No abstract

No abstract

Samenvatting Dit artikel beschrijft een werkmodel om clie¨nten en hulpverleners in de kinder-en jeugdpsychiatrie zo eenvoudig mogelijk het complexe samenspel van biologische, psychologische en sociale krachten op het psychisch en gedragsmatig functioneren te verhelderen. Het menselijk functioneren wordt voornamelijk gerelateerd aan de wijze waarop op hersenniveau prikkels verwerkt worden. Dit model is speciaal ontwikkeld om uitgaande van de hulpvraag diagnostische overwegingen en behandeladviezen inzichtelijk te maken voor clie¨nten, waarmee een goede basis wordt gelegd voor het ontwikkelen van een vruchtbare werkrelatie.Het is onze overtuiging dat de basis voor effectieve zorg ligt in een heldere en open communicatie tussen hulpvrager en hulpverlener. Een begrijpelijke, gemeenschappelijke taal en gedachtegang zijn hierbij nodig. Op onze kinder-en jeugdpsychiatrische werkplek ervaren wij echter dagelijks hoe ingewikkeld het is om met onze clie¨nten en hun verwanten in gewone, duidelijke taal te spreken over problematiek en de aanpak ervan. In de internationale literatuur zijn vele modellen beschreven die bedoeld zijn om overzicht en ordening aan te brengen in psychiatrische problematiek, de bijbehorende etiologie en/of behandeling. Deze modellen (zie Bronfenbrenner & Ceci, 1994;Engel, 1980;Greenspan, Lourie, & Nover, 1979;Oudshoorn, Brans, Duyx, & Eussen, 1995;Verheij, 1998;Van Praag, 2000) zijn echter primair ter ondersteuning van de hulpverleners bedoeld en niet om de afstemming of de communicatie met de clie¨nt te bevorderen. Verder blijken deze modellen voor een deel stoornisgebonden (zie Abraham, 1997;Cloninger, 1987;Goldberg, 1990;Voets, 1997) of disciplinegebonden (zie Nijs & Catshoek, 2000; Slot, 1988) en daarmee niet algemeen toepasbaar.Om deze leemte op te vullen hebben wij in de afgelopen jaren zelf een model ontwikkeld, het Integratie Differentiatie-Model (ID-Model). Daarmee kunnen we relatief gemakkelijk met hulpvragers communiceren. De opvattingen en voorkeuren van het clie¨ntsysteem vormen het vertrekpunt en deze vullen wij aan met onze onderzoeksbevindingen. Van daaruit gaan we samen na hoe een mogelijk behandeltraject vormgegeven wordt. Inmiddels gebruiken wij dit model nu vier jaren in toenemende mate in ons eigen werk: ter verdere ontwikkeling en als pilotstudy structureel op e´e´n van de jeugdafdelingen en facultatief op de jeugdpolikliniek. Het model is inmiddels bij circa 100 klinische en 25 poliklinische clie¨nten benut. Een kwalitatieve en empirische toetsing is in voorbereiding (promotieonderzoek van de eerste auteur). Via gerandomiseerd gecontroleerd onderzoek zal het gebruik van het model tijdens de poliklinische onderzoeksfase vergeleken worden met andere in gebruik zijnde uitleg-en overlegmethoden. Daarbij zullen voor-en nadelen van het gebruik van het IDModel ter verheldering en afstemming van ieders perspectief ten aanzien van de klachten, de hulpvraag en het zorgaanbod bij zowel clie¨nten als hulpverleners worden onderzocht.We zetten in dit artikel allereerst kort uiteen waarom c...

No abstract

Hij is bijna twaalf en staat voor de overgang naar voortgezet onderwijs. Zijn ouders hebben daar zorgen over. Ze vragen zich af of hij het wel zal redden in het gewone onderwijs. Van jongs af aan komt hij bij de revalidatiearts vanwege zijn onhandige motoriek en coo¨rdinatie-problemen. Verder eet hij zo lang als zijn ouders zich kunnen herinneren ongeremd en plast hij nog steeds in zijn bed. Allerlei vormen van hulp zijn weinig effectief gebleken bij deze welwillende, maar ook wat schuchtere jongen, zo valt uit de voorinformatie te lezen.Ik haal hem en zijn ouders op uit de wachtkamer en op weg naar mijn kamer zegt hij opeens: 'Die hangt op zijn kop!' Als ik hem vraag wat hij bedoelt, loopt hij naar een plaat aan de muur en legt me uit dat die verkeerd om hangt. Het is een abstract kunstwerkje, een foto van gekleurd zand en steen. En inderdaad, als je goed kijkt, staat er een krabbel in de linker bovenhoek, de handtekening van de maker. De twee andere platen in de gang, uit dezelfde serie, blijken wel goed om te hangen. Daar staat de naam keurig rechtsonder, zoals dat hoort. Hij vraagt beleefd of we die ene plaat ook willen omdraaien en dat beloof ik hem.Dezelfde diagnose die door uw hoofd gaat, dringt zich bij mij op en inderdaad wordt het in de loop van het gesprek duidelijk dat deze jongen een vorm van autisme heeft. De andere klachten, de geringe effecten van de behandeling (hij had zo'n last van de draadjes van de plaswekker!) en het gevoel bij ouders dat er 'meer aan de hand was', vallen op hun plaats. Voor hen staat nu de wereld in een klap 'op zijn kop'. Naast verwarring en schrik geeft deze uitkomst in zekere zin ook opluchting en erkenning voor hun zorgen. Het zal richting geven aan de verdere aanpak, waar we ons samen over zullen gaan buigen.Bij de volgende afspraak constateert hun zoon tevreden dat de plaat nu goed hangt. Mogelijk betekent dat winst voor onze samenwerking, maar helaas ook het verloren gaan van een onverwacht diagnostisch middel.