Abstract. In the current study we examined a psychological mechanism linking Facebook use to depression. A survey was conducted with 319 undergraduates about their passive Facebook use, their frequency of making upward social comparisons on Facebook, the emotions evoked through these comparisons, and their levels of depression. Half of the participants were given questions about the Facebook comparisons they made with their close friends, while the other half were given questions about the Facebook comparisons they made with acquaintances. Analysis of the whole sample revealed that upward Facebook comparison elicited assimilative emotions (inspiration, optimism, and admiration) more than contrastive emotions did (envy and resentment). A path model was developed in which passive use of Facebook predicted the frequency of making upward social comparisons, and, in turn, the frequency of making upward Facebook comparisons predicted depression through two routes: one through contrastive emotions and other through assimilative emotions. The results suggested that the model fits the data. As expected, the frequency of upward Facebook comparisons was associated with the increases in frequency of both contrastive and assimilative emotions, and the associations of these two types of emotions with depression were in opposite directions: Depression increased as the frequency of contrastive emotions increased, and it decreased as the frequency of assimilative emotions increased. The strength of the latter aforementioned association was stronger when the comparison targets were acquaintances rather than close friends.

ÖzBu makalenin temel amacı, kadınların dezavantajlı statüye sahip oluşlarının nedenlerini anlamak ve toplumsal cinsiyet eşitsizliğinin giderilmesine yönelik çözümler üretebilmektir. Özel olarak, kadına yönelik şiddet gibi yıkıcı davranışların temelindeki nedenlerin psikolojik açıdan irdelenmesi hedeflenmiştir. Öncelikle, dünya genelinde kadının dezavantajlı statüsünü ortaya koyan bulgular aktarılmıştır. Toplumsal cinsiyet rollerinin bireyler tarafından neden ve nasıl içselleştirildiği görgül çalışmalar kapsamında incelenerek, bu süreçlerin kadının dezavantajlı statüsüne hizmet eden temel nedenler olabileceği tartışılmıştır. Ardından, Türkiye'de kadının konumuna ve maruz kaldığı yıkıcı sosyal olaylara değinilmiştir. Türkiye'deki kadınların dezavantajlı statülerini içselleştirdiklerini işaret eden bulgulara yer verilmiştir. Sonrasında, kadınların dezavantajlı statüsünün toplum genelinde sürme nedenleri Sistemi Meşrulaştırma Kuramı çerçevesinde tartışılmıştır. Son olarak, cinsiyet sisteminin meşrulaştırılmasında medyanın aktif rolü tartışılarak, Türkiye'de kadın ve erkek temsillerinin medyadaki sunumuna ilişkin bulgular aktarılmıştır. Toplumsal cinsiyetten kaynaklı sosyal sorunların giderilmesine yönelik öneriler, aktarılan bilgiler ışığında tartışılmıştır. AbstractThe main objective of this article is to understand the causes of women's disadvantaged status and to be able to produce solutions to address gender inequality. Specifically, it was aimed to examine the reasons underlying destructive behaviors such as violence against women from a psychological point of view. First, findings about the disadvantaged status of women were reviewed. It was discussed how and why gender roles are internalized by individuals within the scope of the empirical studies and it was argued that these processes may be the primary reasons for the disadvantaged status of women. Then, the position of women in Turkey and the devastating social events they are exposed were examined. Findings indicate that women have internalized their disadvantaged status. After that, the reasons for the disadvantaged status of women in the whole society were discussed within the framework of the System Justification Theory. Finally, the active role of the media in justification of gender roles was discussed, and then findings about the women's and men's representations in the media were mentioned. Proposals for the elimination of social problems stemming from gender were discussed in light of the information provided.

COVID-19 pandemisinin sebep olduğu psikolojik güçlüklere karşı olası koruyucu faktörlerin belirlenmesine ve gelecekte yapılacak çalışmalara öneriler getirilmesine ihtiyaç duyulmaktadır. Bu bağlamda mevcut araştırmanın amacı, kontrol odağı ile depresyon düzeyi arasındaki ilişkide stresle baş etme stratejilerinin aracı rolünün incelenmesidir. Araştırma verileri, pandemi sürecinin başında 189 üniversite öğrencisinden toplanmıştır. Veriler, İçsel ve Dışsal Kontrol Odağı Ölçeği, Stresle Başa Çıkma Tarzları Ölçeği, Sürekli Depresyon Envanteri yoluyla toplanmıştır. Katılımcıların %28,6'sının depresyon düzeyinin eşik değerin üzerinde olduğu görülmüştür. Araştırma hipotezleri, Bootstrapping yöntemi ile analiz edilmiştir. Araştırmanın sonucuna göre, stresle problem ve duygu odaklı baş etme stratejileri, kontrol odağı ile depresyon arasındaki ilişkiye aracılık etmektedir. Buna göre, söz konusu aracı değişkenlerin modele dâhil edilmesiyle, dışsal kontrol odağındaki artışın depresyondaki artışı doğrudan yordayıcı gücü kaybolmuştur. Dışsal kontrol odaklı oluştaki artışa bağlı olarak problem odaklı baş etme azalırken, duygu odaklı baş etme artmıştır. Problem odaklı baş etme arttıkça depresyon azalırken, duygu odaklı baş etme arttıkça depresyon artmıştır. Bulgular, COVID-19 pandemisinin psikolojik sonuçları ve ilgili literatür çerçevesinde tartışılmıştır.

Bu çalışmada Hofstede'nin Kültürel Boyutlar Kuramında tanımlanan değerler ile toplumsal cinsiyet rollerine ilişkin geleneksel tutum arasındaki ilişkide toplumsal cinsiyet kalıpyargılarının aracı rolünün sınanması amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda “Bireysel Kültürel Değerler Ölçeği”, “Toplumsal Cinsiyet Rolleri Tutum Ölçeği” ve “Yetkinlik ve Sevecenlik Kalıpyargısı Ölçümü” araçları kullanılarak 271 üniversite öğrencisinin verileriyle analizler gerçekleştirilmiştir. Değişkenler arasındaki ilişkileri incelemek üzere korelasyon analizi gerçekleştirilmiştir. Değerler ile toplumsal cinsiyet rollerine ilişkin geleneksel tutum arasındaki ilişkide cinsiyet kalıpyargılarının aracılık rolü SPSS 24 programının Process Makro eklentisiyle incelenmiştir. Beklenildiği üzere erillik, güç mesafesi ve toplulukçuluk değerlerinin toplumsal cinsiyet rollerine ilişkin geleneksel tutumla güçlü pozitif ilişkiler gösterdiği bulunmuştur. Erillik değerinin benimsenmesi arttıkça kadını yetkinlik kalıpyargısıyla tanımlama azalmıştır ve bu azalmaya bağlı olarak toplumsal cinsiyet rollerine ilişkin geleneksel tutumun benimsenmesi artmıştır. Erkeği sevecenlik kalıpyargısıyla tanımlamanın toplumsal cinsiyet rollerine ilişkin geleneksel tutumun negatif yordayıcısı olması beklenirken, tam tersine erkeğin sevecen tanımlanışı arttıkça geleneksel tutumun arttığı görülmüştür. Buna göre erillik ve toplulukçuluk değerleri arttıkça erkeğin sevecen tanımlanışı artmıştır. Erkeğin sevecen tanımlanması arttıkça ise toplumsal cinsiyet rollerine ilişkin geleneksel tutumun benimsenmesi artmıştır. Toplulukçuluk düzeyi yüksek olan kültürlerde sevecenlik kalıpyargısının erkeğin statüsüne katkı sağlayan bir unsur olabileceği literatürdeki bilgiler doğrultusunda tartışılmıştır.