Bu çalışmada, kırılgan beşli olarak nitelendirilen ülkelerde dış ticaret, reel döviz kuru ve ticari açıklık (trade openness) arasındaki kısa ve uzun dönemli ilişki, 2000-2014 dönemine ait panel verileri kullanılarak araştırılmaktadır. Ampirik analiz için, Panel ARDL yöntemi, Granger nedensellik testi ve varyans ayrıştırma analizi kullanılmıştır. Analizler sonucunda hem kısa dönemde hem de uzun dönemde dış ticaret ile reel döviz kuru arasında negatif ve istatiksel olarak anlamlı bir ilişki mevcuttur. Diğer taraftan dış ticaret ile ticari açıklık göstergesi arasında pozitif ve istatiksel olarak anlamlı bir ilişki olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca, Granger nedensellik testi sonucuna göre ticari açıklıktan dış ticarete doğru tek yönlü nedensellik vardır. Ama reel döviz kurundan dış ticarete doğru bir nedensellik yoktur.

In 2019, Turkey's total energy imports increased by 287.60%, total GDP increased by 245.44%, and total renewable energy use increased by 774.26%, compared to 1990. Therefore, this study differs investigating the factors affecting the increase in renewable energy use, which is very important for energy importer Turkey in reducing foreign dependency in the field of energy. Unlike other studies, it also reveals that the long-term relationship that does not appear with a traditional test is revealed with current tests. For this, the variables of economic growth, trade openness and technological progress, and renewable energy use are analyzed with annual data for the period 1990-2019. First of all, the stationarity of the variables is investigated with standard ADF and Fourier-ADF tests. Then, the long-term relationship is investigated with cointegration tests. The research findings showed that there was no long-term relationship between the variables according to the traditional Engle-Granger cointegration test but according to the Fourier Engle-Granger and multiple structural break cointegration tests. According to the long-term coefficient estimation results, it has been obtained that economic growth and technological progress are important in increasing the use of renewable energy for Turkey.

Bu çalışma, enerji verimliliğinin faydalarını ve enerji verimliliğinin tam potansiyelinin nasıl gerçekleştirilebileceğini arz ve talep yönlü anlamayı amaçlamaktadır. Yöntem: Bu çalışma hazırlanırken 1980-2021 döneminde JSTOR, ScienceDirect, Wiley, Taylor&Francis, Springer, SSRN ve DergiPark veri tabanlarında yayımlanmış makalelerle beraber birçok bilimsel bildiri ve raporlar için enerji verimliliği anahtar kelimesi kullanılmıştır. Enerjinin daha verimli kullanılmasına odaklanan 120'den fazla ilgili çalışmayla arz ve talep yönlü faktörler sunulmaktadır. Bulgular: Arz yanlı olarak literatürden elde edilen bulgulara göre hükümet tarafından alınan çevre odaklı enerji politikaları ödün verilmeden etkin ve başarılı bir şekilde uygulanarak, yenilenebilir enerji alanında yatırım ve teknolojik gelişmelerin artırılmasını sağlayarak ve enerji alanında teknolojik altyapı geliştirilerek enerji verimliliğinin artırılması sağlanacaktır. Talep yanlı literatürden elde edilen bulgulara göre ise devlet tarafından yapılacak olan teşvik, sübvansiyon ve vergi indirimleriyle tüketicilerin tasarruflu cihaz satın almaları sağlanabilecektir. Ayrıca enerji alanında verilecek eğitim ve reklamlar tüketicilere çevre ve enerji bilincinin sağlanmasıyla tüketici davranışlarına olumlu yansıması sağlanabilecektir. Özgünlük: Bu çalışmanın diğer çalışmalardan farkı, enerji verimliliğini artırmaya yönelik arz ve talep yönlü faktörleri belirleyerek, günümüz dünyasına ve gelecek nesillere daha temiz ve daha yaşanılabilir çevre oluşumuna katkı sağlayan farklı çalışmaları çok boyutlu olarak ele almasıdır.

Enerji alanında dışa bağımlı ekonomiler için enerjinin daha yüksek verimlilikte veya daha düşük yoğunlukta kullanılması oldukça önem arz etmektedir. Enerji ithalatçısı yükselen ekonomilerde 1990 yılında 1 birim (koe) enerji başına 4.64 birim çıktı (GSYİH) elde edilirken 2018 yılına gelindiğinde bu değerin 5.58 birime ulaştığı görülmüştür. Dolayısıyla bu ekonomiler enerji kaynaklarını 1990-2018 döneminde daha yüksek verimlilikte veya daha düşük yoğunlukta kullanarak daha fazla çıktı elde etmeyi başarmışlardır. Bu yüzden özellikle enerji alanında dışa bağımlı ekonomilerde söz konusu başarının sürdürülebilirliği için hangi enerji kaynağının enerji verimliliğini artırdığı veya enerji yoğunluğunu düşürdüğü sorusunun cevabı son derece son derece önemlidir. Dolayısıyla bu çalışmanın amacı; 1990-2018 yılları arasında enerji ithalatçısı 16 yükselen ekonomi için enerji yoğunluğunu etkileyen faktörleri panel veri analizi yardımıyla araştırmaktır. Enerji yoğunluğuna ilişkin model, Ortak İlişkili Etkiler Ortalama Grup (CCEMG) ve Genelleştirilmiş Ortalama Grup (AMG) tahmincileriyle tahmin edilmiştir. Elde edilen bulgular, hidro ve elektrik kullanımının enerji yoğunluğunu azalttığını; kömür, petrol ve doğalgaz kullanımının ise enerji yoğunluğunu artırdığını göstermiştir.

In this study, the effect of renewable energy use on green growth is investigated for 11 emerging economies with a growth rate higher than the world average annual green growth, per capita GDP, and per capita renewable energy use growth rate in 1990-2019. For this purpose, the variables of financial development, economic integration, use of renewable energy, and green growth were used annually in the 1990-2019 period. CCEMG and AMG panel estimators were used as a method. The findings showed that the increase in the use of renewable energy hurts green growth. This is because existing technologies are predominantly integrated with fossil fuels, making the GDPs of these economies more dependent on fossil fuels, and the use of renewable energy, which is used on a small scale, brings high costs. In addition, rising energy prices for energy-importing economies may cause vulnerabilities in economies and slow down or hinder governments' renewable energy policies. On the other hand, increasing economic growth causes more energy demand. Meeting the increasing energy demand with fossil fuels at a high rate increases negative externalities and negatively affects green growth.