Öz: Okuma problemleri ülkemizde yalnızca özel gereksinimli öğrencilerin değil aynı zamanda tüm öğrencilerin yaşadığı bir durumdur. Son dönemde uluslararası değerlendirmelerin sonuçları okuryazarlık ile ilişkili okullarda gerçekleştirilen öğretimler ve kullanılan materyallerde düzenlemeler yapılması gerektiğini göstermektedir. Öğretim sürecinde öğrencilerin sınıf düzeylerine uygun okuma materyalleri ile çalışmaları önemlidir ve bu nedenle, ders kitapları hazırlanırken yazılan metinlerin okunabilirliklerine dikkat edilmelidir. Öğrencilerin eğitsel düzeylerinin üzerinde zorluğa sahip metinler öğrencilerin okuduğunu anlama performanslarını olumsuz etkilemektedir. Bu çalışmada ilkokul 4. sınıf Türkçe, Fen Bilgisi ve Sosyal Bilgiler kitaplarından seçkisiz olarak belirlenen metinler Ateşman (1997), Çetinkaya-Uzun Okunabilirlik Formülü (2010), Yeni Okunabilirlik Düzeyi (Bezirci ve Yılmaz, 2010) okunabilirlik formüllerine göre değerlendirilmiş ve formüllerin sonuçları karşılaştırılmıştır. Bulgular incelendiğinde okunabilirlik formüllerine göre kitapların 4. sınıf düzeyinin üzerinde zorluk derecelerine sahip oldukları ve formüller arasında farklılıkların oluştuğu görülmüştür. Bu durumun nedenleri ve çözüm önerileri tartışılmıştır.Abstract: In Turkey, reading problems are a common problem of not only students with special needs but all of our students. Considering the results of international assessments, we need to take a look to our literacy education. It is important to train students with appropriate materials according to their age and class level. Textbooks should be prepared according to readability formulas. In this study reading passages randomly selected from 4th grade Science, Social Science and Turkish textbooks evaluated using Ateşman (1997), Çetinkaya-Uzun Readability Formula (2010), and New Readability Level (Bezirci & Yılmaz, 2010) readability formulas. Finding showed that textbooks are above class level and results of formulas showed differences. Possible explanations of this situation and recommendations are discussed further.
GirişOkuma tüm bireyler için eğitim ve günlük yaşamda kullanılan en temel beceridir. Güldenoğlu, Kargın ve Miller (2014) okumayı ''okuyucuların yazılı metinlerde yer alan kelimeleri uygun ortografik, sesbilgisel, morfolojik bilgi ve becerilerini kullanarak çözümlemeleri, ardından çözümlenen kelimeleri var olan sözcük dağarcıkları, önceki bilgi ve deneyimleri ile bağdaştırarak anlamlandırmaları, sonrasında ise anlamlandırdıkları kelimelerden oluşan cümleleri sözdizimsel özellikleri bağlamında analiz edip verilmek istenen mesaja ulaşabilmeleri gereken bir süreç'' olarak tanımlamışlardır. Öğrencilerden eğitim hayatlarının ilk üç yılında okuma becerisinde ustalaşmaları ve sonraki yıllarda okumayı yeni bilgileri öğrenmede bir araç olarak kullanmaları beklenmektedir. Ancak öğrencilerin önemli bir bölümünün okumada sınıf düzeyinde başarı gösteremedikleri bilinmektedir. Bu öğrencilerin okuma becerilerini edinmede güçlük yaşadıkları ve ilerleyen yıllarda okulu bırakma eğilimi gösterdikleri ve...