Havayolu İşletmelerinde İki Aşamalı Veri Zarflama Analizi İle Etkinlik Ölçümü

Abstract

Bu çalışmanın amacı, dünyanın çeşitli yerlerinde faaliyet gösteren ve farklı iş modelini uygulayan havayolu işletmelerinin operasyonel ve finansal açıdan etkinliklerinin karşılaştırılmasıdır. Bu doğrultuda geleneksel iş modelini uygulayan 19 ve düşük maliyetli iş modelini uygulayan 17 havayolu işletmesinin 2013-2018 dönemine ait etkinlik ölçümü iki aşamalı veri zarflama analizi tekniği ile gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın sonucunda, operasyonel açıdan geleneksel iş modelini uygulayan havayolu işletmelerinin daha etkin olduğu, finansal açıdan ise düşük maliyetli iş modelini uygulayan havayolu işletmelerinin daha etkin olduğu tespit edilmiştir. Bununla birlikte her iki grup açısından da operasyonel etkinlik değerlerinin finansal etkinlik değerlerine göre daha yüksek olduğu görülmüştür. Operasyonel açıdan etkinlik ölçümü sonucunda geleneksel havayolu işletmeleri içerisinde 5 havayolu işletmesinin, düşük maliyetli havayolu işletmeleri içerisinde ise 4 havayolu işletmesinin tüm dönem boyunca etkin çıktığı tespit edilmiştir. Finansal açıdan ise tüm dönem boyunca etkin olan hiçbir işletmeye rastlanmamıştır.

Gida İşletmeleri̇ni̇n Üreti̇m Ve Pi̇yasa Ağ Etki̇nli̇kleri̇ni̇n Enflasyonla İli̇şki̇si̇: Bi̇st Gida İmalat Endüstri̇si̇ İşletmeleri̇ Örneği̇

“…Bu endüstri haricinde iki aşamalı VZA çalışmaları özellikle ulaşım (hava taşımacılığı, demiryolu taşımacılığı), bankacılık, sağlık gibi birçok endüstri için kullanılmaktadır (Khushalani & Ozcan, 2017;Wanke vd. , 2019;Asker, 2021;Huang vd. , 2022;Ratner vd.…”

Organik Tarımda Pazarlama Stratejileri: Tedarikçi Seçim Kriterleri ve Etkinlik Analizleri

“…Çalışmada "Veri Zarflama Analizi (Data Envelopment Analysis/VZA)" kullanılarak pazarlama kanalları itibariyle kanalların etkinlikleri (tüccar, sanayi işletmesi, toptancı, market, pazar, mağaza ve e-pazar) hesaplanmıştır. Literatürde VZA; sağlık alanında (Bal & Hürriyet, 2013;Kohl et al, 2019), bankacılık sektöründe (Paradi & Zhu, 2013;Ersoy, 2018), üniversitelerde (Özden, 2008), eğitim alanında (Bal & Hürriyet, 2013), lojistikte (Rashidi & Cullinane, 2019), sigortacılıkta (Altan, 2010), işletme performansının değerlendirilmesinde (Tetik, 2003), enerji sektöründe (Mardani et al, 2017;Zhao et al, 2019), imalat sektöründe (Yalama & Sayım, 2008) ve bölgeler arası karşılaştırmalarda (Öncel & Şimşek, 2011) sıklıkla kullanılmıştır. Tarım sektöründe ise özellikle süt sığırcılığı (Güler & Saner, 2020), koyunculuk (Akçay et al, 2017, kooperatifçilik (Doğan & Ersoy, 2017), mekanizasyon (Bayramoğlu et al, 2018;Aygün & Gürsoy, 2020) ve ürün bazlı (Aktürk & Kıral, 2002;Engindeniz & Coşar Öztürk, 2013;Karaman et al, 2013;Külekçi, 2014;Gündüz, 2015;Bayramoğlu & Bozdemir, 2017;Ildız, 2019;Aygün & Gürsoy, 2020;Doğan & Külekçi, 2020) birçok çalışmada kullanılmıştır.…”

Comparison of the Performances of Pilot Universities in the Regional Development-Oriented Mission Differentiation and Specialization Project with the IDOCRIW-Based GRA Method.

“…Ding vd. (2021); Corro ve Peniche-Vera (2014); Hung Do ve Chen (2014);Bal (2013); Halkos vd. (2010); Oruç vd.…”