Στην παρούσα εργασία επιχειρείται μια ανασκόπηση της έρευνας στην από απόσταση εκπαίδευση από την δεκαετία του 1960 ως σήμερα, όπως παρουσιάζεται στη διεθνή αλλά και στην ελληνική βιβλιογραφία. Tα βασικά ερωτήματα στα οποίαεπιχειρείται να δοθούν απαντήσεις αφορούν κυρίως το είδος της έρευνας που έχει αναπτυχθεί, τα θεωρητικά σχήματα ή μοντέλα που χρησιμοποιούνται, το είδος των ερευνητικών ερωτημάτων ή προβλημάτων στα οποία η έρευνα αυτή επικεντρώνεται και τις τάσεις που διαμορφώνονται για το μέλλον. Η ανασκόπηση της έρευνας στην εξ αποστάσεως εκπαίδευση, που από όσο γνωρίζουμε επιχειρείται για πρώτη φορά στην ελληνική βιβλιογραφία, αποτελεί προϋπόθεση ώστε οι μελλοντικές ερευνητικές δράσεις στο πεδίο να λαμβάνουν υπόψη τη σημαντική ερευνητική παρακαταθήκη,αλλά και τις σύγχρονες εξελίξεις.Έννοιες κλειδιά: Σπουδές δια αλληλογραφίας, ανεξάρτητες σπουδές, συναλλαγή από απόσταση, καθοδηγούμενη διδακτική συνδιάσκεψη, έλεγχος και αλληλεπίδραση, αίσθηση κοινωνικής παρουσίας, κοινωνικό-πολιτιστικό περιβάλλον, εκπαιδευτικέςτεχνολογίες
The purpose of this study was to develop, validate and establish the reliability and validity of a learner -teacher transactional distance rating scale in the context of the Hellenic Open University (HOU). For this purpose, the theory of transactional distance and published empirical studies that attempted to support or to validate this theory were examined. According to the preliminary research and the bibliography review, two dimensions of learner -teacher transactional distance came to light, namely co-understanding and awareness. For this reason two scales, one for each dimension, were developed. A pilot research was carried out, in order to understand how students perceive learner -teacher transactional distance. Then, the item draft questionnaire was field-tested on students, who commented on the clarity of the questionnaire. The internal structure and reliability of the scales were tested using exploratory factor analysis with 220 post-graduate students of the HOU as sample. The exploratory factor analysis revealed two factors which accounted for 72,3% and 76,8% of the variance. Cronbach's a coefficient was greater than 0,899 for both factors.
Σκοπός αυτής της εργασίας είναι η παρουσίαση θεμελιωδών εννοιών που συγκροτούν το επιστημονικό πεδίο της εκπαίδευσης από απόσταση και ο αναστοχασμός πάνω σε αυτές. Ειδικότερα, μέσα από τη βιβλιογραφική ανασκόπηση διερευνούνται οι έννοιες της ανεξαρτησίας, της απόστασης, της δομής, του διαλόγου, της αυτονομίας, του ελέγχου, της επικοινωνίας, της αλληλεπίδρασης, της πρόσβασης, της αμεροληψίας της κοινωνικής παρουσίας και των κοινοτήτων αναζήτησης. Το ζητούμενο της εργασίας δεν είναι να εξαντληθεί το σύνολο των θεωρητικών εννοιών που σχετίζονται με την εκπαίδευση από απόσταση, αλλά να γίνει μία κριτική ανάλυση των κυριοτέρων εννοιών που έχουν απασχολήσει έντονα και σε μεγάλο βαθμό τους ερευνητές της και οι οποίες αξιοποιούνται από την εκπαιδευτική της πρακτική.
Η τηλεδιάσκεψη αποτελεί ένα επικοινωνιακό μέσο που δημιουργεί συνθήκες για την εξ αποστάσεως διδασκαλία πολύ κοντινές προς αυτές της δια ζώσης, ενώ δεν έχει μελετηθεί ιδιαίτερα ως προς τις παιδαγωγικές αρχές της εξΑΕ αλλά ούτε και ως προς τη λειτουργία της μάθησης. Σκοπός της παρούσας εργασίας είναι η διερεύνηση της σχέσης θεωριών, αρχών και γνωστικών προσεγγίσεων της οπτικοακουστικής μάθησης και αντίληψης με τη μαθησιακή διαδικασία μέσω τηλεδιάσκεψης στην εξΑΕ. Πρόκειται για μια θεωρητική εργασία που στηρίζεται στη βιβλιογραφική ανασκόπηση χωρίς, όμως, να συνιστά μία τυπική έρευνα βιβλιογραφικής ανασκόπησης. Οι κοινωνικο-συναισθηματικές σχέσεις μιας τηλε-κοινότητας διερεύνησης επηρεάζονται από τα οπτικοακουστικά μηνύματα (λεκτικά και μη) που εκπέμπονται, τα οποία και επιδρούν στην τηλε-γνωστική, στην τηλε-διδακτική και στην τηλε-κοινωνική παρουσία. Με την τηλεδιάσκεψη να αποτελεί ένα πολυμεσικό εργαλείο επικοινωνίας, η γνώση των οπτικοακουστικών θεωριών μάθησης είναι σημαντική. Η μάθηση μέσω τηλεδιάσκεψης στηρίζεται στην αισθητηριακή, και κυρίως στην οπτική, αντίληψη. Έτσι, οι αισθήσεις και οι δράσεις του σώματος των συμμετεχόντων στην τηλεδιάσκεψη θα πρέπει να οδηγούν σε μία αίσθηση «πραγματικότητας» στο συγκεκριμένο ηλεκτρονικό μαθησιακό περιβάλλον. Η επίδραση της οπτικοακουστικής αντίληψης και μάθησης στη μαθησιακή διαδικασία μέσω τηλεδιάσκεψης στην εξΑΕ αναδεικνύει, επίσης, τη σημασία της προσέγγισης της τελευταίας υπό το πρίσμα ενός νέου θεωρητικού πλαισίου, δεδομένου και των νέων συνθηκών που υπάρχουν στον χώρο της εκπαίδευσης στην Ελλάδα λόγω της υγειονομικής κρίσης που βιώνει η χώρα.
Ένα από τα κύρια χαρακτηριστικά της εξ Αποστάσεως Εκπαίδευσης (εξΑΕ) είναι ότι ο διδασκόμενος διδάσκεται και μαθαίνει χωρίς τη φυσική παρουσία του διδάσκοντα σε αίθουσα διδασκαλίας, γεγονός που διαμορφώνει όχι μόνο φυσική απόσταση, αλλά και ψυχολογική. Η τελευταία, δηλαδή η ψυχολογική απόσταση μεταξύ του διδάσκοντα και του διδασκόμενου, ορίζεται ως διαδραστική απόσταση. Σκοπός της παρούσας έρευνας ήταν η διερεύνηση της μεταβολής της διαδραστικής απόστασης μεταξύ φοιτητών/-τριών και καθηγητή-συμβούλου στο πλαίσιο ενός εξ αποστάσεως προγράμματος. Στη βάση αυτή, πραγματοποιήθηκε εμπειρική έρευνα σε δείγμα 29 μεταπτυχιακών φοιτητών/-τριών του ΕΑΠ με τη χορήγηση κλίμακας διαδραστικής απόστασης σε δύο διαφορετικές χρονικές περιόδους του ίδιου ακαδημαϊκού έτουςπου αποτιμά τις διαστάσεις της συναντίληψης και της ενσυναίσθησης της διαδραστικής απόστασης. Για τη στατιστική ανάλυση των δεδομένων χρησιμοποιήθηκαν α) οι στατιστικοί δείκτες περιγραφικής στατιστικής, β) η στατιστική μέθοδος t-test για ανεξάρτητα δείγματα, γ) η στατιστική μέθοδος t-test για εξαρτημένα δείγματα και δ) η ανάλυση διακύμανσης μονής κατεύθυνσης (one-way Anova). Τα αποτελέσματα έδειξαν στατιστικώς σημαντικές διαφορές μεταξύ των δύο χρονικών περιόδων σε ότι αφορά τη διάσταση της συναντίληψης της διαδραστικής απόστασης, αλλά δεν έδειξαν διαφορές σε ότι αφορά της διάσταση της συναίσθησης. Τέλος, δεν εντοπίστηκαν στατιστικώς σημαντικές διαφορές στις δύο διαστάσεις ως προς το φύλο, την ηλικία και την εμπειρία των φοιτητών/-τριών.
Σκοπός της εργασίας είναι η διαμόρφωση ενός μοντέλου αξιολόγησης του ψηφιακού παιχνιδιού διαδικτυακών εφαρμογών ως μέσου ανοικτής μάθησης στην πολυμορφική εξ αποστάσεως μουσειακή εκπαίδευση. Ειδικότερα, η εργασία στοχεύει στην ανάδειξη των ιδιαίτερων εκείνων χαρακτηριστικών που πρέπει να έχει το διαδικτυακό ψηφιακό παιχνίδι στο πλαίσιο μιας πολυμορφικής εξ αποστάσεως μουσειακής εκπαίδευσης και στον προσδιορισμό αξόνων και κριτηρίων με βάση τα ιδιαίτερα αυτά χαρακτηριστικά. Για τον σκοπό αυτό, πραγματοποιήθηκε βιβλιογραφική έρευνα για την ΑεξΑΕ σε συνάρτηση με τις έννοιες ‘ανεξαρτησία-ελευθερία-δημοκρατία