Świadoma zgoda na znieczulenie dziecka – konstrukcja formularza w świetle badań nad prostym językiem

Abstract

Próby badania i mierzenia stopnia zrozumiałości tekstów interesują lingwistów co najmniej od połowy XX wieku. Pierwsi zwolennicy prostego języka próbowali badać składniowe i leksykalne wskaźniki zrozumiałości tekstu już pod koniec lat 40. XX wieku (Flesch 1948). Ruch plain language dotyczył początkowo języka angielskiego. W roku 1952 Robert Gunning wprowadził do dyskusji o prostym języku pojęcie Fog Index, czyli indeksu mgły (mglistości). Badacz stworzył wzór matematyczny do mierzenia trudności tekstu (Gunning 1952). Prosty język w sferze urzędowej był propagowany również w krajach skandynawskich, w Wielkiej Brytanii i w Niemczech. Obecnie wiele państw wypracowuje rozwiązania prawne, które wymuszają na instytucjach publicznych dostosowywanie pism do standardów plain language. W Polsce nie istnieje jeszcze instrument prawny, który regulowałby kwestię pisania tekstów w prostym języku (Hebal-Jezierska 2019: 19). Zainteresowanie upraszczaniem tekstów, które trafiają do przestrzeni publicznej, wzrasta jednak w ostatnich latach również w Polsce. Idea zaczyna trafiać do urzędów, banków, instytucji publicznych, a także do komunikacji lekarz-pacjent. Chęć usprawnienia komunikacji personelu medycznego z pacjentami zaowocowała m.in. badaniami w kierunku przekształcania formularzy, które otrzymuje się w szpitalach przed zabiegami. Przeprowadzono jak dotąd badania pilotażowe formularzy zgody na zabieg medycyny estetycznej (Zimmermann i in. 2021).