Zamyatin’in “Biz” (Mıy) Adlı Eseri Üzerine Bir İnceleme

Abstract

Her dönemde toplumun, dünyanın nasıl daha adil ve iyi olabileceğine dair sorgulamalarla karşılaşırız. İdeal bir düzenin tesis edilmesine dair sistemli ilk düşünceleri ortaya koyan Platon'dan itibaren pek çok düşünür bu sorgulamaların sonucu olarak ütopik sistemler ileri sürmüştür. Fakat mükemmel olanın tasvirine yönelik eleştiriler distopyanın ortaya çıkmasına zemin hazırlamıştır. Ütopyadan beslenen distopya, istenmeyen, baskıcı toplumların bir betimini sunmaktadır. Bu çalışmada da Zamyatin'in, bir distopya olan Biz'de kurguladığı yaşamın ve baskıcı düzenin var olma teknikleri, totaliter rejimlere karşı eleştirisi ele alınacaktır. Totaliter yapının kendini var etme, gözetim tekniklerini kullanma biçimi açıklanacak ve bireyin, özgürlüklerin, hakların durumu sorgulanacaktır. Bu eleştiri ve sorgulama sürecinde Biz' deki yaşamın Panoptikon ile benzerlikleri ve farklılıkları olduğu ortaya konulacaktır. İktidarın egemenliğini sürdürmek için uyguladığı teknikler ve bunların özgürlükle ilişkisi Foucault'nun görüşleri ile bağlantı bir şekilde incelenmeye çalışılacaktır.