Jednostka najróżniejsze na tle operacji semantycznej stopniowania

Grochowski, Maciej

doi:10.12797/lv.10.2015.1sp.05

Cited by 3 publications

(1 citation statement)

References 1 publication

Supporting

Mentioning

Contrasting

Unclassified

Order By: Relevance

“…Stopniowaniu w języku polskim podlegają grupy jednostek leksykalnych należących do klas gramatycznych przymiotników i przysłówków; ograniczenia w stopniowaniu przymiotników są omawiane m.in. w Grochowski 2015Grochowski , 2018a Inwariantem semantycznym komparatywu przymiotnika i przysłówka jest wynik porównania danej właściwości w dwóch stanach rzeczy, nieidentycznych pod względem wielkości (ilości). Inwariantem semantycznym superlatywu jest wynik porównania danej właściwości w co najmniej trzech stanach rzeczy, umożliwiający wybór tego stanu, w którym wielkość tej właściwości jest większa / mniejsza niż w pozostałych; por.…”

Section: Założenia Teoretyczneunclassified

Polskie przysłówki temporalne o postaci komparatywu: później — wcześniej

Grochowski¹

2022

Славистика

View full text Add to dashboard Cite

W artykule są omawiane zależności semantyczne i składniowe między komponentami wypowiedzeń zawierających komparatywy przysłówkowe później -wcześniej. Znaczenie stopnia wyższego przysłówka implikuje wynik porównania dwóch różnych stanów rzeczy. Przysłówki później -wcześniej użyte w innych znaczeniach, np. później 'potem, następnie', wcześniej 'poprzednio, przedtem', nie są rozważane w tym artykule.Jednostki leksykalne wcześniej niż, później niż otwierają dwie pozycje syntaktyczne, pierwszą, lewostronną, dla formy werbalnej, drugą, prawostronną dla frazy werbalnej, nominalnej lub adwerbialnej. Frazy zajmujące obie pozycje są wykładnikami pojęć następstwa i uprzedniości.Ponadto, w wypowiedzeniach zawierających komparatywy przysłówkowe mogą występować po ich lewej stronie frazy liczebnikowe. Są one podrzędne względem komparatywów, wymagających od tych fraz formy akuzatiwu. Dlatego też można przypisać komparatywom adwerbialnym funkcję przyimka. Np. Piotr wrócił do domu dwie godziny później / wcześniej niż Ewa. Frazy liczebnikowe służą określaniu różnicy temporalnej między porównywanymi zdarzeniami.

show abstract

Section: Założenia Teoretyczneunclassified

Polskie przysłówki temporalne o postaci komparatywu: później — wcześniej

Grochowski¹

2022

Славистика

View full text Add to dashboard Cite

show abstract

Problem synonimii wyrażeń inny niż_ i różny od_

Wołk

2021

View full text Add to dashboard Cite

Przedmiotem badań w niniejszym artykule jest rodzaj relacji semantycznej, jaka zachodzipomiędzy dwiema jednostkami języka: inny niż_ i różny od_. Ponieważ uznawanie ichsynonimiczności wydaje się raczej powszechne, w rozważaniach tych podjęta została próbasfalsyfikowania tej hipotezy. W tym celu przywołane zostały zarówno argumenty za jejutrzymaniem (np. testy substytucji pokazujące możliwości zamieniania porównywanychprzymiotników w wielu kontekstach), jak i za jej odrzuceniem (np. ograniczenia nałożonena dystrybucję jednostki różny od_). W analizie uwzględnione zostały także propozycjedefiniowania obu wyrażeń w słownikach współczesnej polszczyzny. Ustalenia końcowezawierają rozstrzygnięcie badanego problemu oraz wstępne eksplikacje opisywanychjednostek.

show abstract

Adverbial Superlative Forms Outside the Degree System: Lexical and Operational Units

Danielewiczowa

2022

Stud. Pol. Linguist.

View full text Add to dashboard Cite

The article seeks to determine the status of adverbial superlative forms which do not express the superlative and which thus fall outside the degree system in contemporary Polish. Some of these expressions have become lexicalized and have entered two classes of units: particles (e.g., najpewniej ‘surely’, najwidoczniej ‘apparently’, najwyraźniej ‘clearly’) and adverbial meta-predicates (e.g., najspokojniej ‘calmly’, najzwyczajniej ‘simply’, najlepiej ‘the best’). Others have become elements of idiomatic expressions or performatives such as, e.g. najmocniej przepraszam ‘I sincerely apologize’, najserdeczniej witam ‘I cordially welcome (you)’, najuprzejmiej dziękuję ‘I kindly thank (you)’, najgoręcej namawiam ‘I highly recommend’. However, there are also superlative forms which act as the domain of several interesting operations, see, e.g., Bogusławski (1978, 1987, 2010a), the latter being of a grammatical, rather than lexical nature. One such operation results in the creation of expressions such as jak najszybciej ‘in the quickest possible way’, jak najweselej ‘in the most enjoyable way’, jak najdłużej ‘in the longest possible way’, etc. Another important operation yields such constructions as najpóźniej w środę ‘on Wednesday at the latest’, najdalej 20 kilometrów od centrum ‘at most 20 km away from the centre’, najrzadziej raz do roku ‘at least once a year’, najgrubiej na pół centymetra ‘half a centimeter at the thickest’, etc. Contrary to the view held by Grochowski (2008), it is argued here that the superlatives which occur in these constructions should not be regarded as independent lexical units. Nor should the metatextual comments such as naj krócej ‘to put it briefly / briefly put [lit. most briefly]’, najogólniej ‘most generally ’ be regarded as such, though for a different reason. In these comments, the superlatives – referring to the act of speaking – retain their standard meanings (cf. krótko / krócej ‘ succinctly / more succinctly’, ogólnie / ogólniej ‘generally / more generally ’). A number of pragmatic effects associated with the use of superlative forms also deserve individual treatment; they include, for instance, metonymic shortcuts (najlepsi ‘the best’ [pl.], najbogatsi ‘the richest’ [pl.]) or conversational implicatures (wypadł nie najgorzej → wypadł całkiem dobrze ‘he did not do so badly / he did not do so bad’ → ‘he did pretty well’).

show abstract

Jednostka najróżniejsze na tle operacji semantycznej stopniowania

Cited by 3 publications

References 1 publication

Polskie przysłówki temporalne o postaci komparatywu: później — wcześniej

Polskie przysłówki temporalne o postaci komparatywu: później — wcześniej

Problem synonimii wyrażeń inny niż_ i różny od_

Adverbial Superlative Forms Outside the Degree System: Lexical and Operational Units

Contact Info

Product

Resources

About