Okuma, anlama uğraşında zihinsel süreçlere dayalı bir üretim etkinliğidir. Bu çalışmada okuma alanındaki araştırmaların bibliyometrik analizini gerçekleştirmek ve alanın genel yapısı hakkında çıkarımlarda bulunmak amaçlanmıştır. Bu amaçla 1974-2018 yılları arasında okuma literatürü ile ilgili bilimsel araştırmalar yayın türü, yayın dili, ülke adresleri, anahtar kelime ağı gibi çeşitli bibliyometrik özellikler açısından analiz edilmiştir. Araştırma, betimsel araştırma modelinde desenlenmiştir. Çalışmanın veri kaynağını, Web of Science (WoS) veri tabanından elde edilen veriler oluşturmaktadır. WoS (SCI, SSCI, A&HCI ve ESCI) atıf dizinlerindeki dergilerin listelendiği uluslararası bibliyometrik veri tabanıdır. Veri analizi sürecinde bibliyometrik analiz tekniği kullanılmıştır. Bibliyometrik ağ kümeleri VOSviewer (Version 1.6.9) analitik aracı ile haritalandırılmıştır. Elde edilen sonuçlar ışığında araştırmaların çoğunlukla makale türünde (% 69.18) ve İngilizce (% 92.46) olarak yayımlandığı görülmüştür.

ÖZ: Bu çalışma Türkçe eğitimi akademik alanındaki yayınların Web of Science (WoS) veri tabanındaki etkinliğini analiz etmek amacıyla gerçekleştirilmiştir. Çalışmada elde edilen veriler bibliyometrik teknikler ve iş birliği analizi kullanılarak çözümlenmiştir. Verilerin toplanmasında WoS veri tabanındaki Türkçe eğitimcilerine ait makaleler, veri dosyası hâlinde VosViewer (Version 1.6.9) yazılımı kullanılarak çözümlenmiştir. Veri seti yayın yılı, en üretken yazarlar, yayın yapılan dergiler ve etki faktörleri, yazarlık durumları, yazarların kurumları, atıf yapılan kaynak türü, en çok atıf alan makaleler, anahtar kelime analizi, en sık atıf yapılan yayınlar gibi çeşitli bibliyometrik göstergeler açısından incelenmiştir. Elde edilen sonuçlara göre en sık yayın yapılan derginin Eğitim ve Bilim olduğu belirlenmiştir. Tek yazarlı makalelerin yazar kadroları içinde ilk sırada yer aldığı görülmüştür. WoS veri tabanındaki dergilerde Gazi Üniversitesinde görevli araştırmacıların daha çok yayın yaptığı saptanmıştır. En sık atıfta bulunulan kaynak türü ise dergidir (makale).

Temel dil becerilerinden biri de yazmadır. Yazma, bilişsel ve psikomotor becerilerin işe koşulduğu bir anlatma etkinliğidir. Bu çalışmada Thomson Reuters Web Of Science (WoS) veri tabanında dizinlenen yazma becerisiyle ilgili makaleleri incelemek ve mevcut eğilimler hakkında belirlemeler yapmak amaçlanmıştır. Bu kapsamda WoS veri tabanında dizinlenen 5,779 akademik makale analiz edilmiştir. Çalışma, betimsel modeldedir. Veri analiz tekniği olarak bibliyometri kullanılmıştır. Bu doğrultuda alanyazın; yayın ve etki büyüklüğü, coğrafi dağılım, güncel araştırma konuları, referans yazar, dergi ve yayınlar bakımından değerlendirilmiştir. Bibliyometrik görselleştirmeler VOSviewer (Version 1.6.9) analitik aracı kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Çalışmada ulaşılan sonuçlara göre, en üretken ülke 2695 makale ile Amerika Birleşik Devletleri'dir. Alanyazına Türkiye'den de önemli katkılar sağlandığı görülmüştür. Steve Graham, alanyazında öne çıkan çekirdek araştırmacılardan biridir.

Bilimsel dergiler, üretilen bilginin bilimsel ağ ile paylaşıldığı akademik ortamlardır. Dergiler bilimsel iletişim dizgesinde bağ kurmaya ve alanyazın oluşturmaya katkıda bulunur. Bu nedenle bilimsel dergilerin bibliyometrik özellikler açısından incelenmesi son derece önemlidir. Bu çalışmada değerler eğitimi alanında Türkiye'de ilk bilimsel dergi olan Değerler Eğitimi Dergisi'nin ve dergide yayımlanan makalelerin bibliyometrik profilini belirlemek amaçlanmıştır. Araştırma nitel araştırma desenlerinden durum çalışması şeklinde desenlenmiştir. Araştırma kapsamını DED'de 2009-2018 yılları arasında yayımlanan toplam 167 araştırma makalesi oluşturmaktadır. Veriler bibliyometrik analiz tekniği ile çözümlenmiştir. Elde edilen sonuçlara göre dergide yayımlanan makale sayısının her yıl belirli bir ortalamanın üzerinde olduğu belirlenmiştir. Yayınların 21-30 sayfa aralığında yoğunlaştığı görülmüştür. Dergideki makaleler çoğunlukla tek yazarlıdır. DED'e en çok katkı yapan kurumlar Sakarya Üniversitesi, Millî Eğitim Bakanlığı ve Marmara Üniversitesi'dir. Dergiye en çok katkı sağlayan araştırmacılar Dr. Öğr. Üyesi/Yrd. Doç. Dr. unvanlı akademisyenlerdir. Dergiye gönderilen yayınların 1-3 ay arasında kabul aldığı saptanmıştır. DED'deki makalelerin %23,9'u hiç atıf almamıştır. DED'de en çok atıf yapılan kaynak türü dergidir (makale).

Bu çalışmada Türkiye'de 1995-2020 yılları arasında savunulan Türkçe Eğitimi doktora tezlerinin araştırma profilinin ortaya konması amaçlanmıştır. Araştırma, Yükseköğretim Kurulu Tez Merkezi verilerine dayalı olarak gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın kapsamını Türkçe Eğitimi alanında tamamlanan toplam 248 doktora tezi oluşturmaktadır. Doktora tezleri yıllık tez üretimi, danışman unvanı, konu alanı, araştırma yöntem ve deseni, tezyayın oranı ölçütleri çerçevesinde ele alınmıştır. Çalışmanın verileri, içerik analizi tekniği ile çözümlenmiştir. Araştırma sonuçlarına göre, alanda en çok tez 2015 yılında üretilmiştir. Doktora çalışmaları, ağırlıklı olarak Prof. Dr. unvanlı akademisyenlerin danışmanlığında gerçekleştirilmiştir. Tezlerde desen olarak en çok karma araştırma desenleri tercih edilmiştir. Türkçe Eğitimi doktora tezlerinde, 2010 yılından sonra Yabancılara Türkçe Öğretimi konusunun yoğun olarak araştırıldığı tespit edilmiştir. Doktora tezlerinin yarısından fazlasının (%53,22) yayına dönüştüğü belirlenmiştir.