Listening Strategies

Abstract

ÖzDinleme becerisi bilişsel yükü fazla olan bir beceridir. Dolayısıyla dinleme becerisinin kendiliğinden gelişmesi beklenemez ve eğitiminin yüzeysel bir şekilde gerçekleştirilmesi kabul edilemez. Bu doğrultuda dinleme becerisinin eğitimi dinlemenin her boyutuna temas edecek ve her aşaması planlanmış şekilde gerçekleştirilmelidir. Dinleme eğitiminin en önemli bileşenlerinden biriyse dinleme sürecinin planlanması, izlenmesi ve değerlendirilmesini kapsayan dinleme stratejilerinin öğretimidir. Alanyazında strateji, yöntem ve teknik kavramlarının sınırlarının net olarak çizilemediği; dinleme stratejilerinin kapsamının tam olarak anlaşılamadığı görülmektedir. Bu çalışmanın amacı alanyazında yer alan dinleme stratejileri tasniflerini incelemek ve elde edilen verilerin ışığında özgün bir dinleme stratejileri tasnifi önerisinde bulunmaktadır. Nitel araştırma yöntemlerinden Temellendirilmiş Kuram ile gerçekleştirilen bu çalışmada dinleme stratejilerinin tasnifinde alanyazında en çok hangi tasnif türünün kullanıldığı ve tasniflerde hangi dinleme stratejilerinden bahsedildiği tespit edilmiştir. En çok tercih edilen dinleme stratejileri tasnifinin süreç temelli tasnif olduğu ve farklı tasnifler kapsamında ele alınan stratejilerin birbirleriyle örtüştüğü görülmüştür. Çalışmanın sonunda alanyazından elde edilen verilerin ışığında dinleme stratejileri tasnifi önerisinde bulunulmuştur.

Türkçe Öğretmeni Adaylarının Dinlediklerinden Hareketle Hazırlıksız Konuşma Başarıları: Karma Yöntem Araştırması

“…Metinden de anlaşılacağı gibi insanoğlu elinde olan şeylerin daha ilerisini daha iyisini keşfetme yollarını bulmaya çalışmışlardır." Tartışma, Sonuç ve Öneriler Dinleme becerisi/eğitimi ve bu beceriyle ilişkili yapılmış araştırmalar (Aşılıoğlu, 2009;Aytan, 2011;Ceran, 2015;Ceyran, 2016;Çifçi, 2001;Doğan, 2007;Doğan, 2008;Durukan ve Maden, 2010;Epçaçan, 2013;Karadüz, 2010;Karatay, Dolunay ve Savaş, 2014;Karagündüz, 2010, Kemiksiz, 2015Kurudayıoğlu ve Savaş, 2020;Kurudayıoğlu ve Kiraz, 2020;Maden ve Durukan, 2011;Melanlıoğlu, 2012a;Melanlıoğlu, 2012b;Özbay ve Çetin 2011;Sevim ve Kaya, 2016;Şahin, 2011;Şahin ve Aydın, 2009;Temur, 2010;Tüzel 2013;Tüzel ve Keleş, 2013;Yazıcı ve Kurudayıoğlu, 2017) ile konuşma becerisi/eğitimi ve bu beceriyle ilgili yapılmış araştırmalar (Bayburtlu, 2019;Bulut, 2015;Bulut, Açık ve Çiftçi, 2016;Bozkurt, 2017;Bozkurt ve Arıca-Akkök, 2019;Çintaş-Yıldız ve Yavuz, 2012;Doğan, 2009;Erdem ve Erdem 2015;Gürhan, 2013;Kartallıoğlu, 2018;Kurudayıoğlu, 2003;Maden, 2011;Orhan, Kırbaş ve Topal, 2012;…”

“…Konuşma eğitiminde olduğu gibi dinleme eğitiminin sadece bir yönünün ele alındığı birçok araştırma bulunmaktadır (Aşılıoğlu 2009;Aytan, 2011;Ceran 2015;Ceyran, 2016;Çifçi 2001;Doğan 2007;Doğan, 2008;Durukan ve Maden 2010;Epçaçan, 2013;Karadüz, 2010;Karatay, Dolunay ve Savaş, 2014;Karagündüz, 2010;Kemiksiz, 2015;Kurudayıoğlu ve Savaş, 2020;Kurudayıoğlu ve Kiraz, 2020;Maden ve Durukan, 2011;Melanlıoğlu, 2012a;Melanlıoğlu, 2012b;Özbay ve Çetin 2011;Sevim ve Kaya, 2016;Şahin, 2011;Şahin ve Aydın, 2009;Temur, 2010;Tüzel 2013;Tüzel ve Keleş, 2013;Yazıcı ve Kurudayıoğlu, 2017). Bunun yanı sıra bazı araştırmalar dinleme-okuma ve dinleme-konuşma ilişkisi bağlamında ele alınmıştır.…”

Estetik Dinleme: Kuramsal, Kavramsal Dayanakları Üzerine Bir İnceleme ve Eğitim Durumu Örneği

“…Buradan yönelimle ekte, uygulama örnekleri sunulmuştur. Alanyazında göz ardı edilen dil becerisi olarak anılan dinleme becerisine (Doğan, 2011) ilişkin bir tür olan estetik dinleme üzerine yapılan çalışmaların oldukça az olduğu saptanmıştır (Gürgen, 2008;Özbay, 2009;Doğan, 2011;Melanlıoğlu, 2011;Öz, 2011;Akyol, 2012;Doğan & Özçakmak, 2014;Güneş, 2014;Onan, 2014;Tüzel, 2014;Ünal, 2016;Yalçın, 2018;Ören, 2019;Kurudayıoğlu & Kiraz, 2020;Aydeniz & Haydaroğlu, 2021;Şengül, 2021;Benzer & Aslan, 2022). Bir dinleme türü olan estetik dinlemenin, dinleme türleri arasındaki yerinin saptanması, tanımlanması, estetik-dinleme-Türkçe eğitimi arasındaki ilişkinin serimlenmesi, buradan yönelimle estetik tavrın dinleme eğitimi yoluyla geliştirilmesine yönelik etkinlik örnekleri sunulması aracılığıyla çalışmanın alanyazındaki boşluğu doldurur nitelikte olduğu öngörülmektedir.…”

“…İşitme ise fizikseldir. Bireyin buyruğu dışında gerçekleşir (Kurudayıoğlu & Kiraz, 2020). Dinleme eyleminin temel amacı gelen sözlü düzgülerin çözümlenmesi ve anlamlandırma süreci işletilerek iletiye erişmektir.…”

Ortaokul Öğrencilerinin Dinleme İlgi ve Süreleri: Öğretmenler Örneği

“…Bu sebeple dinleme ve işitme, dikkat ve anlamlandırma yönüyle birbirinden ayrılmaktadır (Özbay ve Melanlıoğlu, 2012;Doğan, 2008;Emiroğlu, 2013). Kurudayıoğlu ve Kiraz (2020), bu farkı şu şekilde izah etmektedir: Kişinin işittiği sese yönelik dikkatini vermesiyle algılama süreci başlar. Algı ile birlikte zihnimizdeki bilgiler harekete geçer ve işitilen ses zihnimizde bir anlam bulur.…”