Eğitimde Yeni Yönelimlerin Değerlendirilmesi ve Eğitim 4.0

Abstract

GIRIŞEndüstri 4.0 kavramı ile toplumlarda hızlı bir dijital dönüşüm tetiklenmektedir. Bu kapsamda olası gelişmeler incelendiğinde açık olarak görülmektedir ki dijital hâkimiyet bir taraftan endüstriyel yaşamda her an kendisini daha fazla hissettirirken diğer yandan toplumsal anlamda önemli gelişmelere yol açmaktadır. Araştırmacılar Endüstri 4.0 uygulamalarının toplumda yol açacağı gelişmelere dikkatleri çekmektedir. Örnek olarak Oztemel (2017), Davies ve diğerleri (2017) incelenebilir. Tarihsel süreç içerisinde sanayileşme hareketi buhar makinesinin icadı ile (birinci devrim) başlamış, elektriğin icat edilmesi neticesinde seri imalat yoğun (ikinci devrim) bir şekilde devam etmiştir. Bilişim teknolojisindeki gelişmeler ve otomasyon (üçüncü devrim) endüstriyel toplumlarda beklentilerin çok üzerinde bir dönüşüm oluşturmuş; bu değişimin etkisi günümüze kadar gelerek dijital ve otonom sistemlerin hâkim olduğu (dördüncü devrim) bir dünyaya hızla yol alınmıştır. Bu konuda yoğun araştırmalar yapılmaktadır. Liao ve diğerleri (2017) örnek çalışmaların bir değerlendirmesini sunmuştur.Dijital imalat (otomasyon, veri alışverişi, üretim teknolojileri), bütünleşmiş iletişim ağı (nesnelerin interneti), siber fiziksel sistemler, akıllı fabrikalar (esneklik, hız, verimlilik) kendisini gösterdikçe, üretilen ürünlerin ve sunulan hizmetlerin de nitelikleri değişmektedir. Boyut-lar küçülmekte ancak marifetler büyümektedir. Kendi kendisine kararlar verebilen, kullanıcısı ile iletişim kurarak destek üreten, kendi yapısındaki iyi kötü gelişmelere dikkat çeken ürünler ile bir taraftan yaşam kolaylaşırken diğer taraftan daha fazla makinelere bağlı bir yaşam oluşmaya başlamıştır. İnsanlara yeni imkânlar sunulur iken, robotların insanları işsiz bırakacağı ve insanlara karşı oluşturacağı engellerden bahsedilmektedir.Bu gelişmelerin önüne geçilmesinin mümkün olamayacağı açıktır. Olası negatif etkilerden daha çok pozitif katkılar ve faydalar söz konusudur. Faydaların öne çıkartılarak negatif etkilerin minimize edilmesinin en etkin yollarından birisi eğitim sistemlerinin etkin olarak yürütülmesidir. Bu da doğal olarak eğitim sistemlerinde de dijital bir dönüşümü tetiklemektedir. Sözkonusu dijital dönüşüm, Eğitim 4.0 olarak isimlendirilmektedir (Puncreobutr, 2016). ENDÜSTRI 4.0Bilgi toplumunun temel sütunlarından birisi olan bilişim sistemleri ve ilgili teknolojik imkânlar makinelerin yorum yapabileceğini, problem çözebileceğini, ilişki kurup karar verebileceğini, öğrenebileceğini, bilgisayarların normal koşullarda çözemediği karmaşık problemlere çözümler üretebildiğini, kelimeleri anlayabildiğini, merdiven çıkabildiklerini, top oynayabildiklerini, sorulara cevap verebildiklerini, birbirleri ile haberleşebildiklerini, olayları algılayıp önceliklendirebildiklerini açık olarak göstermektedir. Bununla birlikte bazı konularda henüz tam olarak istenilen düzeye gelinmese de bilgisayarların ve makinelerin birbirleri ile konuşabilecekleri, aynı ama- ÖzetDördüncü Endüstriyel devrim olarak adlandırılan ve kısaca "Endüstri 4.0" olarak bilinen teknolojik gel...

Endüstri̇ 4.0’DAN Eği̇ti̇m 4.0’A

“…Dünya çapında problemlerini doğru hissedecek ve tanımlayacak (eleştirel düşünme), çözümü için yenilikçi fikirler üretecek ve geliştirecek (yaratıcı düşünme), çözüm için doğru yöntem ve teknikleri kullanacak, uygulayacak (bilimsel ve analitik düşünme) bireylerin her alanda ve istenilen özelliklerde yetiştirilmesi büyük önem taşımaktadır. Bu durum okul öncesi, ilköğretim, ortaöğretim, yükseköğretim ve yaşam boyu öğretim de olmak üzere çok geniş bir perspektifte birbirleriyle iç içe, koordneli ve etkileşimli olarak hayal edilmesi, planlanıp programlanması, tasarlanması ve uygulanması gereken bir konudur (Öztemel, 2018a;Öztemel, 2018b;Göker, 2017).…”

Yükseköğretimde Hedeflenen Dönüşümü Gerçekleştirme Araçlarından Eğitim Programı 4.0

“…İlk sanayi devrimi buhar makinesinin icadı ile başlamış, 1760'tan 1840'lara kadar sürmüştür. Bu dönemde demiryollarının inşası ve buharlı makinelerin icadıyla mekanik üretimin başlaması yaşanan önemli gelişmelerdendir (Öztemel, 2018;Schwab, 2016). Ayrıca bu dönemde üretimde kullanılan teknolojinin gelişim göstermesi ve buhar gücünün kullanılması atölyelerin ve imalathanelerin fabrikalara dönüşmesini sağlamıştır (Görçün, 2017, s. 17).…”

“…Bu toplum yapılarına uygun bireyler yetiştirme sorumluluğuna sahip olan eğitim sistemleri de sanayi devrimleri doğrultusunda değişime uğramıştır. Eğitim 1.0'dan Eğitim 4.0'a Eğitim sistemlerinde yaşanan değişimleri sanayi devrimleriyle bağlantılı olarak dört kademeli olarak açıklamak mümkündür: Eğitim 1.0'da, tarım toplumunda, günlük yaşamda gerekli temel bazı bilgilerin öğrenciye aktarılması amaçlanmış (Harkins, 2018;Öztemel, 2018) ve eğitim kurumlarında yaygınlıkla anlatım yöntemi kullanılmıştı (Koantakool, 2016). Eğitim 2.0'da, birinci sanayi devriminin ardından üretimde yaşanan dönüşüm doğrultusunda fabrikaların ihtiyaç duyduğu insan gücünü karşılayacak temel ve daha üst düzey nitelikte mezunların yetiştirilmesi amaçlanmıştı (Öztemel, 2018).…”

“…Eğitim 2.0'da ilerlemecilik felsefesine uygun şekilde öğretmenden öğrenciye, öğrenciden öğrenciye etkileşim vardı (Harkins, 2018). Eğitim 3.0'da bilgi toplumuna uygun şekilde öğrencilerin bilgiyi yapılandırma yollarını öğrenmesi (Harkins, 2018;Öztemel, 2018), bilgiyi tüketenler olmak yerine "bilgiyi üretenler" Journal of Bayburt EducationFaculty, Year: 2019 Volume: 14 Number: 28 olarak yetiştirilmeleri amaçlanmıştı. Bu dönemde geleneksel eğitim ortamı, teknoloji sayesinde değişikliğe uğramış, teknoloji öğrencilere sanal öğrenme fırsatı sunmuştur (Harkins, 2018).…”

K12 ve Lisans Öğrencilerinin Endüstri 4.0 Kavramına İlişkin Algıları

“…Endüstri 4.0 bağlamında eğitim alanında ülkemizde yapılan çalışmalara (Demir, 2018;Öztemel, 2018;Aybek, 2017;Yazıcı ve Düzkaya, 2016) bakıldığında ise çoğunlukla Eğitim 4.0 ve Üniversite 4.0 kavramları çerçevesinde mevcut eğitim programlarının değişime ne derece hazır olduğunun incelendiği ve oldukça kısıtlı sayıda kaldığı görülmektedir. Üretim süreçlerinde ve rutini tanımlanabilen tüm iş kollarında yapay zekâ ile geliştirilen robotların kullanılacağı bir dönemde toplumun işgücünü oluşturacak olan günümüz K12 ve lisans öğrencilerinin, Endüstri 4.0 dönemine yönelik algılarının belirlenmesi, karar vericilerin alacağı stratejik kararlar için önemli argümanlar sunabilir.…”