No abstract

ÖzHarf Devrimi'nin ardından basımevlerinin düştükleri darboğaz, yayımlanan eserlerin kalitesini olumsuz yönde etkilemiş, ilk zarar gören yayın türlerinden biri de ders kitapları olmuştur. Kullanılan kalitesiz kâğıtlar, dizgi ve baskıda özensizlik ile dağıtımda yaşanan sorunlar, ders kitabı basan kitapçılarla ilgili şikâyetleri artırmıştır. Bu makalede, belirtilen şikâyetleri yakından takip eden hükümet yetkililerinin almaya çalıştığı önlemler ve buna karşı basımevlerinin tutumu incelenmiştir. Özellikle okullarda ders kitaplarıyla ilgili problemler ortaya çıkınca, gerek Cumhuriyet Halk Partisi üyeleri ve gerekse Maarif Vekâleti yetkilileri alınabilecek önlemler üzerine görüşmeler yapmıştır. Düşünülen tedbirlerden biri, bütün okullarda tek kitap uygulamasına geçilerek, her yerde aynı kitapların okutulması şeklindeydi. Vekâletin karar vereceği kitapların tedariki ise ihaleyle belirlenecek bir yüklenici marifetiyle gerçekleştirilecekti. Bu durumdan hiç hoşnut olmayan basımevleri, hem gazetelerde yapılan haberlerle hem de yetkililerle doğrudan görüşerek, Hükümetin bu işten vazgeçmesini, aksi halde bu uygulamanın kendilerine zarar vereceğini yüksek sesle dile getirmeye çalışmışlardır. Devlet'in kararlı olduğu görülünce, geri adım atarak, tutum değiştirmişlerdir. Tek başlarına bu işin altına giremeyeceklerini anlayan matbaacılar ve kitapevleri, durumu lehlerine çevirmek için aralarında güç birliği yapmaya karar vermişlerdir. Okul kitapları basanlar ile satanların iki ayrı grup oluşturduğu görülmüştür. Basım işiyle uğraşan matbaacılar daha önce kurdukları Türk Kitapçılığı Limitet Şirketini tekrar canlandırmışlardır. Okul kitaplarının satış ve dağıtımı işiyle uğraşan kitapevleri ise Kitapçılar Kooperatifi adıyla ayrı bir ortaklık kurmuştur. Kooperatifin başkanlığına ise aynı zamanda Kitapçılar Cemiyeti Başkanlığını yürüten Suudi Bey getirilmiştir.

It is known that one of the many consequences of the alphabet revoluation in Turkey in November 1928 was the economic difficulty brought to the Ġstanbul bookstores. It is worth examining the financial incoveniences of bookstores whose main responsibility is building a bright young generation by supplying necessary materials. Since the diffuculties encountered is the result of the revolution, the dialogues with the Government of that period should be carefully investigated. Have the bookstores really never asked the government for help, as claimed in various sources? Or, they could not gey any feedback. This is the main question that this article is trying to find an answer. While this subject was being examined analysis was made in the up to date literature. When researching the subject that covers bookstores, the news in daily newspapers of that period were mostly used. The article was limited to the period between 1928 and 1933, when the one book law came out. In this period, where the transition from the old alphabet to the new alphabet was experienced intensively, was studied for see how the bookstores struggled to overcome their difficulties. They have tried to explain their problems to the officers who have carried out the letter change application, like Education Ministry and the Board of Education and Discipline if necessary. Until the one book law, they had met to Education Minister Mustafa Necati firstly and all the ministries. They could not get sufficient financial support from the State due to their inability to explain their problems correctly, their inability to act together, their division into different groups, some of them were treated personally.