Borderline–pathologie: post–traumatische stoornis of ontwikkelingsstoornis?

Abstract

De laatste jaren werd steeds meer aandacht besteed aan de rol van (vooral seksueel) misbruik in de kindertijd bij de ontwikkeling van de borderline-persoonlijkheidsstoornis. De bestaande psychodynamische theoriee¨n met betrekking tot de ontwikkeling van borderline-psychopathologie moeten in dit licht kritisch her-onderzocht worden. Het ontwikkelingsperspectief en het trauma-perspectief moeten geı¨ntegreerd worden om volledig inzicht te krijgen in de borderline-pathologie. Deze bevindingen noodzaken tot een herorie¨ntatie op de borderline-diagnose en tot een herziening van de therapeutische praktijk. Dit artikel behelst een poging om de diagnostische en therapeutische consequenties van de bedoelde integratie te onderzoeken. InleidingDe klassieke psychodynamisch georie¨nteerde theoriee¨n over de borderline-pathologie beklemtonen vooral de structurele conflicten en/of defecten van de persoonlijkheid. Deze worden primair geconceptualiseerd vanuit een ontwikkelingsmodel: de overheersende conflicten en defecten worden in verband gebracht met al dan niet nader bepaalde genetische antecedenten in een pre-oedipale ontwikkelingsfase.Bij de psychotherapeutische behandeling wordt vanuit deze theoriee¨n de nadruk gelegd op het hanteren en bewerken van de deformaties van de persoonlijkheidsstructuur. Er wordt daarbij gestreefd naar de integratie van afgesplitste deel-zelfrepresentaties en deel-objectrepresentaties door confrontatie en interpretatie van de primitieve afweerstrategiee¨n en van de overheersend negatieve overdrachtsmanifestaties. Het onderzoek concentreert zich vooral op het huidige gedrag en de huidige relaties van de patie¨nt. Er wordt verondersteld dat deze meer betrouwbare aanwijzingen geven over de kenmerkende moeilijkheden van de patie¨nt dan zijn of haar verhaal over gebeurtenissen of relaties uit het verleden.In de laatste tien jaar werd vanuit het empirisch onderzoek naar de antecedenten van persoonlijkheidsstoornissen duidelijk dat de borderline-problematiek zeer vaak gee¨nt is op ernstige ontwikkelingstrauma's. Deze traumatische voorgeschiedenis van de borderline patie¨nt lijkt zowel kwalitatief (de ernst van de aard van het trauma) als kwantitatief (de duurzaamheid en het samengaan van verschillende traumatiserende factoren) die van de meeste andere diagnostische categoriee¨n te overtreffen.Vanuit deze bevindingen gaat men de borderlinepathologie in toenemende mate conceptualiseren als een post-traumatische stoornis. Dit heeft implicaties zowel voor de diagnose als voor de therapie. Vanuit de 'traumatheoriee¨n' wordt gesuggereerd dat de term 'borderlinepersoonlijkheidsstoornis' voor deze categorie patie¨nten niet opportuun is en beter kan worden vervangen door een meer aan het trauma gerelateerde diagnose. De reconstructie en integratie van het traumatische levensverhaal wordt de centrale behandelfocus.In dit artikel onderneem ik een poging tot integratie van deze beide gezichtspunten met betrekking tot het diagnostisch begrip en de behandeling van patie¨nten met een borderline-persoonlijkheid...

It Takes Two to Tango: On Empathy With Fragile Processes.

“…In looking for appropriate working models, clinicians need to pay attention to the various psychoanalytical authors who have developed theoretical views on nature and developmental history of borderline and narcissistic personality disorders (Van Gael, 1996). I describe them here in a nutshell.…”

De missing link tussen trauma en borderlineproblematiek.

“…(Van Gael, 1996). Hierin beschreef ik twee gangbare etiologische benaderingen van de borderlineproblematiek: de psychodynamische theoriee¨n enerzijds en de benadering vanuit de traumatheorie anderzijds.…”