D'or et de marbre : les sculptures hellénistiques dorées de Délos

Abstract

Brigitte Bourgeois και Philippe Jockey Από χρυσό και μάρμαρο: τα επιχρυσωμένα ελληνιστικά γλυπτά της Δήλου σ. 331-349 Οι έρευνες που διεξάγουμε ως προς την πολυχρωμία των ελληνιστικών γλυπτών της Δήλου μας επέτρεψαν να εμπλουτίσουμε το κύριο corpus των επιχρυσωμένων μαρμάρινων γλυπτών με νέα στοιχεία, αλλά και να τα προσδιορίσουμε τυπολογικά. Η οπτική εξέταση των γλυπτών στο βιντεομικροσκόπιο, σε συνδυασμό με την ανάλυση με φθοριούχος ακτινοβολία Χ των κατάλοιπων που απομονώσαμε με τον παραπάνω τρόπο, έφεραν στο φως τρεις βασικούς τύπους επιχρύσωσης με φύλλο χρυσού στη Δήλο, γύρω στο ιοο π. Χ.: τα επιχρυσωμένα αγάλματα, τα έργα στα οποία η επιχρύσωση δεν αποτελεί παρά έναν λαμπερό χρωματισμό στο πλαίσιο της γενικότερης πολυχρωμίας και τα έργα που προτείνουμε να ονομάσουμε « chrysochromes »· τα τελευταία παρουσιάζουν μια ιδιαιτερότητα που δεν είχε αναγνωριστεί έως τώρα, δηλ. συνδυάζουν την έντονη πολυχρωμία των ενδεδυμένων τμημάτων με το χρυσό χρώμα των γυμνών τμημάτων. Μεταξύ των σημαντικών αποτελεσμάτων μιας τέτοιας έρευνας συγκαταλέγεται και η ανακάλυψη ολικής επιχρύσωσης με φύλλο χρυσού στο δηλιακό αντίγραφο που φυλάσσεται στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο στην Αθήνα του Διαδούμενου του Πολύκλειτου, επιχρυσωμένο με φύλλο χρυσού, κατά το πρότυπο επιχρυσωμένου χάλκινο αγάλματος, ή αγάλματος από χρυσό. Μια τέτοια χρήση της τεχνικής της επιχρύσωσης με φύλλο χρυσού στα δηλιακά αγάλματα απαίτει επανεξέταση του ζητήματος της αποδοχής αυτών των έργων στην αρχαιότητα και της επιτυχίας που είχε ο χρυσός στη Δήλο, όπως, αναμφισβήτητα, και σε άλλες περιοχές του ελληνικού κόσμου κατά την ίδια χρονική περίοδο.

La redécouverte de la polychromie d’un buste antique de terre cuite du Cabinet des Médailles (Sicile, iiie siècle av. J.-C.)

“…que le buste ait été conçu pour être placé contre une paroi ; il pouvait donc recevoir des effets picturaux destinés à évoquer un éclairage d'un angle particulier. L'utilisation de tels procédés pour souligner et accompagner le relief est visible sur des sculptures en marbre comme en terre cuite de Délos 18 . Seul le retour des bras étant travaillé dans le dos, la faible trace de bleu observée près du bras peut indiquer que la polychromie a un peu « débordé » au revers de chaque côté, le buste pouvant être vu de face mais aussi de profi l, et que le centre du revers est peut-être resté sans couleur.…”

Παριανή Γλυπτική Ελληνιστικής Και Ρωμαϊκής Περιόδου

“…Το άγαλμα, καθώς και ο κορμός του δένδρου κατά την αρχαιότητα καλύπτονταν εξ ολοκλήρου με φύλλα χρυσού. 1209 Στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο φυλάσσεται και το ένα από τα δύο αγάλματα στον τύπο της «Mικρής Ηρακλειώτισσας», που βρέθηκαν στη Δήλο, 1210 1218 ανήκει το άγαλμα που βρέθηκε στη Συνοικία του θεάτρου και χρονολογείται από το 2 ο έως και τον 1 ο αιώνα π.Χ. 1219 Όταν αποκαλύφθηκε το 1905 υπήρχαν ακόμη ίχνη γαλάζιου, ερυθρού και κίτρινου χρώματος.…”