Türkiye’de Kamu ve Özel Sektör Dış Borçları ile Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişki

Abstract

Bu çalışmada, kamu ve özel sektör dış borçlarının ekonomik büyüme üzerindeki etkisi incelenmektedir. Bu kapsamda, Türkiye’de kamu ve özel sektör dış borçlarıyla ekonomik büyüme arasındaki ilişki 1989-2021 dönemini kapsayan yıllık veri seti kullanılarak test edilmektedir. Öncelikle kullanılan serilerin durağanlık seviyelerini belirlemek için geleneksel ve yapısal kırılmaya izin veren birim kök testleri kullanılmıştır. Değişkenler arasındaki ilişkileri belirlemek için ARDL sınır testinden ve Hatemi-J asimetrik nedensellik testinden faydalanılmıştır. Çalışmada elde edilen bulgular, sabit sermaye oluşumunun, işgücüne katılım oranının ve ihracatın ekonomik büyümeyi pozitif; kamu ve özel sektör dış borç stokunun ise ekonomik büyümeyi negatif yönde etkilediğini göstermektedir. Ayrıca, büyümenin pozitif şokları ile kamu sektörü dış borç stokunun pozitif şokları arasında, büyümeden kamu sektörü dış borç stokuna doğru tek yönlü nedensellik ilişkisi bulunmaktadır. Bu bulgular, politika yapıcılara Türkiye’de kamu ve özel sektör dış borç stokunda meydana gelen artışların büyümeyi olumsuz yönde etkilediğini göz önünde bulundurmaları gerektiğini göstermektedir.