To jest narzędzie, które nie zabiera czasu Minister Radosław Sikorski o Twitterze Tweet jako odmiana newsa czy nowy (ponowoczesny) gatunek dziennikarski? Streszczenie: Autor artykułu przedstawia charakterystykę nowego medium online-Twittera, i zastanawia się nad genologią tweetów. Stawia pytanie: czy są one kolejną odmianą newsa, czy może nowym (ponowoczesnym) gatunkiem dziennikarskim? Twitter to istniejące od 2006 roku medium społecznościowe (social media). Założony został przez Jacka Dorseya, Noaha Glassa, Biza Stone'a i Evana Williamsa. Według najnowszych danych na Twitterze zarejestrowanych jest obecnie przeszło 500 mln użytkowników (aktywnych jest ok. 140 mln), którzy generują 340 mln tweetów dziennie. Przyjmuje się, że tweety są nieprzekraczającymi 140 znaków wpisami, zamieszczanymi w Internecie na Twitterze-platformie (portalu) mikroblogów. Użytkownicy Twittera dokonują wpisów, które mogą czytać zarejestrowani na tej platformie odbiorcy. Z analizy treści tweetów polskich dziennikarzy i polityków na Twitterze wynika, że pod postacią tweetów kryją się m.in. informacje (zapowiedzi, zajawki, wzmianki, flesze), komentarze, opinie, polemiki, konwersacje, pytania, odpowiedzi, cytaty, hiperlinki oraz materiały audio i wideo. Tweety wyrywają informacje z kontekstu, przenoszą w inną rzeczywistość, czasami wręcz nie wiadomo do czego się odnoszą, co prostują, czy z czym polemizują. Są niejasne, niesprecyzowane, niedookreślone, niepełne i nieskończone. Pod tym ostatnim względem upodabniają się do newsów w Internecie, które również nie mają formy skończonej, lecz interaktywną i mogą być uzupełniane przez użytkowników. Tweetom brakuje wszystkich cech paradygmatu newsa: nie mają one struktury odwróconej piramidy (nie posiadają wyodrębnionego lidu, korpusu, tytułu, czy tła), odpowiadają na okrojony zestaw pytań informacji dziennikarskiej, odwołują się do niewielu wartości informacyjnych. Autor skłania się do konkluzji, że tweet jest nowym, wyłącznie internetowym, hybrydalnym, polimorficznym gatunkiem dziennikarskim, łączącym cechy gatunków informacyjnych i publicystycznych na płaszczyźnie nowej technologii. Chcąc skrywać się za formą i treścią newsa, w rzeczywistości często opisuje bardziej siebie samego niż zewnętrzne wydarzenia.

In the article, I analysed the problem of fake news in the context of the traditional paradigm of a news story. The traditional paradigm posits that, most of all, a piece of information is true. However in contemporary media, there exist pieces of information which are fabricated and untrue. It is not a new phenomenon, yet it has intensified in recent years. News stories are fabricated for entertainment, political, or commercial purposes. They are carriers of propaganda and profit. The essence of fake news is the intentional misleading of the receiver for achieving the above gains. It is difficult to verify their veracity, and identify fake news items due to their similarity to real pieces of news. That is why they are becoming a part of the media landscape in which we will probably have to exist.

No abstract

W artykule omówione zostały stosunki zachodzące pomiędzy dziennikarzami śledczymi a władzą na przykładzie amerykańskich i polskich afer politycznych. W większości przypadków na sukces dziennikarskich śledztw wpływała postawa dziennikarzy i solidarność zawodowa. Wzajemne wsparcie mobilizowało opinię publiczną, która była zainteresowana wyjaśnieniem afer. Władza na ogół lekceważyła zarzuty wysuwane pod jej adresem, jednakże upór i konsekwencja dziennikarzy oraz naciski opinii publicznej wpływały na rozwój inicjatyw politycznych i prowadziły do politycznych konsekwencji.

<p>Celem niniejszego artykułu jest analiza politycznych fake newsów w kontekście procesów mediatyzacji. Analizie poddano trzy fałszywe wiadomości: o posiadaniu broni masowego rażenia przez reżim Saddama Husajna; o sprzedaży broni terrorystom z ISIS przez Hillary Clinton; o rzekomym zabójstwie rosyjskiego dziennikarza Arkadija Babczenki. Ponadto omówiono: specyfikę, genezę, rodzaje, rolę i znaczenie fake newsów w kształtowaniu opinii publicznej oraz w działaniach politycznych. Na podstawie przedstawionych case studies można wnioskować, że geneza politycznego fake newsa związana jest zawsze z potrzebami i interesami politycznymi, a jego celem jest walka z wrogiem lub eskalacja konfliktu. Autorami fake newsów są najczęściej organizacje polityczne, agencje wywiadu wojskowego, tajne służby specjalne itp. Fake newsy silnie oddziałują na nastroje i opinię publiczną oraz często prowadzą do zmiany sytuacji społeczno-politycznej, a w sytuacjach ekstremalnych – do działań wojennych.</p>