Ebeveynleri̇n Çocukluk Çaği Aşilari Hakkindaki̇ Bi̇lgi̇, Davraniş Ve Tutumlari

Abstract

Ebeveynlerin çocukluk çağı aşıları hakkındaki bilgi düzeyleri, tutumları ve çocuklarının aşılanma durumlarını incelemek, aşılanma oranlarını etkileyebilecek etmenleri belirlemek, aşı kararsızlığı varsa nedenlerini araştırmak amaçlandı.Gereç ve Yöntemler: Çalışma Ağustos -Eylül 2020 aylarında Ankara Şehir Hastanesi Çocuk Hastanesi Sağlam Çocuk Polikliniği'ne başvuran ebeveynlerle anket yapılarak gerçekleştirildi. Toplam 150 aileye anket çalışması için teklifte bulunuldu. Bunlar içinde 17 aile zamanının olmaması, ankete katılmak istememe gibi nedenlerle anket teklifini kabul etmedi. Anketler çalışma ile ilgili bilgi verildikten ve katılımcılardan onam alındıktan sonra yüz yüze görüşme yöntemi ile dolduruldu. Çalışmanın istatiksel analizi için SPSS-25 paket programı kullanıldı ve p<0.05 değeri anlamlı olarak kabul edildi.Bulgular: Çalışmaya katılan ebeveynlerin %97.7'si aşılamanın gerekli bir uygulama olduğunu ifade etmiştir. Ebeveynlerin %93.9'unun bebeğinin aşısının tam olduğu, %47.7 kadarının rutin dışı aşılar hakkında bilgi sahibi olduğu, ancak %17.4'ünün rutin dışı aşı yaptırdığı görülmüştür. En fazla bilinen rutin dışı aşının rota virüs aşısı olduğu görülmüştür. Annenin eğitim düzeyi ve mesleği ile çocuklarına rutin dışı aşı yaptırma arasında pozitif bir korelasyon olduğu görülmüştür (p<0.001).Sonuç: Aşı konusunda ailelerin bilinçlendirilmesi, sağlık çalışanlarının eğitilmesi, ailelerin endişelerinin giderilmesi ve rutin dışı aşıların aşı takvimine alınması aşı kabulünü artırabilir.

Ebeveynlerin Çocukluk Çağı Aşıları ile COVID-19 Aşısına Yönelik Tutumları Arasındaki İlişki

“…Sosyo-demografik Tanılama Formu: Araştırmacılar tarafından literatür taranarak (Çıklar & Güner, 2020;Yıldız ve ark., 2021;Yüksel & Kara-Uzun, 2021) oluşturulan form; formu dolduran kişi (anne/baba/diğer), yaş, cinsiyet, doğduğu bölge, öğrenim durumu, gelir durumu, sahip olunan çocuk sayısı, Sağlık Bakanlığı aşı takviminde yer alan çocukluk çağı aşıları ve COVID-19 aşısına yönelik toplam 14 sorudan oluşmaktadır.…”

Pandeminin Gölgesinde; Çocuk Sağlığı

“…Aşılama, en etkili ve güvenli koruyucu sağlık hizmetlerinden biri olarak kabul edilmektedir ve enfeksiyon hastalıklarının mortalite ve morbiditesini azaltmakla doğrudan ilişkili bir müdahaledir (Yüksel & Kara Uzun, 2021). Ülkemizde birinci basamak sağlık hizmetleri kapsamında "Bebek, Çocuk ve Ergen İzlem Protokolleri" kullanılarak izlemler yapılmakta ve Sağlık Bakanlığı'nın "Çocukluk Çağı Aşı Takvimi'ne göre aşılama faaliyetleri yürütülmektedir (Öztürk & Aksu, 2020).…”

Investigation of Knowledge, Attitudes and Behaviors of Parents with Children 48 Months and Younger towards Childhood Vaccinations

“…13 Dünya genelinde geçmiş yıllara oranla aşı karşıtlığının hızla artması, ülkeler arasında farklılık göstermesi ve aşılama oranlarının dünya genelinde hızla düşmesi üzerine DSÖ 2019 yılında "Küresel Sağlığa Yönelik 10 Tehdit" içine aşı reddini dahil etmiştir. 14,15 Yüksel ve Kara Uzun'un 2021 yılında yürüttükleri ebeveynlerin çocukluk çağı aşıları hakkındaki bilgi, davranış ve tutumları ile ilgili araştırmada annelerin Ulusal Aşı Takvimi'nde yer alan aşıları uygulatma oranı yüksek çıkmış olup araştırma yapılan bölgede aşı reddi ve kararsızlığıyla karşılaşılmadığı rapor edilmiştir. 16 Covid-19 pandemisi nedeniyle virüsün belirtilerine ilişkin belirsizlik durumu, yüksek bulaş, ölüm oranları, salgının sonuçları, süresi ile ilgili belirsizlik durumu ailelerde tedirginlik yaratmıştır.…”

“…Benzer nitelikte 350 anne ile yapılan başka bir çalışmada ebeveynlerin aşı sonrası yan etkilerin oluşabileceği bildirdikleri görülmüştür 23. İstanbul'da yürütülen bir başka çalışmada ise ebeveynlerin %73,6'sının aşıların yan etkileri olduğunu düşündükleri, bu yan etkiler arasında kızarıklık, ağrı ve ateş olabileceği belirtilmiştir 15. Bizim çalışmamızda ise %68,4 ağrı olabileceği, %93,7 ise ateş olabileceğini ortaya çıkmıştır.…”