeyen öğretmen adayları ise kendilerini özel gereksinimli çocukların eğitiminde yetkin bulmadıkları ve bunun için yeterince vakitleri olmayacağını ifade etmişlerdir. Benzer olarak yapılan araştırmalarda (Sarı ve Bozgeyikli, 2003;Sadler, 2005;Sarı, Çeliköz ve Seçer, 2009;Snyder, 1999) öğretmenlerin kendilerini özel gereksinimi olan çocukların eğitiminde yetersiz buldukları sonucuna ulaşılmıştır.…”

A Meta-Analytical Evaluation of the Effectiveness of Inclusive Practices on Learning Outcomes

“…Öğretmen adaylarında etki büyüklüğünün daha düşük çıkmasının nedeni özel eğitim konusundaki bilgi eksikliklerinden kaynaklanabilir. Bu durum özel eğitim dersi almamalarından ya da ÖG çocuklar hakkında farkındalık yaratması açısından önemli görüldüğü için eğitim fakültelerinde öğretmenlik programlarında verilmeye başlayan bu dersin (Çitil, Karakoç ve Küçüközyiğit, 2018) istenilen etkiyi sağlayamamasından kaynaklanıyor olabilir. Nitekim İlgar (2017) yaptığı çalışmasında özel eğitim dersi almayan öğretmen adaylarının ÖG bireyler için oldukça olumsuz düşüncelere sahip olduklarını belirtmiştir.…”

Türk Eğitim Sistemindeki Uygulamalara Yönelik Öğretmen Görüşleri

“…Özel eğitim ile ilgili lisansta alınan teorik derslerin bilgi sağladığı ancak tutum ve uygulamaya fazla katkısı olmadığı bilinmektedir (Çitil, Karakoç ve Küçüközyiğit, 2018). Araştırma bulgularında öğretmenler eğitim fakültelerinde var olan öğretmenlik uygulaması derslerinin yanı sıra özel eğitim uygulamalarının da önemli olduğunu belirtmişlerdir.…”