Wybrane nowe determinanty otyłości

Abstract

STRESZCZENIEWstęp. Wysiłki zmierzające do ograniczenia otyłości przez dietę, ćwiczenia, edukację czy zastosowanie nielicznych leków nie są w stanie, jak dotąd, skutecznie i długofalowo rozwiązać problemu. Jednak stanowią podstawę współczesnych działań w tym obszarze. Cel. Celem pracy był przegląd piśmiennictwa i jego analiza pod kątem wybranych czynników związanych z otyłością u osób dorosłych. Przedstawiono związek między otyłością a czynnikami genetycznymi, zespołem metabolicznym, witaminą D oraz afaminą. Zastosowano metodę analizy piśmiennictwa. Przeglądu literatury dokonano na podstawie danych zawartych w bazie GBL, PubMed, Google Scholar oraz informacji dostępnych na stronach internetowych. Wyniki. Wiedza o nosicielstwie polimorfi zmów i mutacji genów predysponujących do otyłości, wiedza na temat suplementacji witaminy D oraz wiedza na temat nowych badań biochemicznych w otyłości mogą przyczynić się do skuteczniejszego zapobiegania i leczenia otyłości oraz związanych z nią chorób. W zapobieganiu powstawania zespołu metabolicznego i jego powikłań podstawowe znaczenie nieustannie ma zmiana stylu życia z modyfi kacją diety, zwiększeniem aktywności fi zycznej i redukcją masy ciała. Wnioski. Otyłość jest narastającym problemem wysoko rozwiniętych społe czeństw. Poszukiwane są więc nowe sposoby walki z tym problemem, a także nowe sposoby zapobiega nia groźnym powikłaniom, jak zespół metabolicz ny, cukrzyca typu II czy choroby układu krążenia.Słowa kluczowe: otyłość, zespół metaboliczny, czynniki genetyczne, witamina D, afamina.ABSTRACT Introduction. Efforts to reduce obesity through diet, exercise, education or the use of few drugs, so far, have not been able to solve the problem effectively and to a long-term extent. However, they constitute the basis of contemporary activities in this area. Aim. The aim of the study was to review and analyse the literature in terms of selected factors related to obesity in adults. The relationship between obesity and genetic factors, metabolic syndrome, vitamin D and afamine was presented. The literature review method was used. The literature was overviewed on the grounds of data contained in the GBL database, PubMed, Google Scholar and information available on websites. Results. The knowledge of the carrier state of polymorphisms and gene mutations predisposing to obesity, knowledge of vitamin D supplementation and knowledge of new biochemical research on obesity can contribute to more effective prevention and treatment of obesity and the related diseases. In preventing the formation of metabolic syndrome and its complications, the vital and recurring factors are a lifestyle change and diet modifi cation, increase in physical activity and weight reduction. Conclusions. Obesity is a growing problem in highly developed societies. Therefore, new ways to combat the problem, as well as new ways to prevent dangerous complications such as metabolic syndrome, type II diabetes mellitus or cardiovascular diseases are being explored.