International audienceSedimentological and geomorphological studies of terraces around Lake Van (1647 m) provided a preliminary framework for lake-level variations. The elevations of terraces and past lake level were measured with a differential global positioning system. A chronology is developed using 234U/230Th dating of travertines, 39Ar/40Ar dating of pyroclastites and 14C dating of organic matter. Facies and stratigraphic correlations identify four transgressions (C10, C100, C20 and C200), each followed by a regression which ended with low lake levels that caused river incision and terrace formation. Evidence of the oldest transgression (C10) is found in the uppermost reaches of valleys up to 1755 m, an altitude higher than the present lake threshold (1736 m). This C10 transgression may be related to pyroclastic flows which dammed an outlet located in the western part of the lake basin and which is dated to before 105 ka. After 100 ka, a second transgression (C100) reached 1730/1735 m, possibly related to a younger ignimbrite flow, in association with high water inflow (warm and/or wetter conditions). The two younger transgressions reached 1700–1705 m. The first one (C20) is dated to 26–24.5 cal. ka BP and the second one (C200) to 21–20 cal. ka BP. Available data suggest that the long-termlake-level changes responded mainly to climate oscillations. Additional events such as river captures caused by volcanic falls filling valleys, tectonism, erosion and karstic diversion may have impacted these long-term lake-level changes

No abstract

Le lac de Van, dans les montagnes d'Anatolie orientale, ne possède pas d'exutoire naturel. Malgré son volume (604 km 3), les amplitudes des variations de son niveau témoignent, depuis 1944, d'une sensibilité élevée aux fluctuations hydro-climatiques. Dans cette perspective, les dépôts hérités d'anciens hauts niveaux, conservés sous forme de terrasses côtières dans les parties aval anciennement immergées des affluents du lac, permettent d'identifier, de caractériser et de dater les changements de volume d'eau lacustre qu'ont enregistrés les sédiments qui sous-tendent ces terrasses. Plusieurs travaux récents sur les sédiments du fond du lac de Van ont mis en évidence leur intérêt exceptionnel pour la reconstitution des paléoclimats et permis de détailler l'évolution paléoenvironnementale du Tardiglaciaire et de l'Holocène. Cependant, les études des dépôts lacustres émergés restent rares. Ces dépôts font l'objet ici d'une étude géomorphologique de terrain couplée à des caractérisations sédimentologiques de faciès, des mesures altimétriques DGPS, des reconstitutions spatialisées et la mise en place des premiers jalons d'une chronostratigraphie basée sur des datations 14 C de dépôts organiques et coquilles, 39 Ar/ 40 Ar de tephras, et U-Th de travertins. Dans l'attente de datations OSL, nos résultats préliminaires permettent d'identifier au moins deux cycles de transgression, datés respectivement du début du dernier Glaciaire et d'une période couvrant le Dernier Maximum Glaciaire (DMG). Chaque cycle correspond à une phase de transgression rapide, suivie de variations intermédiaires d'amplitude plus ou moins forte, et se terminant par une longue phase de régression par paliers. La cause de ces variations et, notamment, la part qu'y a prise le climat est évidente pour le cycle datant du DMG, mais l'est moins pour celui marquant le début du Glaciaire dont les liens avec le volcanisme et la tectonique sont étroits. La forte instabilité de la paléogéographie est liée au volcanisme qui est à l'origine de barrages ayant entraîné la fermeture du bassin versant du lac.

ÖZMasiro Kanyonu; Anadolu'nun en büyük bindirme yapısı olan Bitlis Zagros Bindirme Zonu (BZBZ) üzerinde, Siirt ili Pervari ilçesi doğusunda bulunan flüvyokarstik bir vadidir. Kanyon, Dicle Nehri yukarı havzasında, Botan Çayı Sinebel Deresi alt havzasında yer almaktadır. Neojen üzerine kurulan Sinebel Deresi vadi ağı Körkandil Dağı ile Gülle Tepe arasında antiklinal yükselmeye maruz kalmıştır. Akarsu bu yükselmeye topoğrafyaya gömülerek karşılık vermiş ve dar-derin kanyon geliştirmiştir. Dolayısıyla kanyonda antesedant karakterin yanı sıra epijenik özellikler de görülmektedir. Kanyonun gelişiminde karstlaşma, flüvyal süreçler ve tektonizma ortak etkide bulunduğu için kanyon, polijenik bir karaktere sahiptir. Kıvrımlanmış karst alanı kuşağında tektonik kontrollü karstlaşmanın örneği olan kanyon ve çevresinde karst topoğrafyasının yanı sıra flüvyal şekillere ve kütle hareketlerine de rastlanılmaktadır. Zengin bir jeomorfik peyzajı olan çalışma alanı, oldukça engebeli bir topoğrafik yapıya sahiptir. Bu çalışmada Masiro Kanyonu'nun morfojenetik evrimi ve yakın çevresinin jeomorfik özellikleri aydınlatılmaya çalışılmıştır. Bu amaçla arazi çalışmaları yapılmış, literatür taranmış, 12.5 m çözünürlüklü sayısal yükselti modeli üzerinden CBS ortamında alanla ilgili harita ve şekiller üretilmiştir.

Investigation of Basin Development in Başkale Basin with Geomorphometric Analysis Halil ZORER 2 Saadettin TONBUL 3 ÖZ Başkale Havzası Doğu Anadolu Bölgesi'nin güneydoğusunda yer alır. Başkale Havzası, 2500 m ortalama yükseltiye ve 2082 km 2 'lik alana sahip büyük ve yüksek bir havzadır. Havzanın günümüz morfolojisini kazanmasında tektonik süreçlerin rolü büyüktür. Zap Suyu'nun en kuzey kolu olan Çığlı Suyu tarafından drene edilen havza engebeli bir araziye sahiptir. Bu çalışmada Başkale Havzası'nın sahip olduğu jeomorfik havza özellikleri nicel olarak incelenmiştir. Neotektoniğin etkin olarak gözlemlendiği bölgede inceleme alanı önemli bilgiler içermektedir. İnceleme alanı Başkale Fay Kuşağı denetiminde gelişmiş çek-ayır oluşumlu bir havzadır. Sahip olduğu jeomorfolojik özellikler açısından havzada profil, yükselti, eğim analizleri yapılmıştır. Havzanın oluşum ve gelişimini açıklamayı desteklemek amacıyla, havza drenaj asimetrisi, havza asimetrisi, havza rölyefi, rölyef oranı, dağ önü sinüslülük oranı, hipsometrik eğri ve hipsometrik integral indisleri uygulanmıştır. Havzadaki tektonizmanın deformasyon etkisi, yapılan nicel incelemelerle ortaya konmaya çalışılmıştır. Yapılan araştırma sonucunda Başkale Havzası'nın yüksek, engebeli, çok eğimli bir araziye sahip olduğu, bununla birlikte havzanın maruz kaldığı tektonik aktiviteyle asimetrik bir havza morfolojisine kavuştuğu görülmüştür. Ayrıca havzanın sahip olduğu güçlü tektonik aktivite havzanın batısı ile doğusu ve kuzeyi ile güneyi arasında farklı jeomorfolojik oluşumlara sebep olmuştur. Bu durum dolayısıyla havza morfometrisini de etkilemektedir.