Akademisyenlerin Okuryazarlık Algısındaki Değişimler

Abstract

Okuryazarlık kavramı başlangıçta okuma ve yazma becerisi olarak tanımlanmıştır. Teknolojinin gelişmesi, toplum gereksinimleri ve çoklu ortamın kullanımı ile birlikte kavramın içeriği de değişmiştir. Okuryazarlık genel olarak iyi okuma, yazma, konuşma ve dinleme yeteneği; başkalarıyla etkili iletişim kurabilme ve yazılı bilgileri anlayabilmedir. Yirmi birinci yüzyılda, okuryazarlık kavramı teknoloji kullanımını, problem çözmeyi, işbirliğini ve bilginin sunumunda gerekli olan yetenekleri de içermektedir. Okuryazarlık süreç odaklıdır ve yaşam boyu sürekliliği gerektirir. Bilgi okuryazarlığı, medya okuryazarlığı, dijital okuryazarlık, görsel okuryazarlık, çevre okuryazarlığı, politik okuryazarlık ve kültürel okuryazarlık en sık görülen okuryazarlık türleridir. Bu çalışmanın amacı, akademisyenlerin okuryazarlık algılarındaki değişimi ve okuryazarlık türlerini derslerinde kullanıp kullanmadıklarını tespit etmektir. Bu amaç doğrultusunda Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Eğitim Fakültesi'nde 2018-2019 yılında görev yapan 4 erkek ve 4 kadın akademisyen ile görüşmeler yapılmıştır. Nitel yöntemin kullanıldığı bu çalışmada akademisyenlerin algılarının zaman içinde değiştiği tespit edilmiştir. Akademisyenler okuryazarlık türlerini hem kendi yaşantılarında hem de derslerinde uygulamaktadırlar. Bilgi okuryazarlığı ve görsel okuryazarlık ise derslerde en fazla tercih edilen okuryazarlık türleridir

Sosyal Bilgiler Eğitiminde Okuryazarlık: Lisansüstü Eğitimde Gerçekleştirilen Okuryazarlık Araştırmaları

“…Teknolojik, kültürel ve toplumsal değişimler okuryazarlığın anlamını ve tanımını sürekli olarak değiştirmektedir (Kinzer and Leu, 2017;Mills, 2010;Uzun ve Çelik, 2020). Okuryazarlığın anlamının ve tanımının değişmesinde farklı disiplinlerin de etkisi olmaktadır.…”

Dijital Yerlilerin Gözünden Dijital Okuryazarlık

“…Bireylerin bu yetkinliklere sahip olması, alan yazında, okuryazarlık kavramıyla açıklanmaktadır (Direkçi, Akbulut ve Şimşek, 2019). Okuryazarlık kavramı akla ilk gelen temel eğitim düzeyinde okuma-yazma becerilerini kazanma durumunun ötesinde, üst düzey zihinsel süreçlerin kullanımını gerektiren, iletişim, işbirliği, problem çözme, teknolojiyi kullanma, değişen teknolojiyi anlayabilme gibi becerileri içine alan bir kavram, yaşam boyu devam eden bir süreçtir (Aşıcı, 2009;Uzun ve Çelik, 2020).…”

“…"Bilgi okuryazarlığı bilgi ihtiyacını çözmek için çeşitli bilgi kaynaklarına erişme ve bunları kullanma yeteneğini" ifade ederken "Medya okuryazarlığı, medya üzerinden sunulan tüm materyallerin hazırlanış süreçlerini ve materyalleri eleştirel bir gözle okuma, topladığı bilgileri alternatif format ve ortamda sunma ve yayınlama becerilerini" ifade etmektedir (Uzun ve Çelik, 2020(Uzun ve Çelik, , s. 1137. Bu okuryazarlık türlerini içine alabilen, doğru bilgiyi elde etme, bunu yaparken teknolojik araçları uygun bir biçimde kullanabilme, dijital kaynaklardan arama yapabilme, ulaşılan bilgileri kategorize edebilme, zihninde anlamlandırabilme, bilgilerin doğruluğunu değerlendirebilme becerileri ise dijital okuryazarlık becerisi olarak adlandırılmaktadır (Direkçi vd., 2019;Ng, 2012).…”