Abstract:Öz
Bu araştırmanın amacı; 5 yıldızlı otel işletmelerinde çalışan işgörenlerin lider-üye etkileşimi ve işe yabancılaşması ilişkisini inceleyerek otel işletmelerinde çalışan
THE RELATIONSHIP BETWEEN LMX AND WORK ALIENATION IN 5 STARS HOTELS: A STUDY IN MARMARIS AND ISTANBUL DESTINASTIONS
Abstract
“…LMX-MDM scale was used to measure Leader-Member Exchange which was developed by Liden and Maslyn (1998). This 12-item scale was previously used by a number of study in Turkey (Baş et al, 2010;Aydın, 2014;Kanbur and Kanbur, 2015;Tanrıverdi and Kahraman, 2016;Tarım, 2017). There are four categories comprising each three questions.…”
Bu çalışmada lider üye etkileşiminin (LMX) beyaz yaka çalışanların mutluluk düzeylerine etkisi ve bu durumun demografik faktörlerle ilişkisi araştırılmıştır. Mutluluk duygusu gibi çalışanlar için verimlilik ve motivasyon kaynağı olduğu birçok çalışmada tespit edilmiş bir unsuru doğrudan etkileyen faktörlerin araştırılması önemlidir. Bu araştırmada benzerlerinden farklı olarak işyerinde mutluluk değil hayatın her alanında hissedilen genel mutluluk düzeyi ölçülerek sonuca gidilmiştir. Araştırma İnegöl İlçesinde faaliyet gösteren ve mobilya sektöründe üretim yapan işletmelerin beyaz yaka çalışanları üzerinde yürütülmüştür. Toplam 389 çalışandan iki ölçek aracılığıyla veri toplanmıştır. Ölçeklerden ilki çalışanların birim müdürleri ile olan etkileşimini, ikincisi ise mutluluk düzeylerini ölçmek için tasarlanmış ölçeklerdir. Çalışmada öncelikle ölçeklerin dağılım, güvenilirlik ve geçerlilik analizleri yapılmıştır. Daha sonra toplanan veriler aracılığı ile çalışanların mutluluk ve LMX düzeylerinin demografik faktörlere göre anlamlı farklılık gösterip göstermedikleri test edilmiştir. Demografik faktörlerden sadece yaşa göre ve sadece LMX düzeyinin anlamlı bir farklılık gösterdiği görülmüştür. Son olarak çalışmamızın ana hipotezi olan çalışanlar (beyaz yakalılar) ile ekip liderleri (birim müdürleri) arasındaki etkileşim (LMX) düzeyinin çalışanların mutluluk düzeyini yordama durumu analiz edilmiş ve LMX düzeyinin çalışanların mutluluk düzeyini pozitif yönde ve güçlü bir şekilde yordadığı anlaşılmıştır.
“…LMX-MDM scale was used to measure Leader-Member Exchange which was developed by Liden and Maslyn (1998). This 12-item scale was previously used by a number of study in Turkey (Baş et al, 2010;Aydın, 2014;Kanbur and Kanbur, 2015;Tanrıverdi and Kahraman, 2016;Tarım, 2017). There are four categories comprising each three questions.…”
Bu çalışmada lider üye etkileşiminin (LMX) beyaz yaka çalışanların mutluluk düzeylerine etkisi ve bu durumun demografik faktörlerle ilişkisi araştırılmıştır. Mutluluk duygusu gibi çalışanlar için verimlilik ve motivasyon kaynağı olduğu birçok çalışmada tespit edilmiş bir unsuru doğrudan etkileyen faktörlerin araştırılması önemlidir. Bu araştırmada benzerlerinden farklı olarak işyerinde mutluluk değil hayatın her alanında hissedilen genel mutluluk düzeyi ölçülerek sonuca gidilmiştir. Araştırma İnegöl İlçesinde faaliyet gösteren ve mobilya sektöründe üretim yapan işletmelerin beyaz yaka çalışanları üzerinde yürütülmüştür. Toplam 389 çalışandan iki ölçek aracılığıyla veri toplanmıştır. Ölçeklerden ilki çalışanların birim müdürleri ile olan etkileşimini, ikincisi ise mutluluk düzeylerini ölçmek için tasarlanmış ölçeklerdir. Çalışmada öncelikle ölçeklerin dağılım, güvenilirlik ve geçerlilik analizleri yapılmıştır. Daha sonra toplanan veriler aracılığı ile çalışanların mutluluk ve LMX düzeylerinin demografik faktörlere göre anlamlı farklılık gösterip göstermedikleri test edilmiştir. Demografik faktörlerden sadece yaşa göre ve sadece LMX düzeyinin anlamlı bir farklılık gösterdiği görülmüştür. Son olarak çalışmamızın ana hipotezi olan çalışanlar (beyaz yakalılar) ile ekip liderleri (birim müdürleri) arasındaki etkileşim (LMX) düzeyinin çalışanların mutluluk düzeyini yordama durumu analiz edilmiş ve LMX düzeyinin çalışanların mutluluk düzeyini pozitif yönde ve güçlü bir şekilde yordadığı anlaşılmıştır.
“…Chiaburu ve arkadaşlarının (2014) yapmış olduğu meta-analiz sonuçları, yapılan işin karakteristik özelliklerinden ziyade sosyal faktörlerin; örneğin örgütsel destek ve destekleyici liderliğin işe yabancılaşmayı azaltmada belirleyici bir rol oynadığını göstermektedir. Bunun yanı sıra, otokratik yönetim tarzı (Kanten ve Ülker, 2014), örgütsel sinizm (Çivilidağ, 2015); kişi-örgüt uyumsuzluğu (Mendoza ve Lara, 2007); işyerindeki tatminkar olmayan insan ilişkileri (Nair ve Vohra, 2010) işe yabancılaşmayı tetiklemekte; otantik liderlik (Öcal ve Barın, 2016), dönüşümcü liderlik (Sarros vd., 2002) ve lider üye etkileşimi (Tanrıverdi ve Kahraman, 2016); örgüt içerisindeki güven ve örgüte uyum sağlama düzeyi (Özbek, 2011) ise işe yabancılaşmayı negatif yönde etkilemektedir.…”
İnternet teknolojisindeki gelişmeler ve mobil iletişim araçlarının yaygınlaşmasıyla birlikte, internetin mesai saatleri içerisinde kişisel amaçlar için kullanımı artmış; sanal kaytarma örgüt yönetimi tarafından dikkate alınması gereken önemli bir konu haline gelmiştir. Bu çalışmada, algılanan sosyal mübadele ve işe yabancılaşmanın sanal kaytarma davranışları üzerindeki etkisi incelenmiş; mübadele ideolojisinin (exchange ideology) sosyal mübadele algısı-sanal kaytarma ve sosyal mübadele algısı-işe yabancılaşma ilişkisinde düzenleyici bir rol oynayıp oynamadığı test edilmiştir. Araştırma sonuçları, algılanan sosyal mübadelenin sanal kaytarmayı negatif; işe yabancılaşmanın ise pozitif yönde etkilediğini göstermiştir. Ayrıca, işe yabancılaşmanın algılanan sosyal mübadele ve sanal kaytarma ilişkisinde aracılık etkisine sahip olduğu; mübadele ideolojisinin de algılanan sosyal mübadele-işe yabancılaşma ilişkisinde düzenleyici bir rol oynadığı tespit edilmiştir.
“…Örneğin, cinsiyet bakımından hangi grubun daha yüksek algı düzeyine sahip olduğunu ortaya koyan çalışmalara rastlanmaktadır (bkz. Tanrıverdi ve Kahraman, 2016;Demirci, 2017). Ancak bu çalışmalarda herhangi bir demografik değişkenin herhangi bir grubunda yer almanın, iç grupta yer alma ihtimali üzerinde ne kadar etkisi olduğu hakkında bir inceleme ya da bilgi görülmemektedir.…”
Turizm sektörünün emek-yoğun yapısı, çalışanların gerek kendi aralarında gerek liderleri ile üst düzey bir iletişim kurmalarını gerekli ve önemli kılmaktadır. Bu araştırmada, çalışanların liderleri ile olan iletişimleri üzerinde durulmuş ve iki temel soruya cevap aranmıştır. Bu sorulardan ilki, konaklama işletmelerindeki alt düzey çalışanların lider-üye etkileşimi (LÜE) algısının hangi düzeyde olduğu konusu ile ilgiliyken, ikincisi bazı demografik değişkenlerin LÜE algısı üzerinde hangi yönde ve ne derece etkisi olduğu ile ilgilidir. Nicel araştırma yöntemlerinin kullanıldığı araştırmada, Balıkesir ilinde bulunan konaklama işletmelerinde alt düzey çalışanlar ile yüz yüze görüşülmüş ve anket tekniği ile veri toplanmıştır. İlk araştırma sorusuna cevap bulabilmek amacıyla ölçek ortalaması hesaplanmış; diğer sorunun cevabını bulabilmek ise ikili lojistik regresyon analizi ile mümkün olmuştur. Sonuçlara göre konaklama işletmelerindeki alt düzey çalışanların LÜE algısı yüksek düzeydedir. Ayrıca yaş, aylık gelir, eğitim durumu, çalışma biçimi, işletme deneyimi ve sektör deneyimi değişkenlerinin LÜE algısı üzerinde anlamlı etkilerinin olduğu da görülmüştür. Ek olarak bu değişkenlerin etkilerinin LÜE'nin alt boyutlarına göre hem yön olarak hem de etkinin derecesi olarak farklılaştığı da belirtilmelidir. Ancak tüm alt boyutları etkilemesi bakımından sektör deneyiminin en önemli değişken olduğu ifade edilebilir. Zira sektör deneyimi ile birlikte LÜE algısı önemli oranda artmaktadır.
scite is a Brooklyn-based organization that helps researchers better discover and understand research articles through Smart Citations–citations that display the context of the citation and describe whether the article provides supporting or contrasting evidence. scite is used by students and researchers from around the world and is funded in part by the National Science Foundation and the National Institute on Drug Abuse of the National Institutes of Health.