Kontrol Odaği İle Depresyon: Stresle Baş Etme Strateji̇leri̇ni̇n Çoklu Aracilik Rolü

Abstract

COVID-19 pandemisinin sebep olduğu psikolojik güçlüklere karşı olası koruyucu faktörlerin belirlenmesine ve gelecekte yapılacak çalışmalara öneriler getirilmesine ihtiyaç duyulmaktadır. Bu bağlamda mevcut araştırmanın amacı, kontrol odağı ile depresyon düzeyi arasındaki ilişkide stresle baş etme stratejilerinin aracı rolünün incelenmesidir. Araştırma verileri, pandemi sürecinin başında 189 üniversite öğrencisinden toplanmıştır. Veriler, İçsel ve Dışsal Kontrol Odağı Ölçeği, Stresle Başa Çıkma Tarzları Ölçeği, Sürekli Depresyon Envanteri yoluyla toplanmıştır. Katılımcıların %28,6'sının depresyon düzeyinin eşik değerin üzerinde olduğu görülmüştür. Araştırma hipotezleri, Bootstrapping yöntemi ile analiz edilmiştir. Araştırmanın sonucuna göre, stresle problem ve duygu odaklı baş etme stratejileri, kontrol odağı ile depresyon arasındaki ilişkiye aracılık etmektedir. Buna göre, söz konusu aracı değişkenlerin modele dâhil edilmesiyle, dışsal kontrol odağındaki artışın depresyondaki artışı doğrudan yordayıcı gücü kaybolmuştur. Dışsal kontrol odaklı oluştaki artışa bağlı olarak problem odaklı baş etme azalırken, duygu odaklı baş etme artmıştır. Problem odaklı baş etme arttıkça depresyon azalırken, duygu odaklı baş etme arttıkça depresyon artmıştır. Bulgular, COVID-19 pandemisinin psikolojik sonuçları ve ilgili literatür çerçevesinde tartışılmıştır.