Uwagi wstępneKant, jak wiadomo, rzadko i nader niechętnie wdawał się w otwarte polemiki filozoficzne. Zapewne spowodowane to było nie tylko jego neurotycznym usposobieniem 1 , lecz takz e i tym, z e rozwijana przezen filozofia krytyczna w gruncie rzeczy stanowiła swoisty spo r z całą dogmatyczną i sceptycką tradycją Zachodu. Była udaną pro bą wyjs cia poza utarte, wypracowane w toku dziejo w opozycje: idealizm-realizm, empiryzm-racjonalizm, naturalizm-spirytualizm, dogmatyzmsceptycyzm itd. Walczył w niej Kant na tylu frontach, z przeciwnikiem1 Jak zas wiadcza Ludwig Ernst Borowski, Kant unikał dyskusji i konfrontacji z osobami wyznającymi poglądy niezgodne z jego własnymi i włas ciwie nie interesował się zapatrywaniami ro z nymi od jego własnych. Zob. (Borowski, 1804, s. 124-125). Rozmowy na tematy filozoficzne były ro wniez surowo zakazane podczas proszonych obiado w u Kanta. Zob. (Dietzsch, 2005, s. 129).
Principium contradictionis i Principium rationis sufficientis w filozofii Christiana WolffaTo, co nazywa się racją istnienia jest jednocześnie doskonałą racją śmierci. [1] Wolff, jak większość filozofów nowoŜytnych przekonany był, Ŝe wystąpienie Kartezjusza równoznaczne jest z końcem panowania scholastyki, jej dorobek zaś niezbyt wysoko cenił. Niemniej jednak w jego postawie daje się zauwaŜyć pewna dwoistość --z jednej strony bowiem ulega on czemuś, co moŜna by określić mianem ducha epoki, z drugiej zaś zamierza dokonać emendacji metafizyki nie odrzucając przy tym pojęć wypracowanych przez scholastyków. Za stratę bodaj największą uwaŜał zarzucenie badań w dziedziny filozofii pierwszej, chęć jej odnowienia nie jest jednak równoznaczna z zamiarem wskrzeszenia scholastyki. Zamierzona emendacja ma się dokonać na zupełnie nowych zasadach, przy uŜyciu metody, która raz na zawsze postawi metafizykę poza zasięgiem zwątpienia i wszystkich sceptyckich zarzutów. To, Ŝe jasność i wyraźność równieŜ dla niego są najwaŜniejszymi wyznacznikami rzetelności naukowej, nie jest przyczyną odrzucenia dotychczasowych osiągnięć w dziedzinie filozofii pierwszej. W przeciwieństwie do Kartezjusza nie przekreśla Wolff wszystkich pojęć, które zdają się niejasne i niewyraźne, jego wysiłek filozoficzny w wielkiej mierze ukierunkowany jest na wyjaśnianie ukształtowanych juŜ pojęć, a co za tym idzie --na usuwanie błędów z odziedziczonej nauki. Tak więc emendacja ta ma postać usuwania terminów niepoprawnie zdefiniowanych oraz twierdzeń nie udowodnionych lub udowodnionych niedostatecznie, jej narzędziem jest tzw. matematyczna metoda myślenia. W związku z tym nie jest ona prostym powrotem do filozofii przedkartezjańskiej, lecz próbą przekształcenia filozofii pierwszej w naukę. Naturalnym źródłem takich prób jest zawsze podejrzenie, Ŝe metafizyka nie jest jeszcze nauką, jakkolwiek moŜe i powinna nią być. Nie jest prawdą, Ŝe Wolff był jedynie eklektykiem, systematycznym archiwistą porządkującym zastany materiał. To, Ŝe podjął się zadania ratowania z metafizyki tego, co pomocy takiej było godne, nie oznacza od razu, Ŝe nie wniósł do niej niczego nowego. Jego nowatorstwo polega przede wszystkim na zastosowaniu do całości problematyki filozoficznej metody, która dotąd znajdowała nader ograniczone zastosowanie, a jej prawidła nie były znane w pełni nawet tym, którzy się nią posługiwali. Owa słynna metoda matematyczna (methodo scientifica; methodus accurata; methodus geometrarum) oraz jej wszechstronne zastosowanie są poniekąd znakiem rozpoznawczym filozofii Wolffa. Ona teŜ, a raczej jej bezkrytyczna aplikacja, była w opinii Kanta przyczyną jego niepowodzenia lub, jak kto woli, pozornego powodzenia. Ponadto postawa Wolffa zapewnia filozofii pierwszej ciągłość i trwanie w epoce, która delikatnie mówiąc nie najlepszego była o niej zdania. Zdaniem E. Gilsona'a "w pełni XVIII wieku wraz z wystąpieniem Wolffa odradza się metafizyka klasyczna, pojęta jako nauka o bycie jako bycie, a Ŝe byt nie zmienia swej natury nawet wówczas, gdy się o nim zapomina, nowa filo...
Pojęcie przedstawienia w "Krytyce czystego rozumu" I. Kanta. Uwagi terminologiczne Pojęcie przedstawienia jest kluczowym pojęciem Kanta teorii poznania, a w szczególności jego koncepcji zmysłowości i intelektu. Niemieckie "Vorstellung" przekładać moŜna na język polski juŜ to jako "przedstawienie", juŜ to jako "wyobraŜenie". R. Ingarden w swoim przekładzie "Krytyki czystego rozumu" uŜywa kaŜdego z wymienionych tu terminów, tym samym odróŜniając wyobraŜenia od przedstawień. Dystynkcja ta nie ma bezpośrednio zrozumiałych podstaw w tekście oryginału, niemniej jednak jest nie tylko uzasadniona, lecz takŜe w niektórych przypadkach niezbędna. Za uŜyciem obu terminów polskich dla oddania niemieckiego "Vorstellung" stoją pewne racje, które spróbuję tu pokrótce przedstawić.Kant dzieli przedstawienia (Vorstellungen; repraesentationes) na zmysłowe (sinnliche) oraz intelektualne (intellektuelle). Pierwsze z nich przynaleŜą do obszaru zmysłowości (naoczności zmysłowejsinnliche Anschauung; intuitus), drugie natomiast do intelektu (Verstand; intelligentia).
Der Aufsatz sich mit dem Problem der objektiven Gültigkeit der metaphysischen Erkenntnis in der Wolffschen "Ontologie". Besonders bin ich interessiert an der Problemstellung und Problemlösung, d.h. nicht nur am Begriff der transzendentalen Wahrheit, aber auch am Verhältnis zwischen ihm und dem Begriff der logischen Wahrheit und der Ordnung. Die Begriffe der transzendentalen Wahrheit und der Ordnung gehören zu wichtigsten Begriffen der Wolffschen Philosophie des Seins, die als die Grundlage allen anderen (philosophischen) Wissenschaften gedacht wird. Deshalb kann man sagen, dass der Begriff der transzendentalen Wahrheit ist der echten Grundbegriff der ganzen Philosophie. In dem Aufsatz versuche ich zu zeigen, worin besteht die Wichtigkeit dieses Begriffes und mit ihm verbundenen Konzeption des Seins und der Erkenntnis. Der Aufsatz besteht aus drei Teilen: in der ersten beschäftige ich mich mit dem logischen Begriff der Wahrheit (nominale und reale Definition der Wahrheit), in der zweiten – mit dem Begriff der Ordnung (ordo), in der letzten – mit dem Begriff der transzendentalen Wahrheit.
Die Begriffe "Erscheinung" und "Ding an sich" wurden im Laufe der Zeit vielmals interpretiert und wohl so oft mißinterpretiert. Der Hauptgrund der falschen Interpretationen von den obiegen Begriffen scheint ihr platonischer oder eher von Plato inspirierter Charakter za sein. Darunter verstehe ich eine solche Auslegung der Beziehung "Erscheinung" – "Ding an sich", in der sie als der Schein und die reale Wirklichkeit im Gegensatz zueinander stehen. Zu den wichtigsten und gleichzeitig konfusesten Texten von Kant, die er dem Problem gewidmet hat, gehört der Kapitel von der "Kritik der reinen Vernunft": "Phaenomena und Noumena". Meine Arbeit ist ein solcher Analyse – und Interpretationsversuch von diesem Fragment, der einerseits den für die beiden Redaktionen (von der A und B Kritikausgabe) gemeinsamen und gleichzeitig den fundamentalen Sinn der Kantschen Lehre über "Erscheinung" und "Ding an sich" hervorhebt und vorstellt, andrereseits andere von Plato inspiriete Auffassungen dieses Problems als unberechtigt ablehnt.
scite is a Brooklyn-based organization that helps researchers better discover and understand research articles through Smart Citations–citations that display the context of the citation and describe whether the article provides supporting or contrasting evidence. scite is used by students and researchers from around the world and is funded in part by the National Science Foundation and the National Institute on Drug Abuse of the National Institutes of Health.
hi@scite.ai
10624 S. Eastern Ave., Ste. A-614
Henderson, NV 89052, USA
Copyright © 2024 scite LLC. All rights reserved.
Made with 💙 for researchers
Part of the Research Solutions Family.