Türkiye futbolunda kadın: “İş”i olmayan ve olmaması gereken yerde

Abstract

Futbol dünyanın birçok yerinde esas olarak bir erkek meşgalesi. Dahası, baskın erkekliğin kurulmasında önemli rol oynuyor. Bu da beraberinde kadın futbolunun ikincilleştirilmesini, değersiz ve önemsiz görülmesini ve futbol üzerinden kadının ötekileştirilmesini getiriyor. Bu yazıda, değersizleştirmenin bileşenleri olarak futbolun kadın için bir iş olmaktansa hobi ya da bir toplumsal ilerleme aracı olarak değerlendirildiğini öne sürüyorum ve buradan hareketle de futboldaki kadının "olmaması gereken yerde olan" ve tehdit ("matter out of place") muamelesi gördüğü savını ortaya koyuyorum. Böylece sadece kavramsal ya da sembolik olarak değil, fiziksel ve duyusal olarak da kadının futbolun dışına itilmesini ayrıntılandırıyorum. Yazı, 2019 ve 2020 senelerinde toplamda dört ay çoğunlukla İstanbul'da yaptığım niteliksel saha çalışmama dayanıyor. Çalışma süresince futbolcu, antrenör, kulüp ve federasyon yetkilileri, spor gazetecileri ve sponsorlarla derinlemesine görüşmeler ve maçlarda gözlem yaptım Anahtar Kelimeler: Kadın futbolu, ötekileştirme, araçsallaştırma, hobileştirme, "olmaması gereken yerde olma" Women in football in Turkey: Nonworkers out of place Football (soccer) around the world is predominantly a masculine engagement. Moreover, it is a key practice in the production and reinforcement of hegemonic masculinity. As such women's football is largely overlooked and trivialized and women are othered through football. In this paper, I demonstrate how such trivialization entails an outlook whereby football is deemed a hobby or a social instrument for women rather than work. Feeding off of this viewpoint, women in football are perceived and treated as threatening "matter out of place." Through this, I show that women are pushed out of football not only conceptually and symbolically but also quite physically. This paper is based on four months of qualitative research in 2019 and 2020, mostly in Istanbul when I interviewed footballers, trainers, club and federation administrators, media representatives and sponsors and conducted observation at matches.

Self-Presentation of Female Football Players in Turkey on Instagram

“…Günümüzde kadın futbolunun gelişmesinde ve desteklenmesinde önemli eksiklikler bulunmaktadır. Kadın futbolunda, erkek futboluna göre tesisleşme, alt yapı, ulaşım, maaş dengesi, sağlık hizmetleri vs. gibi temel eksikler dikkat çekmektedir (Nuhrat, 2020). Bunun yanı sıra kitle iletişim araçları sundukları içeriklerde kadın futboluna ilgi olmadığı iddiasıyla yer ayırmaması da kadın futbolunun gelişmesine ve tanınmasına engel olmaktadır (Hardin, 2005).…”

Tarihsel Süreç İçerisinde Kadın Futbolunda Cinsiyet Eşitsizliği

“…düşünce yapısı kadınların önemsiz, değersiz görülmesini ve kadın futbolunun ikinci plana atılmasını da beraberinde getirmektedir. Ayrıca kadınların ötekileştirilmeleri futbol üzerinden yapılmaktadır (Nuhrat, 2020).…”