Słowa kluczowe: rak jelita grubego, insulina, insulinopodobny czynnik wzrostu I, gastryna, śródbłonkowy czynnik wzrostu naczyń. Key words: colon cancer, insulin, insulin-like growth factor I, gastrin, vascular endothelial growth factor.Adres do korespondencji: dr n. med. Aleksandra Kaczka, Klinika Chorób Przewodu Pokarmowego, Uniwersytet Medyczny, ul. Kopcińskiego 22, Polska, tel.: +48 42 678 64 80, Artykuł oryginalny/Original paper
StreszczenieWstęp: Kancerogeneza jelita grubego jest procesem wieloetapowym, w który zaangażowane są liczne czynniki wzrostu. Cel: Ocena stężenia wybranych czynników wzrostowych w surowicy pacjentów z polipami gruczolakowatymi i rakiem jelita grubego (RJG). Materiał i metody: U 23 chorych na RJG, 36 pacjentów z gruczolakami jelita grubego (GJG) i 16 zdrowych osób oznaczono stężenia insuliny, insulinopodobnego czynnika wzrostu I (insulin-like growth factor I -IGF-I), śródbłonkowego czynnika wzrostu naczyń (vascular endothelial growth factor -VEGF) i gastryny. Wyniki: Stężenie VEGF u chorych na RJG było większe w porównaniu z wartościami obserwowanymi u zdrowych osób (624,81 ±113,99 pg/ml vs 331,43 ±52,87 pg/ml; p < 0,05) i pacjentów z GJG (426,18 ±59,71 pg/ml). Duże stężenia VEGF stwierdzono w szczególności u chorych na RJG w stopniu C i D według klasyfikacji Dukesa (788,82 ±178,85 pg/ml vs 453 ±74,83 pg/ml dla stopnia A i B według Dukesa; p < 0,05) i nie różniły się one w zależności od stopnia zróżnicowania czy lokalizacji guza. Średnie stężenie gastryny było istotnie statystycznie większe u chorych na RJG w porównaniu z pacjentami z GJG i osobami zdrowymi (odpowiednio: 98,25 ±15,91 μU/ml vs 64,72 ±6.14 μU/ml i 67,86 ±8,13 μU/ml; p < 0,05). Znamiennie statystycznie większe stężenia gastryny wystę-powały u chorych z dystalną lokalizacją guza w porównaniu z proksymalną (115,46 ±23,26 μU/ml vs 68,13 ±23,26 μU/ml; p < 0,05) oraz w guzach w stopniu zaawansowania A i B według Dukesa. Nie stwierdzono statystycznie istotnych róż-nic w stężeniach insuliny i IGF-I między badanymi grupami.
AbstractIntroduction: Colon carcinogenesis is a multi-step process in which many growth factors are involved. Aim: Evaluation of the serum concentrations of selected growth factors in patients with colonic adenomas (CA) and colon cancer (CC). Material and methods: In 23 patients with CC, 36 patients with CA and in 16 healthy persons serum concentrations of insulin, insulin-like growth factor I (IGF-I), vascular endothelial growth factor (VEGF) and gastrin were analysed. Results: The VEGF serum levels were elevated in patients with CC compared with healthy patients (624.81 ±113.99 pg/ml vs. 331.43 ±52.87 pg/ml; p < 0.05) and patients with CA (426.18 ±59.71 pg/ml). Elevated VEGF levels were observed particularly in Duke's C and D stage (788.82 ±178.85 pg/ml vs. 453 ±74.83 pg/ml for Duke's A i B; p < 0.05). Mean gastrin concentration was significantly higher in patients with CC than in patients with CA and in the control group (respectively: 98.25 ±15.91 μU/ml vs. 64.72 ±6.14 μU/ml and 67.86 ±8.13 μU/ml; p < 0.0...