Nie)pe³nosprawnooeae a (nie)samodzielnooeae w kontekoecie autonomii relacyjnej W edukacji specjalnej niepe³nosprawnooeae zawsze by³a zwi¹zana z niesamodzielnooeci¹. Zosta³o to odzwierciedlone w orzecznictwie dotycz¹cym niepe³nosprawnooeci. Definiowanie niepe³nosprawnooeci przez zale¿nooeae nie jest jednak adekwatne do potrzeb dnia dzisiejszego. Ponadto jest sprzeczne z Konwencj¹ o Prawach Osób Niepe³nosprawnych, która k³adzie nacisk bardziej na ludzkie mo¿liwooeci ni¿ ograniczenia. Jednym z kierunków poszukiwañ mo¿e byae rozwa¿enie znaczenia tych terminów w koncepcji autonomii relacyjnej. Koncepcyjne ramy idei autonomii relacyjnej ukazuj¹ cz³owieka w kontekoecie jego otoczenia spo³ecznego. Podwa¿aj¹ dychotomiê "autonomia vs. niesamodzielnooeae", dlatego pozwalaj¹ szukaae rozwi¹zañ, które zwiêkszaj¹ ludzk¹ autonomiê w warunkach zale¿nooeci od innych osób, takich jak te spowodowane nie-pe³nosprawnooeci¹. Gra znaczeñ w s³owach "(nie)pe³nosprawnooeae" i "(nie)samodzielnooeae" symbolicznie oznacza zmianê w kierunku podejoecia relacyjnego. S³owa kluczowe: (nie)pe³nosprawnooeae, (nie)samodzielnooeae, autonomia relacyjna, emancypacja (Dis)ability and (in)dependence in the context of relational autonomy In special education, disability has always been associated with dependence. This was reflected in the case-law on disability. However, defining disability through dependence is not adequate to the needs of present day. In addition, it contradicts the Convention on the Rights of Persons with Disabilities, which emphasize more human possibilities than limitations. One of the directions of search may be to consider the meaning of these terms in the concept of relational autonomy. The conceptual framework of the idea of relational autonomy shows a man in the context of his social setting. They undermine the dichotomy "autonomy vs. dependence", which is why they allow to look for solutions that increase human autonomy in conditions of dependence on other people, such as those caused by disabilities. The play of meanings in the words "(dis)ability" and "(in)dependence" symbolically marks the change to the relational approach.