Yaşlı bireylerin yaşlılığa uyum düzeyi ile sağlıklı yaşam biçimi davranışları arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi

Abstract

Yaşlanma ile oluşan değişikliklerle birlikte kronik hastalıkların artması ve günlük aktivelerde bağımsızlığın giderek azalması nedeni ile yaşlılığa uyum güçlüğü yaşanabilmektedir. Yaşanan uyum sorunları bireylerin sağlıklı yaşam biçimi davranışlarını etkileyebilmektedir. Yapılan bu çalışmada, yaşlı bireylerin yaşlılığa uyum düzeyi ile sağlıklı yaşam biçimi davranışları arasındaki ilişkinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Gereç ve yöntem: Tanımlayıcı-ilişki arayıcı nitelikteki bu çalışma, 8 Nisan-30 Eylül 2019 tarihleri arasında Aksaray Üniversitesi Sağlık Eğitim ve Araştırma Hastanesi'nin dahili kliniklerinde yatan 145 yaşlı birey ile yürütülmüştür. Çalışmanın verileri Tanıtıcı Bilgi Formu, Yaşlılarda Uyum Güçlüğünü Değerlendirme Ölçeği ve Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları Ölçeği II kullanılarak araştırmacılar tarafından yüz yüze görüşme yöntemiyle toplanmıştır. Verilerin istatistiksel değerlendirmesinde sayı, yüzde, ortalama, standart sapma ve Spearman korelasyon testi kullanıldı. Bulgular: Çalışmada yaşlı bireylerin yaş ortalaması 70.56±7.59'dir. Katılımcıların %59.3'ünün kadın, %97.2'sinin evli olduğu, %44.8'inin okur yazar olmadığı ve %55.2'sinin eşi ile birlikte yaşadığı belirlenmiştir. Bireylerin YUGDÖ toplam puan ortalaması 1.00±0.68 ve SYBDÖ toplam puan ortalaması 122.51±18.81'dir. Çalışmada yaşlı bireylerin yaşlılığa uyum düzeyi ile sağlıklı yaşam biçimi davranışları arasındaki ilişki değerlendirmek için yapılan korelasyon analizinde, yaşlı bireylerin yaşlılığa uyum düzeyi arttıkça sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının da arttığı saptanmıştır (r=-0.414, p=0.000). Sonuç: Çalışmada yaşlılığa uyum düzeyi arttıkça sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının da arttığı saptanmıştır. Sağlık personeli tarafından yaşlılığa uyumun değerlendirilmesini ve bakım planında yaşlılığa uyum düzeyi ile sağlıklı yaşam tarzı davranışlarını arttırmaya yönelik girişimlere yer verilmesini öneriyoruz.

The Relationship Between the Fear of COVID-19 in the Elderly Aged 65 Years and Over and Their Levels of Adaptation to the “New Normal”: A Cross-Sectional Study

“…The current study determined that single people had higher fear of COVID-19, while those who were married had high levels of adaptation to old age. The literature reported that single people experienced the fear of COVID-19 more than those who were married and had a lower level of psychological resilience (Kımter, 2020; Wang et al, 2020; Kunz & Minder, 2020; Yadav et al, 2020); it was determined that those who were married and lived with their spouse had higher levels of adaptation to old age (Kütmez Yılmaz, 2020; Kütmez Yılmaz & Kıl, 2020). These results tell us that the reason why the fear of COVID-19 is higher for the single elderly people than the married ones is because they do not have social support, and that living alone causes them to feel unsafe; the high level of adaptation of married elderly people to old age can be explained by the positive effect of social support provided by the spouse on the physical and psychosocial health of elderly individuals and their ability to cope with stressful life events.…”

“…It was determined that the average ASADE score of the elderly individuals who participated in the study was 0.36 ± 0.32. The literature reported that the average ADEAS score ranged from 1.00 ± 0.68–1.07 ± 0.73 (Kütmez Yılmaz, 2020; Kütmez Yılmaz & Kıl, 2020; Şişman & Kutlu, 2016). Considering that the scale is scored between 0 and 3 and that adaptation increases as the scores approaches 0, the elderly individuals in the current study were found to have high levels of adaptation levels.…”

Mental iyi oluşluğun sağlıklı yaşam farkındalığıyla ilişkisi

“…Sağlıklı yaşam biçimi, her bireyin sağlıklı davranışlar, dengeli beslenme, yeterli ve düzenli egzersiz vb. konularda sorumluluk almasını içermektedir (Yılmaz, 2020). Balcı ve ark.…”

“…(2020) İran'daki sosyoekonomik açıdan dezavantajlı yetişkinler arasında biraz daha yüksek zihinsel sağlık sorunu görüldüğünü bildirmişlerdir (Lam, Tyler, Scurrah, Reavley & Dite, 2019;Najafi ve ark., 2020). Yılmaz (2020) çalışmaya katılan yaşlı bireylerde gelir düzeyi arttıkça sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının arttığını, Şimşek ve ark. (2012) ekonomik durum algısı yüksek olanların daha sağlıklı yaşam biçimi davranışına sahip olduklarını belirtmişlerdir (Yılmaz, 2020;Şimşek ve ark., 2012).…”

“…Yılmaz (2020) çalışmaya katılan yaşlı bireylerde gelir düzeyi arttıkça sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının arttığını, Şimşek ve ark. (2012) ekonomik durum algısı yüksek olanların daha sağlıklı yaşam biçimi davranışına sahip olduklarını belirtmişlerdir (Yılmaz, 2020;Şimşek ve ark., 2012). Mental iyi oluşluk ve sağlıklı yaşam farkındalıkları gibi sağlıkla ilgili durumların pozitif yönde etkilenmesinde ekonomik etkenlerin önemli olduğunu gelir durumu arttıkça bireylerin kendilerini hem mental olarak daha iyi hissettiklerini hem de daha çok sağlıklı yaşam biçimi davranışı gösterdiğini söylemek mümkündür.…”