Türkiye’deki Öğretmenlerin Karşılaştıkları Mesleki Sorunların İkili Karşılaştırma Yöntemi İle Ölçeklenmesi

Abstract

ÖzBu çalışmada öğretmenlerin yaşadıkları mesleki sorunları belirlemek ve bu sorunları temsil eden sorun alanlarının önem düzeyini ikili karşılaştırma yöntemi ile ölçeklemek amaçlanmıştır. Çalışma tarama modelinde yürütülmüştür. Araştırmanın örneklemini Türkiye'de 2015-2016 eğitim ve öğretim yılında Milli Eğitim Bakanlığı'na (M.E.B.) bağlı devlet okullarında görev yapmakta olan 484 öğretmen oluşturmaktadır. Veri toplama aracı olarak araştırmacılar tarafından geliştirilmiş olan "Öğretmenlik Mesleği Mesleki Sorunlar Formu" kullanılmıştır. Verilerin analizinde, Thurstone'nun karşılaştırmalı yargılar kanununun III. Hal denklemi ile ölçekleme yöntemi kullanılmıştır. Araştırma sonucunda elde edilen bulgulara göre öğretmenlerin mesleki sorunları, öğretmen yetiştirme sorunları ve öğretmen niteliği, özlük hakları ve ekonomik sorunlar, mesleki saygının azalması, M.E.B. politikaları ile ilgili sorunlar, sendikal faaliyetlerle ilgili sorunlar, iş yükünün fazlalığı, okuldaki idari sorunlar, fiziki koşullar ve alt yapı yetersizliği, veli ile ilgili yaşanan sorunlar, ve öğrenci ile ilgili sorunlar temaları altında toplanmıştır. Öğretmenlere göre en önemli sorun alanı M.E.B. eğitim politikaları olarak görülmüştür. Bunu sırası ile mesleki saygınlığın azalması, fiziki koşullar ve alt yapı yetersizliği, öğrenci ile yaşanan sorunlar, özlük hakları ve ekonomik sorunlar, okuldaki idari sorunlar, öğretmen yetiştirme ve öğretmen niteliği, veli ile ilgili yaşanan sorunlar, iş yükü fazlalığı, sendikal faaliyetlerle ilgili sorunlar takip etmiştir. Öğretmenlerin mesleki sorun alanları kıdem değişkenine göre incelendiğinde 0-10 yıllık öğretmenler mesleki saygınlığı en önemli sorun alanı olarak görürken, 11-45 yıllık öğretmenler MEB politikalarını en önemli sorun alanı olarak görmüştür.

Examining The Role of Educational Policies on Teachers’ Assumptions for Professional Function of Teaching

“…Öğretmenlerin mesleki işlevlerinin incelendiği bazı çalışmalarda (Ulutaş, 2017;Bozbayındır, 2019) öğretmenlik mesleğinin insana yönelik bir hizmet olduğu ve mesleğin işlevselliğinin yüksek olmasına karşın statüsünün düşük olduğu görülmektedir. Öte yandan, öğretmenlerin eğitim politikalarına ilişkin görüşlerinin incelendiği bazı çalışmalarda ise (Esen, Temel ve Demir, 2017) öğretmenlerin karşılaşmış oldukları sorunların temelinde eğitim politikalarının olduğu (Ata ve Ataman, 2020), bu eğitim politikaları ile ilgili olumsuzlukların çözülmesinin öğretmenlerin pozitif bir kimlik duygusu kazanarak yaşadıkları sorunların üstesinden gelebilecekleri ve çalıştıkları örgüte bağlılıklarının artacağı belirtilmektedir. Eğitim politikası konuları arasında yer alan öğretmenlerin sertifika ve diplomalarının özlük haklarının tanınmasında hakkaniyetli bir ölçüt olarak yansıtılmasının, öğretmen ve okul yöneticilerinin atamaları, çalışma şartları, görevde yükselmeleri, özlük hakları ve öğretmenlik meslek kanunu oluşturulmasının meslekî algılarını olumlu etkilediği belirtilmektedir (Can, 2019).…”