Het belang van de prenatale levensfase voor de ontwikkeling van psychopathologie

Gelijke kansen en aandacht voor begaafdheid: een (on)verenigbaar ideaal?

“…Door het plaatsen van een leerling in een niveaugroep communiceert de leraar op expliciete wijze de verwachtingen van het schoolsucces van de betreffende leerling (Rubie-Davies, 2015). Deze verwachtingen hebben een effect op de leerprestaties van leerlingen, waarbij hoge verwachtingen leiden tot hogere leerresultaten en vice versa (Van den Bergh et al, 2021). Het plaatsen van leerlingen in niveaugroepen bij de laagpresterende leerlingen leidt tot minder zelfvertrouwen en een laag zelfbeeld wat betreft het specifieke vak, maar ook over hun leren in het algemeen (Francis et al, 2019).…”

“…Leraren kunnen bijvoorbeeld samenwerken in professionele leergemeenschappen om oplossingen te vinden voor de dilemma's en ontdekken hoe ze de morele doelen die ze nastreven kunnen afstemmen met hun differentiatiepraktijk. In een eerdere studie hebben we de dilemma's gebruikt met herkenbare voorbeelden bij een professionaliseringstraject gericht op het leren afstemmen op diversiteit in de klas (Van den Bergh, 2020;Van Vijfeijken, 2022). Uit de evaluatie van dit professionaliseringstraject bleek dat de gesprekken die de deelnemers met elkaar voerden over de dilemma's en de achterliggende waarden als zeer waardevol werden beschouwd (Van den Bergh, 2020).…”

Het verband tussen angst bij de moeder in de prenatale periode en zelfregulatie in de adolescentie

“…Het is met het oog op preventie van psychopathologie dan ook belangrijk na te gaan of de ontwikkeling van deze biologische systemen inderdaad negatief beı¨nvloed kan worden door moederlijke angst en stress in de zwangerschap. Men gaat ervan uit dat de hormonen (cortisol, (nor)adrenaline) die vrijkomen wanneer de moeder angstig of gestrest is, bij moeder en foetus en in de placenta processen in gang zetten die de ontwikkeling van embryo/foetus beı¨nvloe-den en op een aantal biologische systemen een organiserend of programmerend effect hebben (zie Huizink, Mulder, & Buitelaar, 2004;Mulder, Huizink, Robles de Medina, Van den Bergh, & Buitelaar, 2001; Van den Bergh, 2002 voor een meer uitgebreide beschrijving). Belangrijk is dat deze hypothese niet de werking van e´e´n onderliggend mechanisme voorop stelt en er daarnaast vanuit gaat dat zowel omgevingsfactoren als genetische factoren als gen-omgevinginteracties een belangrijke rol spelen.…”

“…Van den Bergh, Mulder, Mennes en Glover (2005) geven in een recent overzichtsartikel een kritische bespreking van de methode en resultaten van deze onderzoeken en komen tot de conclusie dat 'stoornis in de (zelf)regulatie' de algemene noemer lijkt te zijn waaronder de kenmerken kunnen worden geplaatst waarop kinderen van moeders die negatieve emoties meemaakten tijdens de zwangerschap zich onderscheiden van andere kinderen. Zo werd in de eerste golf van ons onderzoek, dat internationaal het langstlopende follow-up onderzoek is, vastgesteld dat antenatale moederlijke angst tot 25% van de variantie verklaarde in foetale en neonatale bewegingen en gedragstoestanden en in huilen, prikkelbaarheid, slaap-en voedingsmoeilijkheden en moeilijk temperament in de eerste zeven levensmaanden (Van den Bergh, 1990Bergh, , 1992. In de tweede golf werd met de Child Behavior Checklist (CBCL) en andere klinische schalen -ingevuld door moeder, leerkracht, externe observator en het kind zelf -een verband tussen antenatale angst en symptomen van een aandachtstekortstoornis met hyperactiviteit (ADHD), externaliserende en internaliserende problemen bij acht-en negenjarigen vastgesteld (Van den Bergh & Marcoen, 2004).…”