Determining Direct and Indirect Effects of the Factors Influencing Land Price by Path Analysis: A Case Study of Ladik District-Samsun

Abstract

Araştırmanın amacı, arazi fiyatını etkileyen faktörlerin doğrudan ve dolaylı etkilerini belirlemektir. Araştırmanın materyalini, 2018'de Samsun ili Ladik ilçesinde yapılan anketler oluşturmaktadır. Araştırmada, arazi fiyatını doğrudan ve dolaylı etkileyen faktörler path analiziyle ortaya konulmuştur. Araştırma sonuçlarına göre; arazi fiyatını pozitif yönde etkileyen değişkenler verim ve sulama iken, negatif yönde etkileyen değişkenler taşlılık, eğim, köye ve ana yola uzaklıktır. Arazi fiyatını doğrudan etkileyen en önemli değişken % 60 ile ana yola uzaklık, en yüksek dolaylı etkiye sahip değişken ise % 69 ile taşlılık durumudur. Arazi fiyatını pozitif yönde etkileyen verimin doğrudan etkisi % 44, dolaylı etkisi % 56'dır. Sulamanın ise doğrudan etkisi % 38, dolaylı etkisi % 62'dir. Sulamaya ait dolaylı etkinin % 45'i sulamanın ürün verimini artırmasından kaynaklanmaktadır. Arazi fiyatını etkileyen faktörlerin doğrudan ve dolaylı etkilerinin ortaya konulması, bilimsel ve objektif arazi değerleme çalışmalarına önemli katkı sağlayacaktır. Ayrıca elde edilen sonuçlar, arazi değerleme yöntemleri için yardımcı bir unsur olarak kullanılabilecektir.

A General Assessment on the Valuation of Agricultural Lands in Turkey

“…Tarım arazilerinin değerine etki eden faktörler ile ilgili çalışmalar (Tablo 3) incelendiğinde, faktörlerin değerlendirilmesinde hedonik yöntem (Vural ve Fidan, 2009;Başer, 2015;Aksu, 2017;Öztürk ve ark., 2017;Çınar ve ark., 2018;Yiğit, 2019;Aygün Filiz, 2021;Fıratlı, 2022), faktör analizi Başaran, 2019;Susam, 2019) ve regresyon analizi (Karakayacı, 2005;Karakayacı, 2018) kullanılmıştır. Ayrıca çok kriterli karar verme yöntemlerinden biri olan AHP yöntemi (Karakayacı, 2011;Karakayacı, 2015;Özdemir, 2021), kümeleme analizi (Hurma, 2007) ve Path analizi (Başer ve ark., 2019) de faktör analizlerinde kullanılmıştır.…”

Hedoni̇k Fi̇yat Modeli̇ne İli̇şki̇n Bi̇bli̇yometri̇k Anali̇z

“…Bir malın özelliklerinin, malın fiyatına olan katkısını belirleyen önemli bir unsur olduğunu ifade eden hedonik fiyat yöntemi, Türkiye'de daha çok gayrimenkul sektöründe kullanılmakla birlikte son dönemlerde turizm sektöründe de fiyat belirlemeye yönelik olarak kullanılmaktadır. Hedonik fiyat konulu çalışmalar incelendiğinde Bekar (2013), Boza (2015), Alkan (2015), Keskin ve Watkins (2017), Aysin (2018), Keten (2019), Çiftçi (2019), Akyüz (2020) konut fiyatlarını etkileyen faktörleri; Coşar (2013), Başer (2015), Aksu (2017), Susam (2019), Yiğit (2019), Aygün (2021) arazi fiyatlarını etkileyen faktörleri incelerken; Kesbiç vd. (2011), Yalçın (2016, Işık ve Bilici (2017), Üstündağ (2018) ise konaklama fiyatlarını hedonik fiyat yöntemi ile belirlemeye çalışmıştır.…”

Determination of Impact Size by Canonic Correlation Analysis of the Factors Affecting the Buying or Selling Agricultural Lands

“…The land, which is only a means of production without the possibility of increasing, as well as the plant production area; It is a source of livelihood for people in various fields such as beekeeping, greenhouse cultivation, sheep and cattle breeding. It is also known as the security guarantee and investment area of most people [1]. Due to the infrastructure and superstructure investments implemented by private and public areas in Turkey, the expropriation work is in the first place, and various areas such as consolidation works, the irrigation planning project of the land and making the land open to the zoning area are closely related to the determination of the current price of the land.…”