Αποτίμηση της επίδρασης της μακροχρόνιας έκθεσης σε ατμοσφαιρική ρύπανση σχετιζόμενη με κυκλοφορία οχημάτων στη θνησιμότητα απο αναπνευστικά αίτια, με χρήση μοντέλων αναλογικών κινδύνων του Cox και γεωγραφικών συστημάτων πληροφοριών (ΓΣΠ) στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού προγράμματος "ESCAPE"

Abstract

Πρόσφατες επιδημιολογικές μελέτες έχουν εκτιμήσει τις επιδράσεις της μακροχρόνιας έκθεσης σε ατμοσφαιρική ρύπανση στην ολική και ανά αιτία θνησιμότητα. Ως δείκτες έκθεσης χρησιμοποίησαν τις συγκεντρώσεις των αιωρούμενων σωματιδίων (ΡΜ, με διάμετρο 10 και 2,5 μικρόμετρα), του μαύρου καπνού και των οξειδίων του αζώτου (ΝΟx) που προέρχονται από την κυκλοφορία οχημάτων. Οι επιδημιολογικές μελέτες που διερευνούν τις μακροχρόνιες επιδράσεις της ατμοσφαιρικής ρύπανσης στη θνησιμότητα από αναπνευστικά αίτια είναι λίγες. Γενικά τα ευρήματα παρουσίαζαν ετερογένεια, με αποτελέσματα συχνά στατιστικά μη σημαντικά. Σκοπός της παρούσας διατριβής είναι η αποτίμηση της επίδρασης της εξατομικευμένης έκθεσης σε ατμοσφαιρικούς ρύπους που συνδέονται με τον φόρτο κυκλοφορίας οχημάτων, στη θνησιμότητα από αναπνευστικά αίτια, σε 16 προοπτικές επιδημιολογικές έρευνες, με χρήση μοντέλων αναλογικών κινδύνων του Cox και γεωγραφικών συστημάτων πληροφοριών, στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού πολυκεντρικού ερευνητικού προγράμματος με τίτλο "European Study of Cohorts for Air Pollution Effects" (ESCAPE). Ο συνολικός υπό μελέτη πληθυσμός, ήταν 307,553 άτομα και σημειώθηκαν 1,559 περιστατικά θανάτου από αναπνευστικά αίτια (εκτός του καρκίνου του πνεύμονα). Η εκτίμηση της εξατομικευμένης έκθεσης στις συγκεντρώσεις του NO2 και NOx και των PM2.5, PM2.5 absorbance, PM10 και PM2.5-10, έγινε από τα μοντέλα χρήσης γης που αναπτύχθηκαν υπό κοινό πρωτόκολλο και αφορούσε τη διεύθυνση κατοικίας των ατόμων που συμμετέχουν. Η ανάλυση των μακροχρόνιων επιδράσεων της έκθεσης σε ατμοσφαιρική ρύπανση στη θνησιμότητα από αναπνευστικά αίτια, πραγματοποιήθηκε σε κάθε επιδημιολογική προοπτική μελέτη χωριστά. Έγινε ανάλυση επιβίωσης με την εφαρμογή μοντέλων αναλογικών κινδύνων του Cox, λαμβάνοντας υπόψη και συγχυτικούς παράγοντες. Τα αποτελέσματα της κάθε περιοχής μελέτης στάλθηκαν στο Πανεπιστήμιο Αθηνών που ήταν υπεύθυνο για την αντίστοιχη ανάλυση. Για την συγκριτική αξιολόγηση των αποτελεσμάτων πραγματοποιήθηκε μετα-ανάλυση των επιμέρους εκτιμήσεων. Δεν διαπιστώθηκε στατιστικά σημαντική σχέση ανάμεσα στα επίπεδα των οξειδίων του αζώτου και των αιωρούμενων σωματιδίων στη θνησιμότητα από αναπνευστικά αίτια. Επιβαρυντική επίδραση στη θνησιμότητα από αναπνευστικά αίτια είχε η έκθεση σε αυξημένο φόρτο κυκλοφορίας οχημάτων, αλλά το αποτέλεσμα δεν είναι στατιστικά σημαντικό. Η παρούσα διατριβή αποτελεί τη μεγαλύτερη Ευρωπαϊκή μελέτη. Ο σχεδιασμός της μελέτης υπερβαίνει τους περιορισμούς των προηγούμενων μελετών, εξαιτίας του μεγάλου μεγέθους δείγματος ατόμων, της κάλυψης σε μεγάλη γεωγραφική κλίμακα και εξαιτίας της προσαρμογής για πλήθος πιθανών συγχυτικών παραγόντων.