Praindoeuropejski rdzeń *h2engh- ‘krzywić się, kręcić, wić się’ oraz inne rdzenie fonetycznie i semantycznie zbliżone w apelatywach i nazwach rzek na obszarze germańskim, bałtyckim i słowiańskim

Abstract

Celem artykułu jest próba analizy etymologicznej wybranych nazw wodnych, przedewszystkim rzecznych, powiązanych etymologicznie z praindoeuropejskim rdzeniem*h2engh-/*h2gh- ‘krzywić, kręcić, wić się’ wraz z podobnymi fonetycznie i semantycznieinnymi rdzeniami, które zostały utrwalone w apelatywach i nazwach rzek na obszarzegermańskim, bałtyckim i słowiańskim. Mogły one powstawać w okresie przemieszczaniasię słabo jeszcze zróżnicowanych językowo praindoeuropejskich grup etnicznych. Przedstawiononajbardziej prawdopodobne etymologie nazw rzek takich jak: Angerbach, Angelbach,Unkenbach, Węgorapa, Wągra, Wiar itp. na szerszym tle apelatywnym i proprialnym.Wykazano, że w sferze apelatywnej rdzeń *h2engh- i rdzenie podobne, np. *h2enk- ‘krzywy,wygięty’, *eng- ‘unikać, omijać, uchylać się, wykręcać się’ znajdują poświadczenia takżew wyrazach pospolitych na terenach, gdzie używano języków słowiańskich, bałtyckichi germańskich, a także w grece i innych językach indoeuropejskich. W artykule przyjętometodologie wypracowane w ramach strukturalizmu, wychodząc z założeń przyjętychna gruncie niemieckim, że stare nazwy wodne nie należą do żadnego ze współczesnychjęzyków indoeuropejskich, zostały utworzone przed rozwojem historycznych językówpoświadczonych na danym obszarze w pierwszym tysiącleciu n.e.