Akran Zorbalığının Ortaokul Öğrencileri Arasındaki Yaygınlığının İncelenmesi

Abstract

Bir öğrencinin/öğrencilerin bir başka öğrenciyi/öğrencileri tekrarlayan bir şekilde birden çok kez olumsuz etkilere maruz bırakması" biçiminde tanımlanan akran zorbalığı hem zorbalığa uğrayan hem de zorbalık uygulayan çocuklar için olumsuz sonuçlar doğurmaktadır. Bu nedenle okullarda yaşanan akran zorbalığını önlemek önemli bir konu haline gelmiştir. Önlenme çalışmalarına başlamadan önce durum tespiti yapmak dolayısıyla akran zorbalığının düzeyini anlamak gerekmektedir. Bu doğrultuda, araştırmanın temel amacı ortaokul öğrencilerinin akran zorbalığı statülerinde yer alma oranları ile zorbalık statülerinin cinsiyet ve sınıf seviyesine göre ve zorbalık türlerinin de cinsiyete göre fark gösterip göstermediğini incelemektir. Araştırmanın örneklemini İzmir'in farklı merkez ilçelerinden altı devlet okulunun 5.-8. sınıflarında okuyan 1740 öğrenci oluşturmuştur. Çalışmanın verileri Akran Zorbalığı Belirleme Ölçeği-Çocuk formu ve sosyodemografik bilgi formu kullanılarak toplanmıştır. Örneklemin 907'si kız, 833'ü erkek öğrencidir. Araştırmadan elde edilen sonuçlara göre araştırmaya katılan öğrencilerin % 2.8'i zorba (n=49), % 34.9'u (n=608) kurban, % 27.0'i (n=469) zorba-kurban ve % 35.3'ü (n= 614) izleyici statüsünde bulunmaktadır. Erkek öğrencilerin ve sekizinci sınıfların daha fazla zorba-kurban statüsünde yer aldığını söylemek mümkündür. Kız öğrencilerin sözel yolla (örn. küfür etme, kötü sözler söyleme, hoşa gitmeyen isim/lakap takma, dış görünüşüyle alay etme), erkek öğrencilerin söylenti yayarak (örn. oyuna almama, top oynarken pas atmama, konuşmama, sorularına cevap vermeme) zorbalık uyguladığı anlaşılmıştır. Elde edilen sonuçlar literatür ışığında tartışılmıştır.

Ön Ergenlerde Şi̇ddet Yaşantisi Durumuna Göre Akran Zorbaliğinin İncelenmesi̇

“…Many studies have been conducted in Turkey and abroad in order to determine the prevalence of peer bullying in pre-adolescents and adolescents. Gökkaya & Tekinsav-Sütçü (2020), in their study with 1740 secondary school students, found that 2.8% of the study group was "bully", 34.9% was "victim", 27.0% was "both bully and victim", and 35.3% were neither bully nor bully. It is seen that they are also victims, so 64.7% of the participants are exposed to peer bullying.…”

Farklı Beden Kütle İndeksine Sahip Ergenlerde Akran Zorbalığı

“…Okul çocuklarının zorbalıkla karşılaşma ya da zorbalık yapma yaygınlığı incelendiğinde, %34'ünün son bir ayda zorbalığa maruz kaldığı, %40'ının ise son bir yılda fiziksel bir kavgaya karıştığı bilinmektedir (World Health Organization, 2019). Ülkemizde yapılan bazı çalışmalarda ise ergenlerin %24 ile %44 arasında zorbalığa maruz kaldığı bulunmuştur (Albayrak et al, 2016;Gökkaya &Tekinsav Sütcü, 2020;Dikbıyık ve Yılmaz, 2016;Tural Hesapçıoğlu ve Yeşilova, 2015). Obezitenin çocuk ve ergenler arasındaki hızlı artışı (World Health Organization, 2020) gibi akran zorbalığının da okullarda gittikçe artan, insan sağlığını şu an ve gelecek için olumsuz bir şekilde etkileyen önemli bir halk sağlığı sorunu olduğu unutulmamalıdır (Dolgun, 2018).…”

Okullarda Akran Zorbalığı: Öğretmen Görüşlerine Göre Nitel Bir Çalışma

“…Kısacası günümüz öğretmeni öğretici fonksiyonunun yanı sıra olumlu kişilik geliştirmeden de sorumludur (Hilliard, Batanova ve Bowers, 2015). Dolayısıyla öğretmen öğrenci ilişkilerinin önemli olduğu (Çelik, Toraman ve Çelik, 2018;Demirtaş, 2010;Gurbetoğlu ve Tomakin, 2011) ve okul zorbalığının giderek arttığı günümüzde (Gökkaya ve Tekinsav Sütcü, 2018b) ilkokul ve ortaokullardaki okul zorbalığına ilişkin öğretmen görüşlerinin temel nitel betimsel desen kullanarak günümüz koşullarında incelenmesi gereksinimi ortaya çıkmaktadır. Nitel betimsel desen ile tasarlanan araştırmalar olgubilim deseninin tonlarını taşımakla beraber, amaç görüş ve deneyimlerin derin anlamlarını çıkarmak değil, katılımcı görüşlerini betimleyici bir özetle sunmaktır (Sandelowski, 2000, s. 337).…”