Öğretmen adayı konservatuvar öğrencilerinin değer algıları: iyimser ve kötümser karikatürleri örneği

Abstract

ÖzetKarikatürler eğitim ve öğretim materyalleri arasında sıklıkla kullanılmakta, öğrencilerin bazı durumları kolayca algılamalarında eğlenceli birer materyal olarak görülmektedir. Bu yapısı eğitimde öğrencilerin bazı olumlu ya da olumsuz kavramları, ifade veya anlatılmak istenen durumları kolay bir şekilde öğrenmelerine yardımcı olmaktadır. Genel, amatör veya profesyonel müzik eğitiminin her üç türünde de öğrenciden hedefinin olması, cesaret, özgüven, azim, disiplin, kararlılık, mücadele ruhu, pes etmeme gibi özgüvene yönelik tutumların bilgi ve becerilerin edinilmesi istenir. Bu araştırmanın amacı öğretmen adayı konservatuvar öğrencileri-nin öğretmenlik mesleğine yönelik bazı değerlere ilişkin algılarının "iyimser ve kötümser" karikatürleri yoluyla pekiştirilmesi ve bazı temel öğretmenlik değerlerinin karikatürler yoluyla tanıtılmasıdır. Bir betimsel analiz çalışmasıdır ve araştırmaya gönüllü olarak katılan, konservatuvarda eğitim görmekte olup formasyon almakta olan 37 öğrenciden oluşturulmuştur. Verilerin toplanmasında "iyimser ve kötümser" karikatürleri kullanılmış, karikatürler uzman yardımıyla belirlenmiş, öğrencilerden karikatürleri yorumlamaları istenmiştir. Verilerin analizinde ve yorumlanmasında nitel tekniklerden yararlanılmıştır. Çalışmanın değerler eğitimi ve bu eğitim çerçevesinde karikatür kullanımı konusunda bir yaklaşım ortaya koyacağı, öğrencile-rin karikatürleri eğitimde bir materyal olarak kullanabileceklerine dair bir fikir oluşturacağı düşünülmektedir.Anahtar kelimeler değer algısı, karikatür, iyimser, kötümser, öğretmen adayı Müzik öğretmenliği, ülkemizde Eğitim Fakülteleri tarafından verilmekte olan bir eğitim olmakla birlikte konservatuvar ve Güzel Sanatlar Fakülteleri tarafından da öğretmen yetiştirildiği, formasyon alarak bu okullardan yetişenlerin de Millî Eği-tim Bakanlığına bağlı kurumlarda öğret-menlik yapabildiği görülmektedir. Hatta bu şekilde öğretmenliğe başlayanların sayısı son yıllarda oldukça artmıştır. Fakat bu şekilde yetişen ve öğretmen olan bireylerin öğretmenlik algılarının geliş-mesi eğitim aldıkları kurumların amaçla-rı arasında yer almadığından Eğitim Fakültelerindeki öğrenciler gibi öğretmen nitelikleri ile donatılarak yetişmedikleri görülmektedir. Son sınıfa geldiklerinde aldıkları formasyon eğitimi ise sıkışık ve aceleye gelen bir sürece dönüşmekte, öğretmen kişilik özelliklerinin ne olduğunu kavrayamadan kendilerini formasyonu bitirmiş olarak buldukları görül-mektedir. Bir öğretmende bulunması gereken bazı değerlerin özellikle genel müzik eğitimi verecek olan öğretmenler-ce son derece iyi algılanması gereklidir. Değer ve algı kavramları eğitim bilim, sosyoloji ve psikolojinin alanlarına girmektedir. Müzik ise hem eğitimin bir dalı olarak hem de bireysel, toplumsal, kültürel işlevleriyle bütün bu alanlarla doğrudan iletişim içerisinde olduğu için farklı yönleriyle ele alınması gereken bir yapı sergilemektedir. Sosyal psikoloji ve müzikÜlkemizde müzik bilimi ve eğitimine yönelik çalışmalarının son yarım yüzyılda

Türkiye’de İyimserlik Araştırmaları; Pozitif Psikoloji Temelli Bir Arayış Bağlamında Bir Eğitim Programı Taslak Önerisi

“…Birçok çalışmada kavramsal açıdan iyimserlik ve karamsarlık birbirine zıt kavramlar olarak ele alınmıştır (Türkmen, 2018;Çalışkan ve Uzunkol, 2018;Gençoğlu, Alkan ve Koçyiğit, 2014;Uğurlu, 2011;Bacanlı ve Ercan, 2006;Güler ve Emeç, 2006;Türküm, 2000). Plomin ve arkadaşları (1992) Uğurlu, 2011;Bacanlı ve Ercan, 2006;Kutlu, Balcı ve Yılmaz, 2004).…”

“…İyimserlik kavramı literatürde bilişsel açıdan, yüksek moral ve motivasyonla ilişkili duruma has özellik gösteren, akademik önemle alakalı ve bir yükleme biçimi olarak ele alınabilecek aynı zamanda öğrenilebilir bir özellik olduğu belirtilmiştir. Ayrıca iyimserliğin akademik iyimserlik ile ilişkili ve etkili eğitim ve öğretimle alakalı ve genel sağlık hem de zihinsel sağlık algısıyla alakalı ve amaçlara ulaşabileceği inancı ile olumlu sonuçlar beklemeye inanma eğilimi, olumlu olayları algılama biçimi olduğu ayrıca bilişsel çarpıtmalar ve akılcı olmayan inançlarla ilişkisi olduğu vurgulanmıştır (Türkmen, 2018;Avşaroğlu ve Akçeşme, 2018;Ergen ve Elma, 2018;Çalışkan ve Uzunkol, 2018;Karaçam ve Pulur, 201;Yılmaz, Çaycı ve Gümüş, 2016;Uğurlu, 2011;Bacanlı ve Ercan, 2006;Güler ve Emeç, 2006;Kutlu, Balcı ve Yılmaz, 2004). Yılmaz (2004), Türküm (2000).…”

“…Birçok makalede iyimserlik öğrenilen bir kavram olarak ele alınmıştır. Örneğin, iyimserlik olumlu düşünme (Kutlu, Balcı ve Yılmaz, 2004), inanma eğilimi (Bacanlı ve Ercan, 2006; Avşaroğlu ve Akçeşme, 2018)), amaçlara ulaşabileceği inancı (Uğurlu, 2011), yükleme biçimi (Sapmaz ve Doğan, 2012), problem çözme ve olumlu duygu (Gençoğlu, Alkan ve Koçyiğit, 2014), inanç, davranış ve tutum bütünü (Yılmaz, Çaycı ve Gümüş, 2016), öğrenilebilir, bilişsel ve duyuşsal bir süreç (Ünüvar, Avşaroğlu ve Uslu, 2017), baş etme stratejisi (Hırlak, Taşlıyan ve Sezer, 2017), yargıda bulunma (Hırlak, Taşlıyan ve Sezer, 2017), problem çözme (Çalışkan ve Uzunkol, 2018;Ergen ve Elma, 2018;Türkmen, 2018). Bu noktada iyimserlik ister düşünme, problem çözme, değer biçme, inanma, yargıda bulunma veya bir stratejiyi takip etme gibi bilişsel bir süreç olsun, isterse olumlu duygulanımda bulunma gibi duyuşsal bir süreci içersin, hepsinin ortak işaret ettiği şeyin iyimserliğin öğrenme ve deneyimle değişen doğası olduğu söylenebilir.…”

“…Örneğin, gazetelerde yer alan iyimserlik söylemi veya çeşitli kademelerde yer alan öğrencilere dönük söylem analizi gibi farklı yöntemler kullanılmadığı için iyimserlik kavramı yalnızca tek-biçimli sınırlar içinde betimlenmiştir. 5-Kişilik ve mizaçla ilişkili ölçeklerle veya nitel araştırmalarla iyimserlik hakkında yapılan bir çalışmaların sınırlı olması kavramsal olarak iyimserlik ve kişilik özelliklerinin ele alındığını bununla beraber amprik ve olgusal verilere yeterince odaklanılmadığını göstermektedir.Literatürde, iyimserliğin yararları olarak, sağlıklı uzun yaşam, akademik, askeri, mesleki başarı, öğrenci başarısı ile popülerlik ilişkili ve tüm zorluklarına ve engellemelerine rağmen kişinin hayata karşı olumlu bakabilmeyi sağlamasına dikkat çekilmiştir(Türkmen, 2018; Avşaroğlu ve Akçeşme, 2018; Ergen ve Elma 2018; Yılmaz, Çaycı ve Gümüş, 2016; Gençoğlu, Alkan ve Koçyiğit 2014;Sapmaz ve Doğan, 2012;Güler ve Emeç, 2006;Türküm, 2000). Bunun dışında iyimserliğin bazı meslek gruplarında daha yararlı olabileceğine işaret edilmiştir(Hırlak, Taşlıyan ve Sezer, 2017).…”

“…çözme ve problemlerle baş etme stratejisi, bireysel ve algılama farklılıklarından kaynaklı bilişsel stratejilerle alakalı olumlu beklenti içine girebilme yeteneği ile ilişkili bir özellik olarak verildiği görülmüştür(Türkmen, 2018; Ergen ve Elma, 2018; Hırlak, Taşlıyan ve Sezer, 2017;Demir ve Murat, 2017; Ünüvar, Avşaroğlu ve Uslu, 2017; Gençoğlu, Alkan ve Koçyiğit, 2014;Güler ve Emeç, 2006; …”