Dünya çapında etkili olan Covid-19, birçok ülkede kamu gelirlerini olumsuz etkilemiş, durgunluk riskini arttırmış ve ülkelerin ekonomik ve mali anlamda istikrarsız bir hale gelmelerine neden olmuştur. Covid-19’un neden olduğu bu durum, ülkelerin vergi gelirlerini de önemli ölçüde etkilemiştir. Covid-19 etkilerini en aza indirmeye çalışan ülkeler başta vergi politikaları olmak üzere, çeşitli politika araçlarını kullanarak süreçten en az zararla çıkma çabası içine girmişlerdir. Bu çalışmanın konusu, Covid-19 döneminde ortaya çıkan ekonomik ve mali olumsuzluklarının ortadan kaldırılmasında birçok ülkede öncelikli olarak uygulanan vergi politikaları ve diğer vergisel konular ile ilgili ulusal ve uluslararası alanda yapılan akademik çalışmaların içerik analizi ile incelenmesi olmuştur. 2019-2022 yılları arasında yapılan 13 ulusal ve 63 uluslararası olmak üzere toplam 76 çalışma analiz kapsamına dahil edilmiştir. Yapılan çalışmaların anahtar kelime sıklıklarına bakıldığında en çok kullanılan anahtar kelime; Covid-19, vergi, vergi gelirleri, vergi düzenlemeleri ve vergi teşviği olduğu saptanmıştır. Ayrıca vergi politikaları, vergi uygulaması ve vergi indirimleri anahtar kelimeleri de çoğunlukla kullanılan kelimeler olarak tespit edilmiştir.
Taxable income is the essence of the tax system. Determining the scope of taxable income is one of the important subject to be emphasized for providing the efficiency in taxation. There are two theories deal with determination of taxable income: "Source Theory" and "Net Increasing Theory". In practice, countries base on different theories in determining taxable income. Income tax systems are classified as global, schedular and mixed income tax systems. Taxable income is determined basis of source and net increasing theories in income tax systems. Although the global tax system is applied in Turkey, it is observed that some practices cause deviations from the system and contrary to global structure. The excessive expansiyon of the scope of this practices cause damage the tax system, decline in tax revenues, reduce the desire about voluntary tax compliance and violate the rights of taxpayers. In this study, it is focused on the concepts of income and taxable income. Besides, it is examined the practices caused deviations from global tax system for determining the ideal limits of taxable income and it is focused on the results of the deviations from global tax system and it is offered the solutions in this study.
Öz 24 Ocak 1980 tarihinde alınan istikrar tedbirleri ile birlikte Türkiye'de serbest piyasa ekonomisi benimsenmiş ve o güne kadar uygulanan dışa kapalı devletçi politikalardan vazgeçilmiştir. Alınan kararlarla ülke ekonomisinin uluslararası piyasalara entegrasyonunun sağlanması amaçlanmış ve Türkiye'de küreselleşme süreci başlamıştır. 1980 sonrası tüm dünyada olduğu gibi Türkiye'de yaşanan dönüşüm ile birlikte küreselleşme ülke ekonomisi üzerinde etkisini göstermiştir. Alınan kararlarla ülke ekonomisinde yaşanan dönüşüm, vergi sisteminde de dönüşümün başlangıcı olmuş ve bugünkü modern vergi sisteminin temelleri atılmıştır. Bu dönemde genel eğilim vergi yükünün azaltılması ve dolaylı vergilerin payının artırılması şeklinde olmuştur. Çalışmada, küreselleşme sürecinde ekonomik yapıda ortaya çıkan köklü değişiklikler karşısında vergi politikalarının ve dolayısıyla vergi gelirlerinin nasıl etkilendiği ortaya konulmaya çalışılacaktır. Bu bağlamda küreselleşmenin mevcut vergi politikalarını hangi yönde etkilediği, ülkemizin uluslararası entegrasyonu sağlamak amacıyla hangi düzenlemeleri yaptığı, vergi gelirlerindeki değişimin hangi yönde olduğu konuları çalışmanın ana temasını oluşturmaktadır.
Küreselleşme süreci ve bilgi ve iletişim teknolojilerindeki gelişim birçok alanda olduğu gibi geleneksel çalışma modellerinde de önemli değişimleri beraberinde getirmiştir. Geleneksel iş modelleri yerine uzaktan çalışmaya dayalı iş modellerinin gelişimi, dijital göçebe olarak ifade edilen yeni bir çalışan grubunun ortaya çıkmasına neden olmuştur. Teknoloji desteği ile konumdan bağımsız, fiilen bir işyerinde bulunmaksızın işini uzaktan yapabilen dijital göçebelerin vergilendirilmesi ülkeler açısından çeşitli zorlukları beraberinde getirmiş ve yeni vergi politikalarını gerekli kılmıştır. Dijital göçebe olarak çalışanların vergilendirilmesine ilişkin fırsatları, riskleri ve başlıca sorun alanlarını analiz eden bu çalışma, ülke örnekleri bağlamında mevcut uygulamaları da irdeleyerek, tüm ülkeler için daha adil, sağlıklı ve sürdürülebilir bir vergilendirme sisteminin oluşturulması için gecikmeksizin girişimde bulunulması gereğine vurgu yapmaktadır. Henüz yasal bir düzenleme yapmamış olan Türkiye için de bu alanda oluşabilecek vergisel kayıpları en aza indirmek ve fırsatlardan daha etkili şekilde yararlanmak için önlem alınması gerekliliğine işaret edilmiştir
scite is a Brooklyn-based organization that helps researchers better discover and understand research articles through Smart Citations–citations that display the context of the citation and describe whether the article provides supporting or contrasting evidence. scite is used by students and researchers from around the world and is funded in part by the National Science Foundation and the National Institute on Drug Abuse of the National Institutes of Health.
hi@scite.ai
10624 S. Eastern Ave., Ste. A-614
Henderson, NV 89052, USA
Copyright © 2024 scite LLC. All rights reserved.
Made with 💙 for researchers
Part of the Research Solutions Family.