Yazıtlar Işığında Isaurıa Yerleşimi Astra’nın (Temaşalık) Politik ve Sosyo-Kültürel Durumu

Abstract

Astra, bir Isauria yerleşimi olup Konya iline bağlı Hadim ilçesinin yaklaşık 7 km kuzeybatısında Bolat yaylasında bulunan Temaşalık kalıntılar sahasına lokalize edilmektedir. Isauria'nın başkenti Isaura'ya (Zengibar Kalesi) bağlı büyük bir kome (köy) olduğu anlaşılan Astra'dan çok sayıda yazıt yayımlanmıştır. MS 1.-3. yüzyıllara tarihlendirilen söz konusu yazıtlar, Astra'nın zengin bir kırsal yerleşim olduğunu ortaya koymaktadır. Astra yazıtları, Isauria'daki bir Roma dağ köyünde rahiplerin dini ve idari konularda aktif rol aldıkları teokratik yanı ağır basan bir siyasal yapının varlığını ortaya koymaktadır. Yine söz konusu yazıtlar vasıtasıyla Astra'da bir bölümü euergesia uygulamasıyla inşa edilmiş önemli yapıların varlığı da belgelenmektedir. Astra'dan yayımlanmış yazıtlarda geçen şahıs isimleri yerleşimin demografik yapısı ve Roma kültürünün sosyal yaşam üzerine etkileri konusunda da önemli sayılabilecek ipuçları vermektedir. Astra'da dini hayata dair yazıtlar çoğunlukta olup söz konusu yazıtlarla bir çok rahibin varlığı belgelenmektedir. Yine yazıtlar sayesinde Astra'da Zeus, Plouton, Poseidon ve Hera kültlerinin varlığı tespit edilmiştir. Bütün bunlar ise yerleşimde dini yapının zenginliğine ve çeşitliliğine işaret etmektedir.