Pedagogika rzeczy (nie tylko) konsumowanych

Freire versus Foucault: plantacje, niewolnictwo i pedagogika rzeczy streszczenie Zasadniczym celem artykułu jest dokonanie porównania filozofii wychowania Paula Freirego i Michela Foucaulta na przykładzie akcji alfabetyzacyjnej w Demokratycznej Republice Wysp Świętego Tomasza i Książęcej (STP). Używając archeologii wiedzy autor zamierza odkryć warstwy tekstualne. Pierwsza z warstw zawiera analizę tekstów (z początku XX wieku), jak raporty na temat warunków pracy w quasi-niewolniczym systemie w portugalskich plantacjach oraz odpowiedzi publikowane przez portugalskich plantatorów. Organizacja pracy oraz opisy rdzennych robotników z tego okresu są zbliżone do Foucaultowskiej koncepcji nadzorowania i karania. Druga z warstw zawiera analizę tekstów z Freirowskiej akcji alfabetyzacyjnej. Jednakże użycie koncepcji Foucaultowskiej do analizy tekstów z podręczników z okresu akcji alfabetyzacyjnej pomniejsza sens pedagogiki emancypacyjnej. W konkluzji autor stara się oddalić-z pragmatycznego punktu widzenia-możliwą krytykę koncepcji Freirego przy pomocy koncepcji Foucaulta, znajdując rozwiązanie w emancypacyjnej pedagogice rzeczy.

unclassified

Freire versus Foucault: plantacje, niewolnictwo i pedagogika rzeczy

Stańczyk¹,

Gdański²

2019

Anthropos 2.0 – od pedagogiki rzeczy do urzeczowionego człowieka?

Lipowicz¹

2016

streszczenieCelem niniejszego artykułu jest przedstawienie, krótkie rozwinięcie oraz krytyka pedagogicznych implikacji transhumanizmu. Stawiam hipotezę, iż w odniesieniu do głównych postulatów tego, coraz bardziej znaczącego zarówno w kulturze popularnej jak i w środowisku akademickim, ruchu techno-progresywnego uzasadniona jest mowa o próbie urzeczowienia człowieka. Owe urzeczowienie polegałoby na biotechnologicznych interwencjach, mających na celu udoskonalenie ciała ludzkiego, co - jak będę chciał dowieść -kłóciłoby się z podstawowymi ideami i założeniami edukacji humanistycznej, a także posthumanistycznej pedagogiki rzeczy. W pierwszej części omówię kluczową dla transhumanizmu koncepcję "ulepszania człowieka" (Human Enhancement) oraz pojęcie ludzkiej doskonałości. Z kolei w drugiej części postaram się odnieść te idee do podstawowych dla pedagogiki humanistycznej obrazów człowieka jako homo absconditus i homo educandus. Wyniki moich refleksji mogą być postrzegane jako wyraz naglącej potrzeby powstania szerokiej debaty pedagogicznej nad moż-liwościami oraz zagrożeniami płynącymi z transhumanizmu, albowiem nawet częś-ciowa realizacja jego postulatów mogłaby już w niedalekiej przyszłości przyczynić się do załamania się podstawowych zasad praktyki edukacyjnej. słowa kluczowe: transhumanizm, "ulepszanie człowieka", pedagogika rzeczy, doskonałość, edukacja humanistyczna, obraz człowieka. WstępW swoim artykule Pedagogika rzeczy (nie tylko) konsumowanych Aneta Makowska i Maksymilian Chutorański zauważają, iż od stosunkowo niedawna daje się obserwować w (także polskiej) humanistyce i naukach społecznych zwrot ku materialności, który przejawia się nie tylko uznaniem jej za ważny przedmiot analiz, ale również wiąże się z uznaniem rzeczy jako istotnego aktora procesów społecznych (Chutorański, Makowska, 2016, s. 76).Zwrot ten spowodował, iż między innymi pojawiło się pytanie dotyczące zarówno statusu, jak i roli "rzeczy" w procesach wychowawczo-edukacyjissn 2353/7914

Pościelone łóżko. Rzeczy jako narzędzia oporu w bursie

Cybort-Zioło¹,

Mazur²

2019

Pościelone łóżko. Rzeczy jako narzędzia oporu w bursie streszczenie W artykule stawiamy tezę, że rzeczy, które znajdują się w bursach, mogą z jednej strony być wykorzystywane jako przejaw władzy nad wychowankami, a z drugiej stanowić dla wychowanków narzędzie oporu. Obecność rzeczy w regulaminach zachodniopomorskich burs i konteksty ich wykorzystania w tych dokumentach stanowią dla nas źródło informacji na temat roli i funkcji rzeczy w bursach. W artykule jednak próbujemy spojrzeć na zapisy regulaminów z perspektywy wychowanków, których obecność w bursach uwikłana jest w strukturę władzy i którzy posługują się rzeczami, aby wyrazić sprzeciw wobec zasad, których nie rozumieją lub nie przyjmują. słowa kluczowe: pedagogika rzeczy, bursa szkolna, regulaminy burs Wprowadzenie Uwzględnienie roli rzeczy w refleksji nad wychowaniem skłania nas do rozszerzenia relacji wychowanek-wychowawca o dodatkowych "uczestników" tego procesu i otwiera nowe możliwości interpretacji praktyki edukacyjnej. Ze względu na badawcze zainteresowanie problematyką wychowania w bursach i internatach, przyjęcie perspektywy pedagogiki rzeczy skłoniło nas do namysłu nad tym, jaką rolę w procesie wychowania w bursach pełnią rzeczy, a w konsekwencji do postawienia pytania, czy rzeczy w bursach mogą stanowić narzędzie oporu. Jedną z wielu perspektyw ujmowania oporu jako przedmiotu badań jest perspektywa emancypacyjna (Bilińska-Suchanek, 2006, s. 18). Posłużyłyśmy się tą kategorią, aby podkreślić związek między codziennością wychowanków burs a panującymi w nich relacjami władzy. W bursach bowiem, podobnie jak w szkołach, mamy do czynienia z grupą dominującą i grupą podporządkowaną. Uświadomiony opór natomiast, który wynika z braku akceptacji dla określonego stanu rzeczy, zdaniem Marii