Kryzys wywołany pandemią COVID-19 ujawnił niedociągnięcia i słabości gospodarek regionalnych. W związku z tym powinien on być postrzegany jako impuls do zmian, mających na celu budowanie większej odporności na podobne sytuacje. Celem artykułu jest przedstawienie autorskiej koncepcji badania społeczno­‑ekonomicznych konsekwencji kryzysu wywołanego pandemią COVID-19 oraz wyzwań pojawiających się w obliczu zidentyfikowanych problemów rozwojowych. Z przeprowadzonych badań wynika, że do niezbędnych wartości, które trzeba wzmocnić, aby stworzyć nowoczesną i odporną gospodarkę regionalną, należą kompetencje, wiedza naukowa i technologiczna, kapitał finansowy oraz bezpieczeństwo publiczne i społeczne. W celu wzmocnienia wartości priorytetowych warto przyjąć określone style działań, które pozwolą na efektywne wykorzystanie endogenicznych zasobów regionu. Są nimi elastyczność, dywersyfikacja, komunikacja i współpraca. Autorzy posługują się metodą analizy naukowej i dedukcją, ponadto odwołują się do własnych obserwacji zjawisk społeczno­‑gospodarczych oraz krytycznej analizy literatury i dokumentów strategicznych.

This article aims to investigate the institutional and economical resilience of Polish cities with poviat rights to COVID-19 between spring 2020 and autumn 2020. Institutional resilience was researched using surveys among crisis management units and economic resilience with K-means clustering method and stepwise regression. Cities demonstrated a large recovery potential in the areas which lay directly under their supervision. Problems arose in the areas coordinated by central government, i.e. access to respirators, or hospital beds. The size of the city and large number of medium-sized companies were the factors of city’s immunity. Tourist cities turned out to be less resilient.

Koncepcja resilience staje się jednym z najpopularniejszych podejść we współczesnej nauce, co wynika z nieprzewidywalności współczesnego świata VUCA. Nie inaczej jest w nauce o miastach. Miasto sprężyste obecnie przechodzi drogę od konceptu stricte akademickiego do realnego podejścia w politykach publicznych. Celem artykułu jest opis koncepcji miasta sprężystego. Celami szczegółowymi tekstu są: (1) identyfikacja definicji miasta sprężystego według najczęściej cytowanych autorów, (2) przedstawienie głównych sposobów rozumienia koncepcji, (3) porównanie sprężystości z koncepcjami zrównoważonego rozwoju oraz konkurencyjności, (4) wskazanie czynników sprężystości w odniesieniu do rozwoju miast, (5) analiza występowania koncepcji sprężystości we współczesnych politykach miejskich. Wykorzystywaną metodą jest przegląd literatury naukowej, rekomendacji instytucji międzynarodowych oraz dokumentów strategicznych. W artykule udowodniono, że sprężystość dynamicznie zyskuje na popularności, zarówno wśród badań naukowych, jak i dokumentów strategicznych. Wadą omawianej koncepcji jest duże rozmycie pojęciowe, które uniemożliwia skuteczne prowadzenie badań porównawczych i tworzenie generalnych rekomendacji.

Lokalizacja centralnej administracji jest istotnym lokalnym oraz regionalnym czynnikiem rozwojowym. Z perspektywy funkcji centralnych, opisywanych przez W. Christallera, jest to jedno z najważniejszych narzędzi wpływania na rozwój lokalny i regionalny. W artykule autor porównuje lokalizację urzędów centralnych oraz instytutów badawczych do deklarowanego w dokumentach strategicznych systemu osadniczego. Istotnym elementem pracy, oprócz teoretycznej podbudowy, jest systematyzacja lokalizacji urzędów oraz instytutów.