Cumhuriyet Dönemi (1928-1948) Yurt Bilgisi Ders Kitaplarında Çocukluğun Politik Yapılandırılmasına İlişkin Bir Araştırma

Sosyal Bilgiler Öğretmenlerinin Vatandaşlık Tiplerinin Belirlenmesi

“…Ülkemizde öğretmenlerle yapılan vatandaşlık ve vatandaşlık eğitimi çalışmaları, öğretmenlerin vatandaşlık ve sivil toplum kuruluşlarına yönelik algıları (Eryılmaz, Bursa ve Ersoy, 2018), vatandaşlık eğitiminden yaşanan sorunlar (Ekici, 2018), öğretmenlerin etkili vatandaşlık uygulamaları (Ersoy, 2007), etkin vatandaşlık uygulamalarını engelleyen etkenler (Ersoy, 2014a), vatandaşlık ve yurtseverlik algıları (Bakioğlu ve Kurt, 2009) gibi bağlamlarda yapılmıştır. Ulusal ölçekli alanyazında vatandaşlık ve ne tür vatandaşların yetiştirilmek istendiği sorunu odağında yapılan tartışmalar, ağırlıklı olarak ders kitaplarına ve öğretim programlarına odaklanmaktadır (Örneğin; Akagündüz, 2017;Akhan, Çiçek ve Mert, 2019;Alabaş, 2018;Kuş ve Ozan, 2019;Sel ve Sözer, 2018). Ancak doğrudan öğretmenlerin vatandaşlık algı ve görüşlerini temele alan çalışmalar sınırlı sayıdadır.…”

Citizenship Approach From the Second Constitutional Era to the Early Republic (Malumat-I Medeni̇ye and Yurt Bi̇lgi̇si̇ Textbooks)

“…When we look at the studies on Malumat-ı Medeniye, Malumat-ı Vataniye, and Yurt Bilgisi textbooks, it is seen that there are studies including; the citizenship duties of the Second Constitutional Period and citizenship education in this period (Civelek, 2019; Tunç-Yaşar, 2018), the profile of the acceptable citizen from the Second Constitutional Period to the present (Üstel, 2005), the comparison of the last period of the Ottoman Empire with today's citizenship mentality (Kuş, Altıok, Arık, & İridağ, 2018), the factors that will provide individual development and social harmony in the textbooks of the Republican period (Yinilmez-Akagündüz, 2020), and the identity formation of the Turkish child in these years and how this identity is constructed in the textbooks, what kind of educational vision the textbooks of the Republican period had (Coşğun, 2015), how the Republican ideological discourse is structured in the textbooks (Parlak , 2005), the political construction process of the Republican period Yurt Bilgisi textbooks on childhood (Sel, 2016) and a general evaluation of the Republican Era Malumat-ı Vataniye and Musabahat-ı Ahlaki textbooks (Demirkaya, Selimoğlu, & Gazel, 2021a; Demirkaya, Selimoğlu & Gazel, 2021b).…”

Woman in “The Civics Book for Turkish Children”

“…Politik söylem, önerme ya da politik kurguların ders kitaplarıyla çocuğa yansıtılması ve çocukluğun bu yolla yeniden inşa edilmesi; çocuğun içinden geçtiği siyasal, sosyal, ekonomik ve kültürel değişimi göstermesi bakımından önemlidir. Özellikle ulus devlet ideolojisinin gelişmeye ve yayılmaya başlaması çocuğa ilişkin farklı bir bakış açısı oluşturarak, ders kitaplarında bir takım düzenlemelere ve değişikliklere gidilmesine neden olmuştur (Sel, 2018). Ders kitapları doğrudan ya da dolaylı şekilde kültürel kodları aktarmaktadırlar.…”

“…Osmanlı eğitim anlayışının getirdiği devlete boyun eğen "tebaa" kavramından "yurttaş" kavramına geçiş için önemli bir siyasal araç olan "yurt bilgisi" dersi ile yeni rejimin güvencesi sayılabilecek çocuklar yetiştirilmesi amaçlanmış; rejimin zorunlu kıldığı ideolojik ihtiyaçlar giderilmeye çalışılmıştır. Ayrıca Cumhuriyetin ilk yıllarında yurt bilgisi dersi içeriği en çok değiştirilen derslerden biri olmuştur (Sel, 2018).…”

“…ABD'de ve AB ülkelerinde 1970'li yıllarda ortaya çıkan bu tür çalışmalar Türkiye'de 1990'lı yıllarla birlikte görülmeye başlanmıştır. Yapılan literatür incelemesinde Türkiye'de ulus inşa etme sürecinin bir parçası olarak yurttaşlık eğitimi ve yurttaşlık ders kitaplarının tarihsel gelişimiyle ilgili Üstel (2004), Güngör (2008), Gürses (2010), Yapıcı (2016), Sel (2018), Arslan (2020), Düzenli (2020), Eraslan (2020), İğneci (2020) Kılıç (2021), Kılıç (2022) vb. çalışmalara ulaşılmıştır.…”