Kaynak Tüketim Muhasebesi Temelinde Ürün Maliyetlerinin Hesaplanması- Karşılaştırmalı bir Uygulama - Determination of Product Costs Based on Resource Consumption Accounting- A Comparative Application

Abstract

Geleneksel maliyet sistemlerine alternatif olarak geliştirilen Faaliyet Tabanlı Maliyetleme (FTM) sistemi geleneksel yöntemden daha doğru maliyet sistemi sunduğundan birçok firma tarafından kullanılmaya başlanılmıştır. Bununla birlikte sistemin uygulamasının ve güncellenmesinin çok zor olması, aynı zamanda pahalı, çok zaman alıcı, çalışanlar tarafından desteklenmemesi, atıl kapasite maliyetlerini ürünlere yansıtması gibi eksik yönlerinden dolayı işletmeler nezdinde önemini yitirmeye başlamıştır. FTM'nin sözkonusu dezavantajlarını ortadan kaldırabilmek amacıyla ve aynı zamanda FTM'nin güçlü yönlerini içinde barındıran iki yeni maliyetleme yöntemi geliştirilmiştir. Bunlardan birincisi, zamanı maliyet etkeni olarak kullanan Zaman Etkenli Faaliyet Tabanlı Maliyetleme Yöntemi (ZEFTM), ikincisi ise Kaynak Tüketim Muhasebesi (KTM) Yöntemidir. Çalışmanın konusunu oluşturan KTM yöntemi, FTM yönteminin odağını oluşturan faaliyetler yanında kaynaklara odaklanarak maliyetleri kaynaklar temelinde sınıflandıran ve böylece yönetime ayrıntılı maliyet bilgileri sunan güçlü bir yönetim aracı olarak değerlendirilmektedir. Çalışmada öncelikle KTM yöntemi detaylı olarak anlatılmış, sonrasında yöntemin uygulanmasına yönelik örnek bir uygulamaya yer verilmiştir. KTM yönteminin ürettiği sonuçların FTM ve ZEFTM yöntemlerinin ürettiği sonuçlara göre farklılığını vurgulamak amacıyla örnek uygulama kapsamındaki veriler kullanılarak FTM ve ZEFTM yöntemlerine göre de maliyet hesaplaması yapılmış ve elde edilen sonuçlar KTM'nin uygulama sonuçlarıyla karşılaştırılmıştır.

Hastanelerde Modern Mali̇yetleme Yöntemleri̇ni̇n Uygulanabi̇li̇rli̇ği̇ne Yöneli̇k Bi̇r Araştirma: Afyonkarahi̇sar Örneği̇

“…Bu çalışmalarda genel olarak yöntemin çıkış noktası ortaya koyulmuş, yöntemin temelini oluşturan Alman maliyet muhasebesi yöntemi ve FTM yöntemi anlatılmıştır. Yöntemin dayandığı temeller, ilkeleri ve kaynaklara olan bakışı açıklanmış, geneleksel maliyetleme, FTM ve zamana dayalı faaliyet tabanlı maliyetleme (ZDFTM) yöntemlerinden farkları ortaya koyulmuştur (Tse ve Gong, 2009;Perkins ve Stovall, 2011;Balakrishnan vd., 2012;Cengiz, 2012;Aktaş, 2013;Erkuş vd., 2014;Elmacı ve Tutkavul, 2015;Elshahat, 2016;Dönmez ve Başçil, 2017;Karaca ve Küçük, 2017;Tanış ve Demircioğlu, 2017;Sözen, 2017;Yılmaz ve Ceran, 2017;Baltacıoğulları, 2018;Şener, 2018;Al Nafaa ve Amarah, 2019;Seylan ve Altınbay, 2019). Bu çalışmaların bazılarında ürün ya da hizmetin maliyeti farklı yöntemlerle belirlenmiş, yöntemler arasındaki fark ortaya koyulmuştur.…”