Ücretli Öğretmen Algılarına Göre İlkokul Yöneticilerinin Örgütsel Adalet, Örgütsel Güven Ve Yıldırma Davranışları Arasındaki İlişki

Abstract

ÖZETBu araştırmanın amacı ücretli öğretmenlerin algılarına göre ilkokul yöneticilerinin örgütsel adalet algıları ve örgütsel güven düzeyleri ile yıldırma davranışları arasındaki ilişkiyi incelemektir. Araştırmanın çalışma evrenini daha önce ücretli öğretmenlik yapmış olan pedagojik formasyon öğrencileri oluşturmaktadır. Çalışmaya Bülent Ecevit Üniversitesinden (Zonguldak) 502 ücretli öğretmen seçkisiz olmayan (non-random) örneklem yöntemlerinden tabakalı örneklem yöntemiyle belirlenmiştir. Betimsel tarama modelinde yapılan araştırmada verilerin toplanması için Örgütsel Adalet, Örgütsel Güven ve Olumsuz Davranış Ölçekleri kullanılmıştır. Çalışmadaki verilerin araştırma sorularına göre analiz edilebilmesi için t-testi, ANOVA, Pearson korelasyonu ve regresyon analizleri kullanılmıştır. Araştırma sonucunda erkek katılımcılar ile kadın katılımcıların algılarına göre okul yöneticilerinin sadece örgütsel adalet davranışlarında anlamlı bir farklılık görülmüştür. Katılımcıların algıları kıdeme göre incelendiğinde okul yöneticilerinin örgütsel adalet ile yıldırma davranışlarında anlamlı farklar bulunmuştur. Bulgulara göre ayrıca ücretli öğretmenlerin algılarına göre örgütsel adalet ve örgütsel güven ile örgütsel adalet ve yıldırma arasında anlamlı bir ilişki bulunmamıştır. Örgütsel güven ile yıldırma arasında ise negatif yönde ve düşük değerde anlamlı bir ilişki bulunmuştur. Anahtar Kelimeler: Örgütsel adalet, örgütsel güven, yıldırma, ücretli öğretmenler THE RELATION AMONG PRIMARY SCHOOL ADMINISTRATORS' ORGANIZATIONAL JUSTICE, ORGANIZATIONAL TRUST, AND MOBBING ATTITUDES BASED ON THE PERCEPTIONS OF SUBSTITUTE TEACHERS ABSTRACTThe goal of this study was to determine the level of organizational justice, organizational trust, and mobbing behaviors of primary school administrators based on the perceptions of substitute teachers. The participants of the study were selected using layered sampling method and included 502 substitute teachers studying to receive their teaching certificates in pedagogical proficiency classes at Bulent Ecevit University in Zonguldak. There were three instruments in the study: Organizational Justice Scale, Organizational Trust Scale, and Negative Acts Questionnaire. The data were analyzed according to the research questions using independent samples t-test, analysis of variance (ANOVA), Pearson's correlation and simple linear regression analysis. The findings showed that based on the genders of substitute teachers, there was a significant difference only on organizational justice behaviors of primary school administrators. Based on the years of experience of substitute teachers, there were significant differences on organizational justice and mobbing behaviors of primary school administrators. The results also showed that there was a negative and a significant relationship between organizational trust and mobbing behaviors at a lower rate.

Ortaokullarda Örgütsel Sinizmin Yordayıcısı Olarak Örgütsel Güven

“…Örgütsel güven ölçeğindeki puan ortalamaları önceki araştırma sonuçları ile örtüşmektedir (Demirdağ, 2017;Ayduğ ve Ağaoğlu, 2017;Altunay, 2017;Sağlam, 2016;Cemaloğlu ve Kılınç, 2012;Çağlar, 2011;Polat, 2010).Ortaokul öğretmenlerin algılarına göre, örgütsel sinizmin alt boyutlarında en yüksek puan ortalaması davranışsal sinizm, daha sonra bilişsel sinizm, en düşük ise duyuşsal sinizm alt boyutuna ilişkin puanlarının ortalamasıdır. Örgütsel sinizm puan ortalaması diğer araştırma sonuçları ile benzerlik göstermektedir (Güçlü, Kalkan ve Dağlı, 2017;Mete ve Serin, 2015;Sezgin-Nartgün ve Kartal, 2013;Kalağan ve Güzeller, 2010).…”

Öğretmenlerin Örgütsel Adalet Algılarının Örgütsel Sinizm Açısından İncelenmesi

“…Considering these results, it can be expressed that the teachers have positive justice feelings in their schools and found their principals fair during the school management process. In the study conducted by Alanoğlu and Demirtaş (2019), Babaoğlan and Ertürk (2013), Demirdağ (2017), Kahveci, Karagül Kandemir and Bayram (2019), Kıranlı- Güngör and Potuk (2018), Korkut (2019), Kurtulmuş and Karabıyık (2016), Külekçi and Akyavuz (2017), Şahin and Kavas (2016), Şamdan and Atanur-Başkan (2019), Uludağ, Aktaş and Özdoğaç-Özgit (2019), Uzun (2018) it was found that the organisational justice perceptions of teachers were high.…”

“…Alanyazında okullarda örgütsel adalet kavramına yönelik olarak yapılan çalışmalar incelendiğinde; nepotizm ( Kaba, 2018), motivasyon ( Çiçek, Sağlam ve Emir, 2018, örgütsel güven ve yıldırma ( Demirdağ, 2017), bağlılık ( Şahin ve Kavas, 2016), işe yabancılaşma ( Aydın, 2015), iş tatmini (Batman, 2015), örgütsel sessizlik ( İşleyici, 2015), örgütsel sinizm ( Çetin, Özgan ve Bozbayındır, 2015), Etik liderlik ( Kaya, 2014), Örgütsel vatandaşlık (Güneş ve Küçüksüleymanoğlu, 2020), İşle bütünleşme ( Akdeniz ve Ottekin-Demirbolat, 2019), Yönetici desteği ve Örgütsel özdeşleşme ( Uzun, 2018), örgütsel iki yüzlülük ( Kahveci, Karagül-Kandemir ve Bayram, 2019), Örgüt kültürü ve İş tatmini (Yücekaya ve Dönmez-Polat, 2020) kavramları ile örgütsel adalet kavramı arasındaki ilişki incelenmiştir. Yapılan araştırmalar örgütsel adalet algısının çalışanların örgüt içerisinde örgüte yönelik birçok davranışı etkilediği sonucunu ortaya koymaktadır.…”

The Relationship of Organisational Trust with Organisational Justice, Organisational Commitment, and Organisational Citizenship Behaviours in Educational Organisations: A Meta-Analysis

“…Araştırma sonuçları, Ülbeği'nin (2016) Türkiye'deki çalışanlar genelinde (r = ,783) ve Akar'ın (2018) Türkiye'deki eğitim çalışanları özelinde (r = ,70) örgütsel güven ve örgütsel adalet algıları arasındaki ilişkileri incelediği meta-analiz çalışmalarının sonuçları ile örtüşmektedir. Mevcut araştırmada, örgütsel güven ve örgütsel adalet arasındaki ilişkiler açısından meta-analizi yapılan 34 araştırma incelendiğinde, bu ilişkilerin yalnızca beş araştırmada (Atik, Demirtaş ve Aksoy, 2019;Demirdağ, 2017;Jabeen, Ishaque, Khakwani, Luqman ve Irshad, 2019;Maroof, ul Mabood, Mehmood ve Ahmad, 2017;Nelson vd., 2019) düşük düzeyde olduğu, araştırmaların genelinde ise orta ve yüksek düzeyde olduğu görülmüştür. Bu araştırmada örgütsel güven ve örgütsel adalet arasında yüksek düzeyde bir ilişki bulunması, iki kavramdan, biri olmadan diğerinin düşünülemeyeceğini göstermektedir.…”