„Życie to nie zawsze życie”. O „Liście” Leo Lipskiego i Ory Raskin

Abstract

Celem artykułu jest zainicjowanie namysłu badawczego nad odnalezionym niedawno w zbiorach Biblioteki Narodowej Izraela dramatem Leo Lipskiego i Ory Raskin zatytułowanym List (tytuł pierwotny – „Knajpa”). Artykuł podzielony jest na dwie zasadnicze części: część pierwsza służy omówieniu i aktualizacji dotychczasowego stanu wiedzy o utworze Lipskiego i Raskin oraz omawia związane z nim problemy badawcze o charakterze tekstologiczno-bibliograficznym. Druga część została poświęcona interpretacji wybranych wątków Listu, przy czym za najistotniejsze uznano przede wszystkim trzy konteksty: możliwy wpływ dramaturgii z nurtu teatru absurdu na ukształtowanie zarówno formy jak i akcji utworu; znaczenie fali emigracji Żydów polskich do Izraela w drugiej połowie lat 50., czyli tak zwanej alii gomułkowskiej; relację między tym dramatem a innymi utworami Lipskiego, w szczególności zaś z powstającą z nim równolegle mikropowieścią Piotruś. List krytycznie skonfrontowano ponadto z podstawowym idiomem lekturowym, obecnym w najnowszych badaniach nad Lipskim, który można określić mianem „mesjańskiego witalizmu”.