Understanding the Security Architecture of the Central Asia in the Light of Regionalism Debates

Abstract

Soğuk Savaş’ın ve dolayısıyla iki kutupluluğun sona ermesiyle birlikte bölge, bölgeselcilik ya da bölgeselleşme gibi kavramları uluslararası ilişkiler analizlerinde yeniden yaygın bir şekilde kullanılmaya başlamıştır. Çalışmanın amacı, bu kavramlardan hareketle ve realist paradigmanın işbirliği olgusuna yaklaşımı çerçevesinde Merkezi Asya’daki bölgeselci girişim, oluşum ve örgütlerin bölge güvenliğine etkilerini analiz etmektir. Devletler arasında işbirliği yapılmasını mümkün kılan genel çerçeveler olarak da nitelendirebileceğimiz bölgeselci inisiyatiflerin ise Merkezi Asya’da genellikle ya kalkınma ya da güvenlik girişimlerinin başlatıldığı görülmektedir. Ekonomik karakteri ön plana çıkan ve kalkınmayı hedefleyen bölgesel inisiyatiflerde nispeten başarılı olan bölge devletlerinin benzer bir gelişimi güvenlik alanında sergileyemedikleri tespit edilmektedir. Kanaatimizce kendine has özellikleri bulunan Merkezi Asya bölgeselciliğinin güvenlik alanındaki gelişimi sınırlayan ve beklenen faydaların elde edilmesini engelleyen temel nedenler sistemin yapısından kaynaklanan faktörlerdir. Çalışmanın temel tespiti çoğu dayatılmış bölgeselcilik kapsamında görebileceğimiz bu güvenlik inisiyatiflerinin bölgede devam etmekte olan büyük güç rekabeti nedeniyle görünür bir gelecekte de istenilen sonuçları üretmeyeceğidir.