Türkiye'de Dış Borçlanma, Büyüme ve Enflasyon İlişkisi: Var Yaklaşımı (1980-2013)

Abstract

External debt is one of the most important macroeconomic problems for the economies of developing countries such as Turkey. In this study, the relationship between external debt, economic growth and inflation is examined specific to Turkey's economy. Accordingly, the data for the period of 1980-2013 are analyzed using the ADF unit root, Granger causality test, variance decomposition and impulse-response functions in the scope of VAR technique. Research results reveal that there is a unidirectional causal relationship from economic growth in Turkey to inflation and external debt, a shock in the rate of growth has also a strong impact on foreign debt. The results for the variance decomposition indicate that any change in the external debt has a significant effect on the inflation rate.

Türkiye’de Kamu ve Özel Sektör Dış Borçları ile Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişki

“…Ayrıca dış borçlar ülkedeki özel sabit sermaye oluşum seviyesini de düşürmektedir. Akan ve Kanca (2015), 1980-2013 dönemini kapsayan çalışmalarında yıllık verileri kullanarak dış borçlanma, büyüme ve enflasyon arasındaki ilişkileri ele almışlardır. Çalışmada uygulanan Granger nedensellik test sonuçları, büyümeden enflasyona ve dış borçlanmaya nedensellik olduğunu göstermektedir.…”

“…Ancak dış borçlar etkin ve verimli alanlarda kullanılmadığı takdirde bu finansman hedefine ulaşamamakta ve borcun vadesi geldiğinde borcun borçla kapatılması sonucunu doğurmaktadır. Bu durum ise ödenecek anapara ve faiz ödemelerinin artmasına, ülkenin kıt olan kaynaklarının boşa harcanmasına, yerli ve yabancı yatırımların caydırılmasına neden olarak büyümeyi olumsuz yönde etkileyebilmektedir (Akan ve Kanca, 2015, s. 3). 1970'li yıllarda yaşanan petrol krizleri, gelişmekte olan ülkelerin dış borç yükümlülüklerini yerine getirememe olgusunu yaygınlaştırmış ve Meksika'nın Ağustos 1982'de petrol ihracatçısı olmasına rağmen borçlarını ödeyemeyeceğini açıklamasıyla dış borçlar uluslararası bir krize dönüşmüştür (Were, 2001).…”

Enflasyon Oranini Etki̇leyen Faktörleri̇n Beli̇rlenmesi̇: 2007-2023 Dönemi̇ Türki̇ye Ekonomi̇si̇ İçi̇n Bi̇r Uygulama

“…2006;Korkmaz ve Çoban, 2006;Yılancı, 2009;Saraç ve Karagöz, 2010;Karaçor vd. 2011;Abdioğlu ve Korkmaz, 2012;Ağayev, 2012;Yıldırım, 2015;Akan ve Kanca, 2015;Erkişi, 2019). Bu bölümde, literatürde bir daraltmaya giderek, sadece Türkiye özelinde son on yılda yayınlanan enflasyon ile makroekonomik değişkenler arasındaki ilişkiyi araştıran çalışmalara yer verilmiştir.…”