İş Doyumu İle İşten Ayrilma Ni̇yeti̇ İli̇şki̇si̇ne İsti̇hdam Şeki̇lleri̇ni̇n Etki̇si̇

Abstract

ÖzBu araştırmanın temel amacı iş doyumu ile işten ayrılma niyeti arasındaki ilişki düzeyinin istihdam şekillerine göre (Kamu-Özel) farklılaşıp farklılaşmadığını test etmektir. Araştırmanın evrenini İstanbul'da çalışan özel güvenlik görevlileri oluşturmaktadır. Araştırmada tesadüfi örneklem kullanılmıştır. Uygulanan anket neticesinde analize uygun 6249 veri araştırmaya dahil edilmiştir. Araştırmada Weiss vd. (1967) tarafından geliştirilen Minnesota İş Doyum Ölçeği ve Scott vd. (1999) tarafından geliştirilen İşten Ayrılma Niyeti Ölçeği kullanılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre iş doyumu ve işten ayrılma niyeti arasında negatif yönlü bir ilişki olduğu, istihdam şekillerinin bu ilişkiye herhangi bir etkisinin bulunmadığı tespit edilmiştir. Araştırma sonuçlarında ayrıca istihdam şekillerinin özel güvenlik görevlilerinin iş doyumu ve işten ayrılma niyeti tutumlarında etkili olduğu, ancak istihdam yerlerinin (Birim-Hizmet Alımı) bu tutumlar üzerinde herhangi bir etkisinin olmadığı anlaşılmıştır. AbstractThe main purpose of this study is to reveal the effect of employment types (Public-Private) on the relationship between job satisfaction and intent to quit. The population of the study includes the private security officers working in İstanbul. Random sampling is conducted in the study. As a result of questionnaires, 6249 data were found analyzable. In this study, the job satisfaction scale developed by Weiss et al. (1967) and the intent to quit scale developed by Scott et al. (1999) was used. According to the results of the study, it was revealed that there is an inverse relationship between job satisfaction and intent to quit and that the employment types do not have any effect on this relation. In the study, it was also revealed that the employment types have an effect on the private security officers' job satisfaction and intent to quit levels, but the employment places (Self-employment-Subcontracting) do not have any effect on these behaviors.

Özel Güvenlik Sektöründe Çalışanların Örgütsel Politika Algıları ile İşten Ayrılma Niyetleri Arasındaki İlişkiye İş Doyumlarının Aracılık Etkisi

“…İşten ayrılma niyeti birçok iş tutumundan da negatif veya pozitif yönde etkilenmektedir. Alan yazında liderlik (Alper-Ay ve Keleş, 2017; Taşlıyan ve Hırlak, 2016), örgütsel bağlılık (Cohen, 1998;Porter ve diğerleri, 1974;Terason, 2018), örgütsel destek (Zhang, 2018), mesleki bağlılık, örgütsel özdeşleşme (Çelik ve Yıldız, 2018), örgütsel güven (Akın ve diğerleri, 2018), örgütsel vatandaşlık davranışı (Paille, 2006), birey-örgüt uyumu (Uysal-Irak, 2014), tükenmişlik (Acker, 2008), öğrenme motivasyonu (Tolay-Sabuncuoğlu, 2007), sinizm (Demirci ve Tekiner, 2019;Yasım ve Uğur, 2016), iş aile iklimi (O'Neill ve diğerleri, 2009), iş aile çatışması (Sidin ve diğerleri, 2016), örgütsel adalet (Ölçer, 2015), işe gömülmüşlük (Büyükbeşe ve Gökaslan, 2018), stres (Derik, 2019), pozitif psikolojik sermaye (Şevik, 2019), örgütsel sessizlik (Uslu ve Aktaş, 2017), örgütsel öğrenme (Emami ve diğerleri, 2012), işyeri zorbalığı (Serçeoğlu ve diğerleri, 2016), çatışma (Güzel ve Ayazlar, 2014), iş doyumu (Baltacı, 2018;Demirci, 2019a;Mosadeghrad, ve diğerleri, 2011) ve örgütsel politika (Başar ve Varoğlu, 2016;Harris ve diğerleri, 2005) işten ayrılma niyeti ile istatistiki olarak anlamlı olacak şekilde ilişkilendirilmiştir.…”

“…Alan yazında iş doyumu ile işten ayrılma niyeti ilişkisine dair gerçekleştirilmiş araştırmalar incelendiğinde bu iki değişken arasında negatif yönlü anlamlı bir ilişki bulunduğu anlaşılmaktadır (Demirci, 2019a;Cote ve Morgan, 2002;Frenkel, Sanders ve Bednall, 2013;Masum ve diğerleri, 2016;Yücel ve Demirel, 2013;Yüksel ve Yüksel, 2014). Ancak bu iki değişken arasındaki ilişki düzeyi çalışmalara göre farklılık göstermektedir.…”

Örgütsel Sinizm ile İşten Ayrılma Niyeti İlişkisi: Kamu ve Özel Sektör Farkı (Relationship between Organizational Cynicism and Intention to Quit: The Difference between Public and Private Sector)

“…Türkiye'de 2004 yılında 15 olan özel güvenlik şirketi sayısı 2018 yılında 1429'a, 57.855 olan özel güvenlik kimlik kartı sahibi sayısı 1.122.225'e ulaşmıştır. 2018 Ekim ayı itibariyle Türkiye'de faal çalışan özel güvenlik görevlisi sayısı 312.244'tür (Demirci, 2019). Bununla birlikte sektörün Türkiye'deki büyüklüğü 3 milyar Euro'dan fazladır (COESS, 2015).…”

“…Alan yazın incelendiğinde işten ayrılma niyetini etkileyen birçok iş tutumunun da bulunduğu anlaşılmaktadır. İş doyumu (Demirci, 2019;Altay, 2018;Yıldız, 2014;Lam vd., 2001), stress (Yenihan vd., 2014;Elangovan, 2001), örgütsel adalet (Dirik vd., 2016;Örücü ve Avşarlıoğlu, 2013), tükenmişlik (Çalışkan ve Pekkan, 2019;Sağlam Arı vd., 2010), kinizm (Lee, 2011), örgütsel özdeşleşme (Turgut vd., 2017;Turunç ve Çelik, 2010), örgütsel bağlılık (Tolay, 2008;Wasti, 2005), iş aile iklimi (O'Neill, vd., 2009), çalışma yaşam kalitesi (Lee, vd., 2015), örgütsel öğrenme (Emami vd., 2012;Avcı ve Küçükusta, 2009), örgüte duyulan güvensizlik ve işinden tatmin olmama (Yazıcıoğlu, 2009) ve işyeri zorbalığı (Serçeoğlu vd., 2016)…”

“…Ancak bu belediye şirketleri dışarıya hizmet verememektedirler. Bu bağlamda Türkiye'de dört farklı istihdam şekli ortaya çıkmaktadır: 1-Kamu birim, 2-Kamu hizmet alımı, 3-Özel birim, 4-Özel hizmet alımı (Demirci, 2019).…”