İş Yükü Fazlaliğinin Yaşam Kali̇tesi̇ Üzeri̇ndeki̇ Etki̇si̇nde İş- Ai̇le Çatişmasinin Araci Rolü: Sağlik Sektöründe Bi̇r Uygulama

Abstract

Bu çalışmada, iş yükü fazlalığı algısının yaşam kalitesi üzerindeki etkisinde iş- aile çatışmasının aracı rolünün ortaya konulması amaçlanmıştır. Bu çalışmanın konusu belirlenirken, ilgili değişkenlerin çalışanların motivasyonuna olumlu katkı sağlayacak şekilde dengeli olması gerektiği gerçekliğinden hareket edilmiştir. Bu amaçla TRB-2 bölgesindeki (Van, Muş, Bitlis, Hakkâri) Sağlık Bakanlığı’na bağlı devlet hastanelerinde çalışanlara bir anket uygulanmıştır. Anket, İş Yükü Fazlalığı Ölçeği, WHOQOL-BREF-TR Yaşam Kalitesi Ölçeği ve İş-Aile Çatışması ölçeklerinden oluşmaktadır. Elde edilen veriler, yapısal eşitlik modeli (YEM) ve karşılaştırmalı istatistiki analizlere tabi tutularak yorumlanmıştır. Yapılan YEM analizi sonucuna göre iş yükü fazlalığı algısının, yaşam kalitesini negatif yönde çok düşük düzeyde etkilediği, işten aileye çatışma ve aileden işe çatışmayı pozitif yönde etkilediği sonucuna ulaşılmıştır. İşten aileye ve aileden işe çatışmanın ise yaşam kalitesini negatif yönde etkilediği sonucuna ulaşılmıştır.

İş-Aile Yaşam Çatışması ve İş Doyumu Arasındaki İlişkinin İncelenmesi: Sağlık Turizmi Sektöründe Çalışanlara Yönelik Bir Araştırma (Examining the Relationship Between Work-Family Life Conflict and Job Satisfaction: A Research for Employees in the Health Tourism Sector)

“…Roller arası çatışma olarak ifade edilen bu durum, bir örgüte üyelikle ilgili rol baskılarının, diğer gruplara üyelikten kaynaklanan baskılarla çeliştiği bir çatışma şekli olarak görülmüştür (Netemeyer vd., 1996). Bu çatışma, iki ya da daha fazla kişinin veya grubun; amaç, hedef ve isteklerinin birbiriyle uyumlu olmamasına denmektedir (Korkmazer, 2018). Yaşanılan iş-aile yaşam çatışmalarının türü genellikle rol çatışması şeklindedir (Uğur, 2019).…”

“…Günümüzde yeni sosyo-kültürel süreç içerisinde kadının hem iş hayatı içerisinde bulunmada hem kamusal hayata katılımında alışılmış geleneksel rollerin dışında bir konumu bulunmaktadır (Arslan, 2012). Kadınların iş hayatına atılması sonucunda ve aile yapısındaki değişiklikler sebebiyle iş-aile yaşam rol çatışması her geçen gün daha önemli bir boyuta gelmektedir (Korkmazer, 2018). Aile ile çelişen iş, iş ile çelişen aile arasında kavramsal ayrım yapılsa da, çoğu araştırma yalnızca iş-aile çatışmasına değinmiştir (Netemeyer vd., 1996).…”

“…Örneğin rol belirsizliği, işletmelerin düşük oranda sosyal destekte bulunması, kariyer gelişimi sorunları, berberinde gerginlik temelli iş-aile yaşam çatışmalarını getirmektedir (Greenhaus & Beutell, 1985). İşgören, işinden evine aile ile ilgili istekleri yerine getiremeyecek şekilde yorgun, sinirli ve huzursuz olarak gelirse bu çatışmayı yaşayacaktır (Korkmazer, 2018). Aileden oluşan stresin iş hayatına etkisi olmakla beraber, iş stresinin iş-aile çatışmasına neden olması daha çok rastlanan bir durumdur (Şimşek, 2020).…”

İş Yükünün İş Ai̇le Yaşam Çatişmasi Üzeri̇ndeki̇ Etki̇si̇nde, Stresi̇n Ve Çalişma Ortaminin Durumsal Etki̇ Anali̇zi̇

“…Bu yönüyle çalışma özgün değer niteliğinde ve önem arz etmektedir. Literatür incelendiğinde konu ile ilgili "aracı-düzenleyici-durumsal etki" analizleri için yapısal eşitlik modeli veya çoklu regresyon modeli kullanılmıştır (Choi, 2008;Çelik, Turunç, 2011;Tayfur, Arslan, 2012;Mansour, Mohanna, 2017;Korkmazer, Aksoy, 2020).…”

“…Çalışmada dört farklı ölçek kullanılmış olup bu ölçekler aşağıda belirtilmiştir. İş yükünün iş-aile yaşam çatışması üzerindeki doğrudan etkisini inceleyen çalışmaların yanında (Koçak vd., 2019;Dinç, 2021), iş-aile yaşam çatışmasının aracılık etkisi yoluyla iş yükünün yaşam kalitesine etkisini inceleyen çalışmalar da bulunmaktadır (Korkmazer, 2018;Korkmazer, Aksoy, 2020).…”